Παραγωγοί κρέατος: Νέο πλαίσιο για την προστασία τους από τις ελληνοποιήσεις

Την μηδενική ανοχή της δείχνει η κυβέρνηση σε φαινόμενα ελληνοποιήσεων και παραπλάνησης του καταναλωτή, με ριζικές αλλαγές για την προστασία του ελληνικού κρέατος που υπέγραψε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης.

Ειδικότερα με πρωτοβουλία του Λευτέρη Αυγενάκη τροποποιείται η ΚΥΑ σχετικά με την ιχνηλασιμότητα, την επισήμανση κρέατος και τη διενέργεια επίσημων ελέγχων στην αγορά κρέατος καθώς και η ΥΑ που αφορά στην επισήμανση βοείου κρέατος.

Ο ΥπΑΑΤ, Λευτέρης Αυγενάκης, έχει υπογράψει τη σχετική ΚΥΑ, την οποία διαβίβασε στους υφυπουργούς Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Χάρη Θεοχάρη και Θάνο Πετραλιά προς υπογραφή.

Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, οι οποίες θα ισχύσουν άμεσα, εν όψει του Πάσχα:

1. Η ετικέτα θα είναι υποχρεωτικό μέσο ταυτοποίησης για τα σφάγια, όπως και ο καθορισμός των ενδείξεων επ’ αυτών.
2. Θα υπάρχει υποχρεωτική σφράγιση με μπλε σφραγίδα, των ελληνικής καταγωγής σφαγίων (ζώα που γεννήθηκαν, εκτράφηκαν και σφαγιάσθηκαν στην Ελλάδα)
3. Πρόβλεψη για πιο ευέλικτα κλιμάκια ελέγχων
4. Ορισμός προέδρου στις Επιτροπές Κυρώσεων και ενστάσεων εκπροσώπου από τον ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ αντί εκπροσώπου των ΔΑΟΚ, όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα.
5. Πρόβλεψη για συνδρομή στο επιτόπιο ελεγκτικό έργων των υπαλλήλων του ΥΠΑΑΤ, της ΑΑΔΕ και άλλων δημοσίων υπηρεσιών.
6. Συμμόρφωση με τον Κανονισμό (ΕΚ) 2018/775 σχετικά με την επισήμανση στα παραγόμενα τρόφιμα με πρωταρχικό συστατικό το κρέας.
7. Ομοιογένεια του τρόπου σήμανσης των σφαγίων βοοειδών με αυτόν των υπόλοιπων ειδών σφαγίων. Επίσης καθίσταται αναγκαία η πλήρης προσαρμογή της ισχύουσας ΥΑ με την ενωσιακή νομοθεσία μέσω κυρίως της διαγραφής της παρ. 6 του άρθρου 2 αυτής, η οποία ονομάτιζε ως «μόσχους» σφάγια από ζώα άνω του έτους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο αποκαθίσταται η σύγχυση που δημιουργείτο στην αγορά σε σχέση με την επισήμανση του βοείου κρέατος. Η επισήμανση απλοποιείται και αποσαφηνίζεται χωρίς διαφοροποιήσεις στις προβλεπόμενες ενδείξεις για τις ηλικίες του ζώου της ενωσιακής νομοθεσίας.

Τα συγκεκριμένα 7 σημεία στη νέα ΚΥΑ, αλλάζουν ως εξής:

Επισήμανση του κρέατος (αφορά στο 1ο κα 2ο σημείο)

1. Η επισήμανση του κρέατος του άρθρου 1 του εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1337/2013, που προορίζεται για παράδοση στον τελικό καταναλωτή ή σε μονάδες ομαδικής εστίασης, γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου, των άρθρων 5, 6, 7 και 8 του προαναφερόμενου Κανονισμού και του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011.

2. Η επισήμανση του βόειου κρέατος γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου, του άρθρου 9 του ν. 4492/2017 (Α΄ 156), του Μέρους Ι του παραρτήματος VII του Κανονισμού (EE) αριθ. 1308/2013, του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1760/2000, του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1825/2000 και της υπ’ αρ. 393/33759/23.03.2015 απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β΄498).

3. Στα παραγόμενα τρόφιμα με πρωταρχικό συστατικό το κρέας, όπως παρασκευάσματα κρέατος και προϊόντα με βάση το κρέας, σε περίπτωση που αναγράφεται η χώρα καταγωγής ή ο τόπος προέλευσης τους και δεν είναι ίδια με τη χώρα καταγωγής ή τον τόπο προέλευσης του πρωταρχικού συστατικού, αναγράφεται επίσης η χώρα καταγωγής ή ο τόπος προέλευσής του εν λόγω πρωταρχικού συστατικού ή επισημαίνεται ότι η χώρα καταγωγής ή ο τόπος προέλευσης του πρωταρχικού συστατικού είναι διαφορετικά από αυτά του τροφίμου, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 26 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 και το άρθρο 2 του εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2018/775.

4. Ειδικότερα οι επιχειρήσεις της υποπερ. ββ΄ της περ. β΄ της παρ. 2 του άρθρου 1:

α) Για τα σφάγια βοοειδών, χοίρων και αιγοπροβάτων, επισημαίνουν κάθε σφάγιο ή μέρος αυτού (ημιμόριο, τεταρτημόριο) που εξέρχεται από το σφαγείο, με αυτοκόλλητη ετικέτα η οποία είναι αδιάβροχη και φέρει τις παρακάτω ενδείξεις με ευανάγνωστους και ανεξίτηλους χαρακτήρες:

•  ΕΙΔΟΣ ΖΩΟΥ
• ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΚΤΡΟΦΗΣ
• ΧΩΡΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ
• ΧΩΡΑ ΕΚΤΡΟΦΗΣ
• ΧΩΡΑ ΣΦΑΓΗΣ
• ΑΡΘΜΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΦΑΓΕΙΟΥ
• ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΦΑΓΗΣ ΖΩΟΥ
• ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΣΦΑΓΗΣ
• ΒΑΡΟΣ

β) Όταν το ζώο έχει γεννηθεί, εκτραφεί και σφαγεί στην Ελλάδα οι ενδείξεις «ΧΩΡΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ», «ΧΩΡΑ ΕΚΤΡΟΦΗΣ» και «ΧΩΡΑ ΣΦΑΓΗΣ» αντικαθίστανται από την ένδειξη «ΧΩΡΑ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ: ΕΛΛΑΔΑ» και το πλαίσιο της επισήμανσης έχει χρώμα μπλε του χρωματικού μοντέλου CMYK με C:67%, M:37% Y:0% K:0%. Κάτω από τα ανωτέρω στοιχεία δύναται να αναγραφεί και η ηλεκτρονική σήμανσή τους (QR, barcode κ.α.). Μόνο για την περίπτωση αυτή, όταν ο χώρος που προβλέπεται δεν επαρκεί, μπορεί να γίνει αύξηση του μεγέθους της ετικέτας.

γ) Πραγματοποιούν την επισήμανση των σφαγίων βοοειδών κατά τον προσδιορισμό του βάρους του ζεστού σφαγίου και ειδικά γι αυτά που ταξινομούνται κατά την ταξινόμησή τους. Η επισήμανση γίνεται με τέσσερις ετικέτες (4), μία σε κάθε τεταρτημόριο του σφαγίου στα εξής σημεία: στα οπίσθια τεταρτημόρια στην περιοχή του παραφιλέτου στο ύψος του τέταρτου οσφυϊκού σπονδύλου και στα μπροστινά τεταρτημόρια στο ύψος του χονδρού άκρου του στήθους, 10 έως 30 εκατοστά περίπου από την ξιφοειδή απόφυση του στέρνου. Οι ετικέτες είναι σύμφωνες με τις παρ. 2 έως 5 του άρθρου 8 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2017/1182, όπως ορίζεται και στην παρ. 4 του άρθρου 4 της υπ’ αρ. 1106/70387/4.4.2019 απόφασης του Υπουργού και της Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Β΄ 1424). Για τα βοοειδή στις υποχρεωτικές ενδείξεις στην ετικέτα, προστίθενται και οι εξής πληροφορίες:

αα) αναγράφεται κατά περίπτωση η φράση «μοσχάρι γάλακτος», όταν η ηλικία του ζώου είναι κάτω των οκτώ (8) μηνών, και «νεαρό μοσχάρι», όταν η ηλικία του ζώου είναι μεγαλύτερη των οκτώ (8) μηνών και μικρότερη των δώδεκα (12) μηνών,

ββ) αναγράφεται κατά περίπτωση η ηλικία των ζώων κατά τη σφαγή υπό τη μορφή:

«ηλικία κατά τη σφαγή: κάτω των 8 μηνών» ή «κατηγορία V»

«ηλικία κατά τη σφαγή: από 8 έως 12 μήνες» ή «κατηγορία Z»,

γγ) αναγράφεται η ταξινόμηση, σε όσα σφάγια ταξινομούνται, κάτω από τα στοιχεία που αναφέρονται ανωτέρω.
Η ηλικία εξακριβώνεται από τις πληροφορίες που είναι διαθέσιμες στην ψηφιακή υπηρεσία «Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Κτηνιατρικής», η οποία τηρείται στη Γενική Διεύθυνση Κτηνιατρικής του ΥΠΑΑΤ, ή από το διαβατήριο του ζώου σύμφωνα με τον κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό (ΕΕ) 2035/2019.

δ) Στα σφάγια χοιρινών που ταξινομούνται, αναγράφουν τα στοιχεία της ταξινόμησης στην ίδια ετικέτα, κάτω από τα στοιχεία που αναφέρονται ανωτέρω.

ε) Οι ετικέτες που χρησιμοποιούν είναι τετράγωνες και το μέγεθος τους κυμαίνεται από 50 cm2 έως 100 cm2. Οι χαρακτήρες για την αναγραφή των πληροφοριών είναι έντονα κεφαλαία γράμματα ή αριθμοί. Το ύψος όλων των γραμμάτων και αριθμών είναι τρία (3) χιλιοστά, με εξαίρεση τα στοιχεία της ταξινόμησης για τα οποία το ύψος είναι διπλάσιο. Όλες οι ετικέτες, με ευθύνη του σφαγείου όπου έγινε η σφαγή, φέρουν τη σφραγίδα του, συνοδεύουν τα σφάγια ή τα τμήματα αυτών σε όλα τα στάδια εμπορίας τους κι ένα αντίγραφο τους παραμένει στο σφαγείο για δύο έτη. Στην ετικέτα δεν επιτρέπεται η αναγραφή καμίας άλλης προαιρετικής ένδειξης εκτός της προαιρετικής ένδειξης «Ελληνική εκτροφή άνω των 5 μηνών».

στ) Επισημαίνουν όλα τα σφάγια που έχουν ως χώρα καταγωγής την Ελλάδα, επιπλέον της ετικέτας και με σφραγίδα, με την ένδειξη «ΕΛΛΑΣ», η οποία έχει σχήμα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο με διαστάσεις έξι (6) επί τέσσερα (4) εκατοστά, και η αναγραφή «ΕΛΛΑΣ» είναι με κεφαλαία ευδιάκριτα γράμματα και χρώμα Ε 133 Λαμπρό Κυανό FCF».

5. Το άρθρο 5 τροποποιείται ως ακολούθως:

α) Η περ. δ΄ της παρ. 2 αντικαθίσταται ως εξής:

«δ) Καταγράφουν για κάθε σφάγιο σε αρχείο την άφιξη και την αναχώρηση από το σφαγείο των ζώων, των σφάγιων ή των τεμαχίων τους, με τα αναγραφόμενα στοιχεία της ετικέτας του άρθρου 4, με τρόπο που να εξασφαλίζεται η σύνδεση μεταξύ του κρέατος και του ζώου ή της ομάδας ζώων από την οποία προέρχεται. Στην ομάδα ζώων περιλαμβάνονται ζώα στα οποία εφαρμόζονται πανομοιότυπες ενδείξεις επισήμανσης εκτός από τον «ΑΡΙΘΜΟ ΣΦΑΓΗΣ ΖΩΟΥ» και το «ΒΑΡΟΣ».

Για τα πουλερικά, τηρούν για κάθε σφάγιο ένα μέσο ταυτοποίησής του και καταγράφουν σε αρχείο την άφιξη και την αναχώρηση από το σφαγείο των πουλερικών, των σφάγιων ή των τεμαχίων τους και το μέσο ταυτοποίησης των σφάγιων, με το οποίο πρέπει να εξασφαλίζεται η σύνδεση μεταξύ του κρέατος και του πουλερικού ή της ομάδας πουλερικών από την οποία προέρχεται. Στην ομάδα πουλερικών περιλαμβάνονται πουλερικά στα οποία εφαρμόζονται πανομοιότυπες ενδείξεις επισήμανσης του άρθρου 4.»,

β) Η περ. στ΄ της παρ. 2 αντικαθίσταται ως εξής:

«στ) Εγγράφονται στην ηλεκτρονική εφαρμογή ΑΡΤΕΜΙΣ και συμπληρώνουν σε αυτήν ορθά τα στοιχεία του βιβλίου σφαγών όπως υποδεικνύονται στην εφαρμογή, εντός πέντε (5) ημερολογιακών ημερών από την ημέρα σφαγής. Στην περίπτωση των πτηνοσφαγείων η συμπλήρωση του μηνιαίου βιβλίου σφαγών στην εφαρμογή ΑΡΤΕΜΙΣ γίνεται εντός των πρώτων πέντε (5) ημερολογιακών ημερών του επόμενου μήνα από τον μήνα που αναφέρεται στο βιβλίο σφαγών. Επιπλέον των στοιχείων του βιβλίου σφαγών, τα σφαγεία που εφαρμόζουν την ταξινόμηση ζώων σύμφωνα με την ενωσιακή κλίμακα ταξινόμησης SEUROP του Παραρτήματος IV Μέρος Α και Β του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013, συμπληρώνουν τα στοιχεία ταξινόμησης των σφάγιων βοοειδών και χοίρων καθώς και επιπλέον πεδία που αφορούν την παρουσίαση των σφάγιων (γδαρτού ή μαδητού τύπου στα χοιρινά σφάγια) και τα όργανα ταξινόμησης που χρησιμοποιούνται, όπως υποδεικνύονται από την εφαρμογή».

• Πρόβλεψη για πιο ευέλικτα κλιμάκια (αφορά το 3ο σημείο)

Σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα, με απόφαση του Προϊσταμένου της οικείας ΔΑΟΚ, συνιστώνται διμελή μεικτά κλιμάκια ελέγχου, με ορισμένο επικεφαλής, για τον έλεγχο της συμμόρφωσης των επιχειρήσεων της περ. β΄ της παρ. 2 του άρθρου 1 με τις διατάξεις της παρούσας, αποτελούμενα από υπαλλήλους της ΔΑΟΚ και του ΕΛ.Γ.Ο. ΔΗΜΗΤΡΑ.

Για τον ορισμό μελών στα εν λόγω κλιμάκια προηγείται έγγραφη συνεννόηση μεταξύ ΔΑΟΚ και ΕΛ.Γ.Ο. ΔΗΜΗΤΡΑ. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, δεόντως αιτιολογημένες, δύναται να οριστούν διμελή κλιμάκια ελέγχου που να αποτελούνται από υπαλλήλους της μια από τις δύο ανωτέρω υπηρεσίες, είτε με απόφαση του Προϊσταμένου της οικείας ΔΑΟΚ για τους ελεγκτές των ΔΑΟΚ είτε του ΕΛ.Γ.Ο. ΔΗΜΗΤΡΑ για τους ελεγκτές του ΕΛ.Γ.Ο. ΔΗΜΗΤΡΑ, κατόπιν ενημέρωσης της έτερης υπηρεσίας. Οι υπάλληλοι των κλιμακίων είναι κατηγορίας ΠΕ ή ΤΕ . Σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα μπορούν να οριστούν παραπάνω από ένα κλιμάκια

• Ορισμός προέδρου στις Επιτροπές (αφορά το 4ο σημείο)

Σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα συνιστάται Επιτροπή Εξέτασης Παραβάσεων και Επιβολής Προστίμων (Ε.Ε.Π.&Ε.Π.) αποτελούμενη από:

αα) Έναν υπάλληλο του ΕΛ.Γ.Ο .ΔΗΜΗΤΡΑ ως Πρόεδρο, με τον αναπληρωτή του.

αβ) Δύο υπαλλήλους της αρμόδιας ΔΑΟΚ ή έναν υπάλληλο της αρμόδιας ΔΑΟΚ και έναν υπάλληλο του ΕΛ.Γ.Ο .ΔΗΜΗΤΡΑ ,με τους αναπληρωτές τους.

Όλοι οι ανωτέρω υπάλληλοι είναι κατηγορίας ΠΕ ή ΤΕ, εκτός από τον Πρόεδρο με τον αναπληρωτή του που είναι αποκλειστικά κατηγορίας ΠΕ.

Έργο της Ε.Ε.Π.&Ε.Π. είναι η εξέταση των πρακτικών ελέγχων και η επιβολή των διοικητικών κυρώσεων του άρθρου 9.

β) Σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα συνιστάται Επιτροπή Εξέτασης Ενστάσεων (Ε.Ε.Ε.), με διετή θητεία, αποτελούμενη από:

αα) Έναν υπάλληλο του ΕΛ.Γ.Ο. ΔΗΜΗΤΡΑ ως Πρόεδρο, με τον αναπληρωτή του.

αβ) Δύο υπαλλήλους της αρμόδιας ΔΑΟΚ ή έναν υπάλληλο της αρμόδιας ΔΑΟΚ και έναν υπάλληλο του ΕΛΓΟ με τους αναπληρωτές τους.

Όλοι οι ανωτέρω υπάλληλοι της Ε.Ε.Ε. είναι του κλάδου ΠΕ Γεωτεχνικών ή άλλου κλάδου ΠΕ, κατά προτίμηση με εξειδίκευση στην Επιστήμη και Τεχνολογία Τροφίμων.

Έργο της Ε.Ε.Ε. είναι η εξέταση, κατά νόμο και ουσία, των ενστάσεων που υποβάλλονται κατά των αποφάσεων επιβολής των κυρώσεων του άρθρου 9 από την Ε.Ε.Π.&Ε.Π.

γ) Με απόφαση του οικείου Περιφερειάρχη ορίζονται τα τακτικά και αναπληρωματικά μέλη των επιτροπών των περ. α΄ και β΄.».

• Συνδρομή άλλων υπηρεσιών ( αφορά στο 5ο σημείο)

Το ελεγκτικό έργο των αρμόδιων κλιμακίων δύναται να συνδράμουν υπάλληλοι του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, της ΑΑΔΕ, άλλων δημοσίων υπηρεσιών καθώς και ορκωτοί λογιστές

• Συμμόρφωση με τον Κανονισμό ΕΚ (αφορά στο 6ο σημείο)

Με την παρούσα απόφαση θεσπίζονται τα αναγκαία συμπληρωματικά μέτρα για την εφαρμογή του άρθρου 18 του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 178/2002, του άρθρου 26 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011, της περ. α΄ της παρ. 2 και της παρ. 3 του άρθρου 1 του Κανονισμού (ΕΕ) 2017/625, του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1760/2000, του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1825/2000, των εκτελεστικών Κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 931/2011, (ΕΕ) αριθ. 1337/2013 και (ΕΕ) 2018/775, σχετικά με την ιχνηλασιμότητα και την επισήμανση του κρέατος καθώς και τη διενέργεια των επίσημων ελέγχων στην αγορά κρέατος

• Ομοιογένεια του τρόπου σήμανσης των σφάγιων (αφορά στο 7ο σημείο)

Από την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης η υπ’ αρ. 1458/143681/2.6.2020 απόφαση του Υπουργού και της Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Β΄ 2244) καταργείται.