Πληθωρισμός δύο «ταχυτήτων» καταγράφεται στα τρόφιμα που καταναλώνονται στην Ελλάδα, σύμφωνα και με την έκθεση νομισματικής πολιτικής της Τράπεζας της Ελλάδας.
Η έκθεση επισημαίνει πως ο πληθωρισμός εμφανίζει μεγαλύτερες διακυμάνσεις στις τιμές των μη επεξεργασμένων τροφίμων από τα μη επεξεργασμένα.
Επισημαίνεται πως αυτή είναι και η βασική διάκριση στα είδη διατροφής που ταυτοχρόνως αποτελούν και δύο από τις πέντε κύριες συνιστώσες του εναρμονισμένου δείκτη καταναλωτή.
Η ΤτΕ εξηγεί πως η κατηγορία των μη επεξεργασμένων τροφίμων απαρτίζεται κατά κύριο λόγο από εγχώρια προϊόντα, δηλαδή από φρέσκα φρούτα και λαχανικά, την στιγμή που τα επεξεργασμένα αφορούν σε εισαγόμενα.
Έτσι, από την εξέταση των δύο συνιστωσών του πληθωρισμού των ειδών διατροφής στην Ελλάδα προκύπτει ότι οι τιμές των μη επεξεργασμένων ειδών διατροφής κινήθηκαν έντονα ανοδικά το 2023, πιθανώς λόγω της μεγάλης αύξησης των τιμών της ενέργειας (φυσικού αερίου και πετρελαίου) και των λιπασμάτων, οι οποίες οδήγησαν στην άνοδο των τιμών παραγωγού και κατά συνέπεια των τιμών καταναλωτή.
Παρόμοιες ήταν και εξακολουθούν να είναι οι πηγές του έντονου και επίμονου πληθωρισμού στα επεξεργασμένα είδη διατροφής, λόγω των γεωπολιτικών συγκρούσεων, της πανδημίας και των εφοδιαστικών φραγμών σε διεθνές επίπεδο.
Ωστόσο, όσον αφορά την Ελλάδα, όπου σημαντικό μέρος των επεξεργασμένων ειδών διατροφής εισάγεται και ως εκ τούτου υπόκειται στην πορεία των τιμών που διαμορφώνονται διεθνώς, ο πληθωρισμός των επεξεργασμένων ειδών διατροφής δεν παρουσιάζει έντονες διακυμάνσεις και γενικώς ακολουθεί ήπια πορεία. Εισήλθε σε ανοδική τροχιά τον Ιούλιο του 2021 και κορυφώθηκε τον Ιανουάριο του 2023 (13,8%). Έκτοτε ακολουθεί καθοδική τάση και, καθώς σε σημαντικό βαθμό διαμορφώνεται από τον εισαγόμενο πληθωρισμό ειδών διατροφής, αναμένεται να συνεχίσει την αντιπληθωριστική του πορεία μέσα στο 2024.
Από την άλλη, τα μη επεξεργασμένα είδη διατροφής (περιλαμβάνουν τα νωπά κρέατα, ψάρια, φρούτα, λαχανικά και τα αυγά) διαφοροποιούνται σε σημαντικό βαθμό από τα επεξεργασμένα είδη, καθώς σημαντικό μέρος τους αποτελείται από εγχωρίως παραγόμενα προϊόντα, κυρίως τα είδη «φρέσκα φρούτα» και «φρέσκα λαχανικά».
Σε αντίθεση με τον πληθωρισμό των επεξεργασμένων ειδών διατροφής, ο πληθωρισμός των μη επεξεργασμένων ειδών διατροφής παρουσιάζει έντονη μεταβλητότητα, η οποία αποδίδεται από την ΤτΕ στο ευμετάβλητο των τιμών των φρέσκων φρούτων και λαχανικών που επηρεάζονται σημαντικά από τις καιρικές συνθήκες.
Έτσι, στον αντίποδα της πιο ομαλής πορείας τιμών που παρατηρείται στα επεξεργασμένα, ο πληθωρισμός των μη επεξεργασμένων ειδών διατροφής εισήλθε σε ανοδική τροχιά τον Ιούνιο του 2021, μέσα στο 2022 κατέγραψε μέγιστο το Μάιο (13,2%), ενώ μέσα στο 2023, μετά από μήνες έντονης διακύμανσης, κατέγραψε μέγιστο τον Ιούλιο (15,1%).
Ας σημειωθεί εδώ, πως και με βάση το δελτίο τιμών εισροών και εκροών σε γεωργία και κτηνοτροφία της ΕΛΣΤΑΤ, σημειώνεται πως για τον μήνα Απρίλιο 2024, ενώ οι εισροές, που συμπεριλαμβάνει φυτοφάρμακα, ζωοτροφές, μηχανολογικό και άλλο εξοπλισμό κ.ο.κ. τα οποία και εισάγονται, μειώθηκαν κατά 1,8%, οι εκροές (δηλαδή οι τιμές που εισπράττουν οι εγχώριοι παραγωγοί όταν πουλάνε τα προϊόντα τους) σημείωσαν ένα «άλμα» στις τιμές κατά 15,7%.