Από σκληρά παζάρια κι ένα αδιάκοπο μασάζ των ευρωπαίων ηγετών – κυρίως του ΕΛΚ – στην Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι σε μία προσπάθεια να την… καλοπιάσουν να δεχτεί τη συμφωνία για τα αξιώματα της Ε.Ε. χαρακτηρίστηκε η Σύνοδος Κορυφής των ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες την Πέμπτη 27.06.2024.
Μετά από μία διαπραγμάτευση – θρίλερ στη Σύνοδο Κορυφής και παρά τις ενστάσεις της Τζόρτζια Μελόνι και του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν για τα πρόσωπα «κλειδιά» στις θέσεις ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τα ξημερώματα της Παρασκευής (28.06.2024) ενέκρινε τα προτεινόμενα από τις τρεις πολιτικές ομάδες (ΕΛΚ, Σοσιαλιστές, Φιλελεύθεροι) πρόσωπα που θα αναλάβουν τα τρία κορυφαία αξιώματα στην ΕΕ.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναλαμβάνει για άλλα πέντε χρόνια Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, Αντόνιο Κόστα, από τους Σοσιαλδημοκράτες, θα είναι ο επόμενος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για θητεία 2,5 ετών με δυνατότητα ανανέωσης και η Εσθονή πρωθυπουργός Κάγια Κάλλας, από τους Φιλελεύθερους, θα είναι η επόμενη Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας για θητεία πέντε ετών.
Μπορεί το παρασκήνιο που προηγήθηκε της συμφωνίας για τα ευρωπαϊκά κορυφαία πόστα να ήταν έντονο και πυκνό, η διαδικασία έγκρισης όμως στο δείπνο των «27» ήταν σχετικά σύντομη.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες έδωσαν σχεδόν αμέσως το πράσινο φως πρώτα στις υποψηφιότητες του Αντόνιο Κόστα και της Κάγια Κάλας. Η υποψηφιότητα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εγκρίθηκε στο τέλος.
Η Μελόνι, σύμφωνα με το Politico, απείχε από την ψήφο για την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ καταψήφισε την Κάγια Κάλλας και τον Αντόνιο Κόστα.
Μετά την έγκρισή της από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η υποψηφιότητα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα πρέπει να περάσει από ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η οποία θα διεξαχθεί κατά πάσα πιθανότητα στις 18 Ιουλίου, στην πρώτη Ολομέλεια της νέας Ευρωβουλής, στο Στρασβούργο.
Για την έγκρισή της χρειάζονται τουλάχιστον 361 ψήφοι από το σύνολο των 720 ευρωβουλευτών.
Όλο το παρασκήνιο
Οι κεντροδεξιοί ηγέτες της ΕΕ στις Βρυξέλλες ξεκίνησαν από νωρίς μια «επίθεση γοητείας» για να κατευνάσουν την πρωθυπουργό της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι, η οποία είναι θυμωμένη επειδή αποκόπηκε από τις διαπραγματεύσεις για τις κορυφαίες θέσεις εργασίας στην ΕΕ, δηλαδή Κομισιόν, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής.
Πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, οι ηγέτες της ΕΕ από έξι χώρες που εκπροσωπούν τις τρεις φιλοευρωπαϊκές πολιτικές ομάδες, συμφώνησαν να διορίσουν την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για δεύτερη θητεία στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να μοιράσουν τις δύο άλλες θέσεις-κλειδιά μεταξύ των Σοσιαλιστών και της κεντρώας ομάδας Renew: στον Πορτογάλο Αντόνιο Κόστα η προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και στην Εσθονή Κάγια Κάλλας η υπηρεσία εξωτερικής πολιτικής, αντίστοιχα.
«Η πρώτη αποστολή του σημερινού ευρωπαϊκού συμβουλίου είναι να επικυρώσει τις επιλογές για τις ηγετικές θέσεις του επόμενου ευρωπαϊκού κύκλου», δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες.
«Όπως γνωρίζετε», πρόσθεσε, «οι 3 πολιτικές οικογένειες του ευρωκοινοβουλίου έχουν συμφωνήσει να προτείνουν για τις θέσεις αυτές την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για την Κομισιόν, τον Αντόνιο Κόστα για την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αλλά και την Κάγια Κάλας για την θέση του Ύπατου εκπροσώπου για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής».
«Ευελπιστώ ότι οι επιλογές αυτές θα γίνουν αποδεκτές από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για να ακολουθήσει η συμφωνία στο κοινοβούλιο για την επικύρωση της θέσης της κας φον ντερ Λάιεν. Όλες οι διαδικασίες πρέπει να ολοκληρωθούν εντός του Ιουλίου», τόνιζε χαρακτηριστικά ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Η… γκρίνια της Μελόνι
Οι ευρωπαίοι ηγέτες έφτασαν στις Βρυξέλλες για να αποφασίσουν αν θα υποστηρίξουν τελικά τη Γερμανίδα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για μια δεύτερη θητεία στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Οι περισσότεροι από αυτούς είχαν ένα ερώτημα στο μυαλό τους: Θα τινάξει στον αέρα η Τζόρτζια Μελόνι τη συμφωνία στην οποία κατέληξαν οι βασικοί διαπραγματευτές νωρίτερα αυτή την εβδομάδα;
Έχει εκφράσει την απογοήτευσή της και τον θυμό της τις τελευταίες ημέρες για το γεγονός ότι αποκλείστηκε από τη συζήτηση.
Κατά την άφιξή τους, ορισμένοι ηγέτες προσπάθησαν να καθησυχάσουν την αποφασισμένη να «παίξει σκληρά» Ιταλίδα πρωθυπουργό, ότι η γνώμη της έχει σημασία.
Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ, επικεφαλής διαπραγματευτής του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), δήλωσε ότι «κανείς δεν σέβεται την πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι και την Ιταλία περισσότερο από εμένα» προσθέτοντας ότι «δεν υπάρχει Ευρώπη χωρίς την Ιταλία».
Άφησε να εννοηθεί ότι η δυσαρέσκειά της βασίζεται σε παρεξήγηση, προσθέτοντας:
«Μερικές φορές χρειαζόμαστε συγκεκριμένες πολιτικές πλατφόρμες για να διευκολύνουμε τη διαδικασία».
«Δεν υπάρχει Ευρώπη χωρίς την Ιταλία και δεν υπάρχει απόφαση χωρίς την πρωθυπουργό Μελόνι».
Ο Τουσκ τόνισε ότι το γεγονός ότι οι τρεις κύριες πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (στις οποίες δεν περιλαμβάνεται η δεξιά ομάδα ECR της Μελόνι) συμφώνησαν σε μια συμφωνία για κορυφαίες θέσεις εργασίας νωρίτερα αυτή την εβδομάδα είχε ως στόχο «να διευκολύνει τη διαδικασία».
Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τον διορισμό του νέου προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν απαιτεί ομοφωνία, αλλά θα θεωρηθεί πλήγμα εάν ένα μεγάλο ιδρυτικό κράτος – μέλος, όπως η Ιταλία, αντιταχθεί στην πρόταση.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, και συν – διαπραγματευτής του ΕΛΚ, σε παρόμοιο τόνο, είπε ότι είναι «αρκετά αισιόδοξος» ότι θα επέλθει συμφωνία σχετικά με τις θέσεις εργασίας κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
«Η πρόταση αυτή είναι μια πρόταση που αντικατοπτρίζει τη συντριπτική πλειοψηφία των μελών του Συμβουλίου. Ποτέ δεν ήταν πρόθεσή μας ούτε να αποκλείσουμε κανέναν ούτε να προσβάλουμε κανέναν».
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός που έχει δει την ακροδεξιά πολιτική της ομάδα να γίνεται τρίτη δύναμη στο Ευρωκοινοβούλιο, μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024, διεκδικεί ρόλο στο ευρωπαϊκό στερέωμα και αναμένεται να διεκδικήσει κι ένα ισχυρό χαρτοφυλάκιο στη νέα Κομισιόν.
Ωστόσο, δεν είχε τοποθετηθεί ανοιχτά για την στάση που θα κρατήσει. Η κυβέρνησή της δεν πρότεινε έναν υποψήφιο για οποιαδήποτε από τις τρεις κορυφαίες θέσεις εργασίας που διακυβεύονται.
Μελόνι και Όρμπαν
Η κριτική της Μελόνι, σύμφωνα με τον Guardian απηχεί ανάλογη κριτική του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος υποστήριξε ότι «υπάρχουν τρία κόμματα, τα οποία σχηματίζουν συνασπισμό και μοιράζονται τις κορυφαίες θέσεις ευθύνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς την συμμετοχή των υπολοίπων. Αυτή η φιλοσοφία δεν ανταποκρίνεται στην ανάγκη ευρωπαϊκής συνεργασίας».
Ο Όρμπαν είχε ήδη δηλώσει ότι δεν θα υποστηρίξει τη φον ντερ Λάιεν. Το απόγευμα της Πέμπτης η Ουγγαρία τάχθηκε κατά της δεύτερης θητείας της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην Κομισιόν διότι, κατά την Βουδαπέστη, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ευθύνεται για τις αποφάσεις της τελευταίας πενταετίας.
Η Μελόνι δεν είχε ξεκαθαρίσει τη θέση της. Τελικά, απείχε από την υποστήριξη της δεύτερης θητείας της φον ντερ Λάιεν και καταψήφισε Κόστα και Κάλλας.
Η Φον ντερ Λάιεν μπορεί να ζητήσει την υποστήριξη της Μελόνι στην ψηφοφορία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τον διορισμό της, η οποία αναμένεται τον επόμενο μήνα.
Τέλος τα Ευρωπαϊκά Συμβούλια για τον Μαρκ Ρούτε που πάει στο ΝΑΤΟ
Ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε δήλωσε ότι θα του λείψουν τα Ευρωπαϊκά Συμβούλια και οι συνάδελφοί του ηγέτες, και αστειεύτηκε λέγοντας ότι μερικές φορές αποτελούν μια «ομάδα αυτοβοήθειας» όταν οι ηγέτες συζητούν μεταξύ τους την εσωτερική πολιτική.
Ο Ρούτε δήλωσε ότι η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ του έστειλε μήνυμα το πρωί της Πέμπτης, καθώς είναι το τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ρούτε πριν γίνει γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ.
Ο Ρούτε έχει συμμετάσχει σε πάνω από 100 ευρωπαϊκά συμβούλια από τότε που έγινε πρωθυπουργός το 2010.
Ερωτηθείς σχετικά με την κριτική της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι ότι παραγκωνίστηκε από τα κόμματα του συνασπισμού στη συμφωνία για τις κορυφαίες θέσεις εργασίας, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς δήλωσε:
«Έχουμε καταλήξει σε πολιτική συνεννόηση σε αυτό το θέμα», δήλωσε ο καγκελάριος.
Ωστόσο, πρόσθεσε ότι «αυτή είναι μόνο μία θέση. Θα το συζητήσουμε προσεκτικά και δίκαια. Και οι 27 είναι εξίσου σημαντικές. Και αυτό είναι επίσης σημαντικό για μένα.
Αλλά διευκολύναμε την επίτευξη μιας απόφασης, διότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει επίσης να υποβάλει μια πρόταση που να μπορεί να υπολογίζει σε μια πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο».
Μητσοτάκης για Μελόνι: Δεν θέλαμε να προσβάλουμε την Μελόνι
«Ποτέ δεν ήταν πρόθεσή μας να αποκλείσουμε ή να προσβάλουμε κανέναν», δήλωσε ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης που ήταν ένας από τους έξι διαπραγματευτές που ενέκριναν τις υποψηφιότητες των Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, Αντόνιο Κόστα και Κάγια Κάλλας.
«Προσωπικά σέβομαι πολύ την πρωθυπουργό της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι. Είμαι βέβαιος ότι θα αντιμετωπίσουμε όλα αυτά τα θέματα και τις ανησυχίες στις συζητήσεις που θα έχουμε».
Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι η συζήτηση για τις κορυφαίες θέσεις εργασίας «δεν είναι μια κλειστή διαδικασία» αλλά τρεις πολιτικές οικογένειες συζήτησαν και επεξεργάστηκαν μια πρόταση.
«Είναι μια πρόταση που αντανακλά την πλειοψηφία των μελών του Συμβουλίου», είπε, προσθέτοντας ότι εναπόκειται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να λάβει την απόφαση.
Δίκιο στη Μελόνι έδωσε ο Νίκος Χριστοδουλίδης
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι έχει δίκιο να είναι ενοχλημένη με τον τρόπο που η ΕΕ χειρίζεται τη συζήτηση για τις κορυφαίες θέσεις εργασίας, δήλωσε ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής.
«Πρέπει να πω ότι σε ορισμένα από τα θέματα που έθεσε, βλέπω και αναγνωρίζω ότι έχει δίκιο», είπε. «Γι’ αυτό συμφωνήσαμε να συναντηθούμε πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και να δούμε τι ρόλο μπορούμε να διαδραματίσουμε ώστε να έχουμε αποτελέσματα».
Ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι η κ. Μελόνι μοιράστηκε μαζί του τηλεφωνικά κάποιες από τις ανησυχίες της αργά την Τετάρτη και ξανά νωρίτερα την Πέμπτη.
«Κανείς δεν θα είναι 100% ευχαριστημένος», είπε ο κ. Χριστοδουλίδης, αλλά εξέφρασε την ελπίδα για συμφωνία «καθώς υπάρχουν σοβαρές προκλήσεις μπροστά μας στις οποίες πρέπει να επικεντρωθούμε».
Πληροφορίες από Politico και Guardian