Τις δράσεις της νέας στεγαστικής πολιτικής της κυβέρνησης αναλύει, μιλώντας αποκλειστικά στο newsit.gr, η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, κα Σοφία Ζαχαράκη.
« Το κόστος στέγασης, συνδυαστικά με τη διαθεσιμότητα και την ποιότητα των σπιτιών προς ενοικίαση, είναι ένα μέτωπο στο οποίο η κυβέρνηση δίνει μια πολύ συγκροτημένη μάχη. Αφενός επειδή είναι ένα οξύ κοινωνικό πρόβλημα αφετέρου επειδή συνδέεται άμεσα με το δημογραφικό και αποτελεί έναν από τους κύριους πυλώνες του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την ανάσχεση της δημογραφικής κατάρρευσης”.
Η κα Ζαχαράκη τονίζει πως “η ποιοτική αλλά ταυτόχρονα προσιτή κατοικία είναι το ζητούμενο για χιλιάδες νέους ανθρώπους, νέα ζευγάρια και οικογένειες και για πρώτη φορά στη χώρα υλοποιείται μια στοχευμένη στεγαστική πολιτική. Με αιχμή το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας και εννέα διαφορετικά προγράμματα επιδότησης ενοικίου και εξασφάλισης στέγης για ευάλωτες ομάδες, απόκτησης σπιτιού για νέους με προνομιακή χρηματοδότηση από το κράτος, ανακαίνισης και διάθεσης χιλιάδων κατοικιών προς μακροχρόνια μίσθωση κ.α”.
Η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, τονίζει στο newsit.gr πως “μια από τις αιτίες που κάνει το πρόβλημα εντονότερο, είναι τα δεκάδες χιλιάδες σπίτια και διαμερίσματα που παραμένουν κλειστά γιατί είναι παλιά και οι ιδιοκτήτες τους δεν έχουν τη δυνατότητα να τα κάνουν λειτουργικά και σχετικά σύγχρονα.
Υπολογίζω πως πολύ σύντομα θα ξεπεράσουμε τα προβλήματα διαλειτουργικότητας που προέκυψαν στην πλατφόρμα που θα εξυπηρετεί τις αιτήσεις για το πρόγραμμα « Ανακαινίζω- Νοικιάζω» και θα είμαστε σε θέση να ξεκινήσουμε τη διαδικασία ώστε σταδιακά να ενταχθούν στο οικιστικό απόθεμα περί τις 12.500 κατοικίες”, σημείωσε η ίδια.
Η κα Ζαχαράκη τονίζει πως “μεγαλύτερη προσφορά σπιτιών πιστεύουμε ότι θα οδηγήσει και σε σταδιακό έλεγχο του ρυθμού αύξησης των ενοικίων ιδίως στα κέντρα των μεγάλων πόλεων και ειδικά στην Αθήνα. Το πρόγραμμα « Σπίτι μου» κινείται με εξαιρετικά γρήγορους ρυθμούς και 10.000 νέοι άνθρωποι με χαμηλά εισοδήματα θα έχουν αποκτήσει σε πολύ γρήγορο χρόνο το δικό τους σπίτι”.
Η ίδια, παράλληλα, ξεκαθαρίζει πως “δεν ισχυριζόμαστε σε καμία περίπτωση ότι λύνουμε το στεγαστικό, το οποίο ως πρόβλημα συναντάται σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, αλλά προσπαθούμε να αυξήσουμε τις δυνατότητες των πολιτών να βρουν, οικονομική και σύγχρονη στέγη.
Μαγικές συνταγές δεν υπάρχουν όπως ενδεχομένως ισχυρίζονται κάποιες πολιτικές δυνάμεις αναφέροντας αποσπασματικά παραδείγματα από άλλες χώρες”.
“ Η Ελλάδα για παραπάνω από μια δεκαετία – στη διάρκεια της κρίσης – δεν πρόσθεσε ικανό αριθμό νέων ακινήτων για να καλύψει τις ανάγκες που δημιουργούνται με την αύξηση των μονοπρόσωπων νοικοκυριών. Το Airbnb δημιουργεί ζητήματα και ήδη μελετάται από την κυβέρνηση μια στοχευμένη παρέμβαση χωρίς να μηδενίζουμε και να ακυρώνουμε και το κομμάτι της θετικής συνεισφοράς του”, σημείωσε η ίδια.
“Θέλω τέλος επισημάνω ότι προσβλέπουμε στο πρόγραμμα που θα ακολουθήσει για την «Κοινωνική Αντιπαροχή». Είναι ένα πρόγραμμα που υιοθετεί μια ευρύτατα διαδεδομένη πρακτική σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και θα μας προσφέρει προσιτή σύγχρονη κοινωνική κατοικία. Σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα και τις μέγιστες εγγυήσεις διαφάνειας, θα δίνεται η δυνατότητα μέσω διαγωνισμών, αξιοποίησης περιουσίας του δημοσίου για τη δημιουργία κοινωνικής κατοικίας. Θα συνεχίσουμε ακόμη πιο στοχευμένα διαθέτοντας σημαντικά κονδύλια καθώς αντιλαμβανόμαστε ως κυβέρνηση ότι η στέγαση είναι δικαίωμα και κοινωνικό αγαθό», τόνισε στο newsit.gr η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής, Σοφία Ζαχαράκη.
Αναλυτικά, τα προγράμματα σε εξέλιξη από το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας:
Πρόγραμμα «Σπίτι μου»
Το πρόγραμμα δανείων «Σπίτι μου» αφορά στη χορήγηση χαμηλότοκων ή άτοκων στεγαστικών δανείων προς νέους/νέες και νέα ζευγάρια.
Δικαιούχοι είναι άτομα 25-39 ετών (κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση δανείου), ή σύζυγοι ή πρόσωπα που συνδέονται με σύμφωνο συμβίωσης, εφόσον ο ένας (1) εκ των δύο (2) είναι 25-39 ετών (κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση δανείου), εφόσον, δεν διαθέτουν άλλο ακίνητο κατάλληλο για κατοικία τους και ικανοποιούν τα εισοδηματικά κριτήρια. Αναγνωρίζοντας την ευρεία απήχηση του προγράμματος, τον Αύγουστο του 2023 αυξήσαμε τον προϋπολογισμό του στο 1 δισ. ευρώ.
Μέχρι σήμερα έχουμε:
• 4.670 εκταμιεύσεις δανείων ύψους 450,8 εκ. ευρώ
• 5.341 συμβάσεις ύψους 516,2 εκ. ευρώ
• 9.900 εγκρίσεις (υπαγωγές) ύψους 1 δις ευρώ
Πρόγραμμα «ΚΑΛΥΨΗ»
Το πρόγραμμα «Κάλυψη» αφορά στην αξιοποίηση ιδιωτικών κατοικιών που είχαν διατεθεί για στέγαση αιτούντων διεθνή προστασία στο πλαίσιο του προγράμματος “ESTIA II” και του προγράμματος “ESTIA 2021” μετά τη λήξη των συμβάσεων.
Σκοπός του προγράμματος είναι η στέγαση των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων ηλικίας 25-39 ετών. Το πρόγραμμα καλύπτει τη δαπάνη μίσθωσης της κατοικίας για τρία (3) έτη. Το πρόγραμμα καλύπτει, επίσης, δαπάνες για επισκευές των φθορών που διαπιστώνονται στα ακίνητα. Συμμετέχουν 44 Δήμοι.
Μέχρι σήμερα:
• 330 ωφελούμενοι από τις στεγασμένες οικογένειες
• 134 εκ των οποίων είναι ανήλικοι
• 380 ακίνητα ιδιοκτητών έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα
• 168 οικογένειες έχουν ήδη στεγαστεί.
Πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία για τους αστέγους»
Το πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία για τους αστέγους» αφορά στην άμεση μετάβαση αστέγων σε αυτόνομη διαβίωση, παρέχοντας υπηρεσίες στέγασης, ψυχοκοινωνικής στήριξης, εργασιακής επανένταξης και διασύνδεσης με τις υπάρχουσες πολιτικές επιδοματικής στήριξης.
Δράσεις προγράμματος:
– Επιδότηση ενοικίου στους ωφελούμενους για δύο χρόνια, καθώς και κάλυψη
βασικών δαπανών για οικοσκευές και πληρωμή λογαριασμών ΔΕΚΟ.
– Επιδότηση μισθού και ασφαλιστικών εισφορών για ένα χρόνο για εξεύρεση
εργασίας σε ιδιωτικές επιχειρήσεις ή για τη δημιουργία επιχείρησης.
– Υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής στήριξης και διασύνδεσης.
Προβλέπεται η αύξηση του προϋπολογισμού σε 15 εκ. ευρώ ανά διετία και αναμένεται η αύξηση του αριθμού των ωφελούμενων οικογενειών σε 700
Μέχρι σήμερα:
• 883 ωφελούμενοι ενταγμένοι στο πρόγραμμα
• 500 σπίτια έχουν αξιοποιηθεί
• 779 ωφελούμενοι στεγασμένοι (506 οικογένειες)
Επίδομα Στέγασης
Πρόκειται για ένα προνοιακό πρόγραμμα επιδότησης ενοικίου για τα νοικοκυριά που μισθώνουν την κύρια κατοικία τους. Πρόκειται για την πρώτη οργανωμένη προσπάθεια να αποκτήσει η χώρα συνεκτική στεγαστική πολιτική και αποτελεσματικό σύστημα κοινωνικής προστασίας της πρώτης κατοικίας σε τέτοια κλίμακα.
Αφορά δικαιούχους του επιδόματος στέγασης, που υφίστανται συγκεκριμένα κριτήρια:
• Εισοδηματικά
• Περιουσιακά
• Διαμονής
Το επίδομα παρέχει 70 έως 210 ευρώ το μήνα, ανάλογα με τη σύνθεση της ωφελούμενης μονάδας, έχει συνολικό ετήσιο προϋπολογισμό 400 εκατ. ευρώ από πόρους του κρατικού προϋπολογισμού (για τη φετινή χρονιά αυξήθηκε κατά 4 εκ. ευρώ), ενώ ο μέσος αριθμός των ωφελούμενων νοικοκυριών για το 2023 ανήλθε σε 264.531.
Τον Φεβρουάριο του 2024, 238.249 δικαιούχοι έλαβαν το ποσό των 29 εκ. ευρώ.
Επίδομα Στέγασης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων
Το επίδομα στεγαστικής συνδρομής χορηγείται σε άτομα άνω των 67 ετών που είναι ανασφάλιστα και μισθώνουν κύρια κατοικία. Το ύψος του επιδόματος ισούται με το ποσό του συμφωνηθέντος μισθώματος με ανώτατο όριο το ποσό των 362€. Ο προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται στα 4 εκ. ευρώ. Οι δικαιούχοι και οι προϋποθέσεις είναι:
• Ανασφάλιστα μοναχικά άτομα ή ζεύγος ανασφαλίστων, που έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους.
• Το ετήσιο φορολογητέο πραγματικό ή τεκμαρτό, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο, εισόδημα τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 4.320 ευρώ, για τα δε ανασφάλιστα ζεύγη το ποσό των 8.640 ευρώ.
• Δεν λαμβάνουν σύνταξη από οποιοδήποτε ασφαλιστικό φορέα της ημεδαπής ή αλλοδαπής, με εξαίρεση τη σύνταξη του ν. 1296/1982 (Α’128), και το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφαλίστων Υπερηλίκων.
Τον Φεβρουάριο του 2024, 15.000 δικαιούχοι έλαβαν το ποσό των 6.003.118 ευρώ.
Πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω» (θα εκκινήσει εντός του Μαρτίου)
Αντικείμενο του προγράμματος είναι η ανακαίνιση ή επισκευή ιδιωτικών κατοικιών, σε συνεργασία με τη ΔΥΠΑ. Ο προϋπολογισμός του ανέρχεται στα 50 εκ. ευρώ, με στόχο την αξιοποίηση 12.500 κενών κατοικιών. Οι εντασσόμενοι στο πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω» επιδοτούνται για την πραγματοποίηση δαπανών επισκευής και ανακαίνισης επί του ακινήτου τους, ύψους μέχρι δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, που περιλαμβάνουν τα απαιτούμενα υλικά και τις εργασίες. Η επιδότηση ανέρχεται στο σαράντα τοις εκατό (40%) των πραγματοποιηθεισών δαπανών.
Με νομοθετική διάταξη τον Μάρτιο του 2023 επετράπη μέρος της επιδότησης, έως του 50% να δοθεί ως προκαταβολή.
Προϋποθέσεις του προγράμματος:
• Οι δικαιούχοι θα πρέπει να έχουν το 50% και άνω της επικαρπίας ή της πλήρους κυριότητας, οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα έως 40.000€ και ακίνητη περιουσία έως 300.000€
• Οι δικαιούχοι δεν έχουν λάβει επιδότηση για πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας ή ανακαίνισης σε ακίνητο της ιδιοκτησίας τους τα τελευταία πέντε (5) έτη και δεν έχουν ενταχθεί σε προγράμματα επιδοτούμενης ενεργειακής εξοικονόμησης για οποιοδήποτε ακίνητό τους.
• Το ακίνητο πρέπει να είναι μέχρι 100 τ.μ. και να μην έχει δηλωθεί ως πρώτη κατοικία, ή ως μισθωμένο και δηλώνεται ως κενό στο έντυπο Ε2 που συνοδεύει τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος των τριών (3) τελευταίων ετών
Εντός του μηνός Μαρτίου θα ξεκινήσει η έναρξη υποβολής αιτήσεων στη σελίδα gov.gr.
Πρόγραμμα «Κοινωνική Αντιπαροχή» (θα εκκινήσει εντός του έτους)
Το πρόγραμμα αφορά στην ανέγερση κατοικιών με δαπάνες του αναδόχου και εκμίσθωση του ακινήτου σε δικαιούχους με προκαθορισμένα κριτήρια, σε συνεργασία με την ΔΥΠΑ. Είναι σημαντικό διότι θα αξιοποιηθεί και ένα δημόσιο αποθεματικό κατοικιών, ενώ οι δικαιούχοι μισθωτές θα επιλέγονται με βάση αντικειμενικά κοινωνικά κριτήρια και θα επιτρέπεται η υπογραφή συμβάσεων μίσθωσης με δικαίωμα προαίρεσης για την εξαγορά τους από τους δικαιούχους (rent to own).
Πρόγραμμα «Κοινωνική Στέγαση για τις πλέον ευάλωτες ομάδες» (Έργο RRP)
Το έργο, προϋπολογισμού 1.642.628 ευρώ, έχει ως αντικείμενο τη δημιουργία και αξιοποίηση αποθέματος κατοικιών για τις πλέον ευάλωτες ομάδες με στόχο την αντιμετώπιση του αποκλεισμού τους.
Οι δικαιούχοι είναι ευάλωτες ομάδες που απειλούνται από ή βιώνουν έλλειψη στέγης. Το έργο περιλαμβάνει την ανακαίνιση και ένταξη μέρους του αδρανούς ιδιωτικού στεγαστικού αποθέματος σε ένα σχήμα οικονομικά προσιτής ενοικιαζόμενης κατοικίας.
Θα λάβει χώρα σε Αθήνα (ανακαίνιση 70 διαμερισμάτων, φορέας υλοποίησης η Εταιρία Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών – ΕΑΤΑ Α.Ε.) και Θεσσαλονίκη (30 διαμερίσματα, τα οποία όμως θα προκύψουν πρωτευόντως από το δημοτικό και δημόσιο στεγαστικό απόθεμα. Φορέας Υλοποίησης η Μείζων Αναπτυξιακή Θεσσαλονίκης – ΜΑΘ Α.Ε.).
Στεγαστικά προγράμματα, που υλοποιούνται από άλλα Υπουργεία είναι τα ακόλουθα:
Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για νέους (σε συνεργασία με Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας)
Το Πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για νέους», είναι το νέο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης και ανακαίνισης κατοικιών, που αποτελεί συνέχεια των προγραμμάτων «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον», «Εξοικονομώ Αυτονομώ» και «Εξοικονομώ 2021». Το Πρόγραμμα αποτελείται από δύο σκέλη:
• Σκέλος «Εξοικονομώ»: συνίσταται στην παροχή κινήτρων για παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό κτιριακό τομέα (προϋπολογισμός 80 εκ. ευρώ)
• Σκέλος «Ανακαινίζω»: συνίσταται στην παροχή κινήτρων για παρεμβάσεις αισθητικής, λειτουργικής ανακαίνισης και αναβάθμισης των κατοικιών, ως συμπληρωματικές των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας (προϋπολογισμός 11,5 εκ. ευρώ)
Μέχρι στιγμής έχουν υποβληθεί 6.679 αιτήσεις, εκ των οποίων οι 3.836 αφορούν το σκέλος του «Ανακαινίζω».
Επίδομα φοιτητικής στέγασης (Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού)
Στόχος του στεγαστικού επιδόματος είναι η ενίσχυση των οικογενειών, που δεν κατέχουν τα απαιτούμενα για τις σπουδές των τέκνων τους μέσα. Ειδικότερα το επίδομα καταβάλλεται στους φοιτητές των Α.Ε.Ι. που διαμένουν εκτός του νομού της κυρίας κατοικίας τους υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις που τίθενται από τις ισχύουσες διατάξεις.
Το σύνολο των επιχορηγήσεων για την κάλυψη των δαπανών δικαιούχων του επιδόματος ανέρχεται σε 70.875.000 ευρώ. Για το έτος 2022-2023, οι εγκεκριμένες αιτήσει ανήλθαν σε 46.220 και οι εγκεκριμένες αιτήσεις συγκατοίκησης σε 4.699.
Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Λειτουργία και Συντήρηση Φοιτητικών Εστιών με Σ.Δ.Ι.Τ.
Τα έργα ΣΔΙΤ για την κατασκευή των φοιτητικών κατοικιών, συνδέονται άμεσα με το μέλλον των Πανεπιστημίων , με την αναβάθμιση της έρευνας, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής διδασκόντων και φοιτητών, τη διεθνοποίηση των Ιδρυμάτων και την τόνωση της τοπικής οικονομίας.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου είναι 636,3 εκ. ευρώ.
Τα έργα που έχουν εγκριθεί και βρίσκονται σε εξέλιξη είναι τα παρακάτω:
• Πανεπιστήμιο Κρήτης (255,3 εκ. ευρώ)
• Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (107,3 εκ. ευρώ)
• Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (91,5 εκ. ευρώ)
• Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας (78 εκ. ευρώ)
• Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (64,2 εκ. ευρώ)
• Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο (40 εκ. ευρώ)