Για την κατάσταση στην Ουκρανία και το τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα αλλά και όλο τον κόσμο μίλησε στο newsit.gr ο κ. Δημήτρης Κούρκουλας Ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ, τέως υφυπουργός εξωτερικών και τέως πρέσβης της ΕΕ.
Ο κ. Κούρκουλας μεταξύ άλλων είπε ότι θεωρεί απολύτως ορθή την επιβολή κυρώσεων στην Ρωσία και μάλιστα όσον αφορά στην στάση της Ελλάδας σημείωσε ότι η χώρα μας που είναι υπό διαρκή απειλή από την Τουρκία έπρεπε να είναι στο επίκεντρο αυτής της «σταυροφορίας», όπως την χαρακτήρισε.
Θεωρώ απολύτως σωστό ότι στείλαμε και πολεμικό υλικό στην Ουκρανία
«Νομίζω ότι ήταν απολύτως ορθή η επιβολή κυρώσεων διότι αυτό που έγινε αυτό που αποτόλμησε ο Ρώσος πρόεδρος είναι ενάντια σε κάθε είδους αρχή που πρέπει να διέπει τη διεθνή σκηνή. Μας φέρνει πίσω στις πιο σκοτεινές στιγμές της Ευρώπης του 16ου και 20ου. Άρα νομίζω ότι δικαίως και η κοινή γνώμη και οι κυβερνήσεις πήραν πολύ σκληρά μέτρα και προφανώς εκεί είναι που ο Πούτιν δεν έκανε σωστά τον υπολογισμό, πιστεύοντας ότι θα μπορέσει να περάσει αυτή την επιθετική του ενέργεια χωρίς μεγάλες κυρώσεις», τονίζει ο κ. Κούρκουλας.
Και συνεχίζει: «Πιστεύω ότι η χώρα μας δε, ειδικά επειδή εμείς βρισκόμαστε σε ένα χώρο που αισθανόμαστε ότι απειλούμαστε από έναν μεγάλο γείτονα, έπρεπε να βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της σταυροφορίας και το θεωρώ απολύτως σωστό ότι στείλαμε και πολεμικό υλικό. Διότι όταν υπάρχει παραβίαση τόσο κατάφωρη των βασικών αξιών της Ευρώπης και του πολιτισμένου κόσμου, δεν είναι ζήτημα αν έχεις ιστορικές σχέσεις. Εγώ προσωπικά τρέφω πολύ φιλικά αισθήματα για τον ρωσικό λαό, για τον ρωσικό πολιτισμό και έχω πάρα πολλούς Ρώσους φίλους. Αυτό όμως δεν πρέπει να μας κάνει να μην πάρουμε τα μέτρα ώστε να μην πάρουν θάρρος και άλλοι πιθανοί μικροί η μεγάλοι δικτάτορες και δημιουργήσουν μια παγκόσμια αναρχία. Νομίζω ότι η Ευρώπη μέσα στις τελευταίες πέντε ημέρες ανδρώθηκε γεωπολιτικά και όλη αυτή η γκρίνια που δικαίως υπήρχε επί χρόνια ότι η Ευρώπη είναι αδύναμη στον διεθνή χώρο, πλέον η Ευρώπη έχει μπει σε μια πορεία ανάπτυξης, κοινής αμυντικής πολιτικής και κοινής εξωτερικής πολιτικής αντάξιας του ονόματός της».
Αυτό που φοβάται ο Πούτιν είναι η φιλελεύθερη δημοκρατία
«Ο πρόεδρος Πούτιν», λέει ο κ. Κούρκουλας, «είχε ένα πρόβλημα υπαρκτό με τις ρωσόφωνες μειονότητες στην Ουκρανία αλλά ο τρόπος για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα δεν είναι να μπεις σε πόλεις εκατομμυρίων και να βομβαρδίζεις αδιάκριτα κατοικημένες περιοχές. Υπάρχουν διεθνή όργανα, υπάρχουν στο συμβούλιο της Ευρώπης. Υπάρχουν fora, δικαστήρια για να κρίνουν αν πράγματι η Ουκρανία παραβίαζε τα δικαιώματα των ρωσόφωνων μειονοτήτων. Άρα το επιχείρημά του ότι μπήκε μέσα για να προστατεύσει τους ρωσόφωνους δεν ισχύει. Και εν πάση περιπτώσει είναι μια αντίδραση υπερβολική, δεν τηρεί τον κανόνα της αναλογίας, διότι εδώ μιλάμε για σκηνές που έχουμε να δούμε από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Όσον αφορά στο άλλο επιχείρημα ότι φοβάται ότι η ασφάλεια της χώρας του τίθεται σε κίνδυνο λόγω της επέκτασης του ΝΑΤΟ προς ανατολάς, νομίζω και αυτό το επιχείρημα είναι προσχηματικό, είναι έωλο. Οι Αμερικάνοι σηκώθηκαν και έφυγαν από το Αφγανιστάν, δεν είχαν την διάθεση να πολεμήσουν στο Αφγανιστάν, θα πάνε να πολεμήσουν στις ρωσικές στέπες; Νομίζω ότι αυτό το επιχείρημα κρύβει τον πραγματικό φόβο του προέδρου Πούτιν που είναι η φιλελεύθερη δημοκρατία, την οποία εχθρεύεται και έχει γράψει και συγκεκριμένα άρθρα γι’ αυτόν τον λόγο. Η φιλελεύθερη δημοκρατία αν επεκταθεί στην γειτονιά του θα επηρεάσει, θα μεταδοθεί και στη χώρα του. Αυτό είναι το βασικό πρόβλημα του Πούτιν και όχι η ασφάλεια γιατί ξέρει πολύ καλά ότι το ΝΑΤΟ δεν έχει καμία διάθεση να επιτεθεί και να μπει στην Μόσχα. Και λυπάμαι πολύ που δεν μπορεί η διεθνής κοινότητα να δώσει ένα δικαίωμα βέτο σε μια χώρα όσον αφορά στην πολιτική κατεύθυνση των γειτονικών της χωρών. Αυτό είναι εξανδραποδισμός της εθνικής ανεξαρτησίας. Βεβαίως η Δύση και ίσως ορισμένες φορές και εμείς οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικάνοι δεν έλαβαν υπόψιν τους, υπόψιν μας, τις εύλογες ανησυχίες των Ρώσων. Ίσως μερικές φορές μέσα στην αλαζονεία της η Δύση να φέρθηκε άσχημα στην Ρωσία και να την ταπείνωσε. Αυτό όμως δεν δίνει επ ουδενί το δικαίωμα να αιματοκυλίσει έναν ολόκληρο λαό. Και βεβαίως όλοι γνωρίζουμε πλέον ότι ό,τι και να γίνει από εδώ και πέρα ο Πούτιν και η Ρωσία δυστυχώς είναι ο μεγάλος χαμένος αυτής της ιστορίας».
Θα δικαστεί για εγκλήματα πολέμου ο Πούτιν;
«Υπάρχει μια τεράστια διαφορά ανάμεσα σε αυτά που έγιναν στους γιουγκοσλαβικούς πολέμους επί Μιλόσεβιτς την δεκαετία του ’90 και τη σημερινή κατάσταση», τονίζει ο κ. Κούρκουλας.
Και εξηγεί: «Την εποχή των γιουγκοσλαβικών πολέμων έπρεπε να υπάρξει ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας για να εγκαθιδρυθεί ένα διεθνές δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία. Και εκεί δικάστηκε όχι μόνο ο Μιλόσεβιτς αλλά και εγκληματίες πολέμου άλλων εθνοτήτων, όπως Σέρβοι, Κροάτες και Βόσνιοι. Αυτό όμως έγινε εκ των υστέρων και χρειάστηκε ομόφωνη απόφαση. Ευτυχώς χάρις στις προσπάθειες της Ε.Ε. με την εμπειρία των γιουγκοσλαβικών πολέμων και των εγκλημάτων η διεθνής κοινότητα, ο ΟΗΕ προχώρησε στην ίδρυση ενός μόνιμου διεθνούς ποινικού δικαστηρίου. Λέγεται ICC-International Chamber of Commerce. Αρχικά την ίδρυση αυτού του δικαστηρίου την προωθούσαν και οι ΗΠΑ, αργότερα φοβήθηκαν ότι μπορεί και δικοί τους στρατιώτες η στρατιωτικοί να βρεθούν υπόδικοι και άρχισαν να το υπονομεύουν. Αυτοί που πραγματικά το προχώρησαν μέχρι τέλους είναι οι Ευρωπαίοι και είναι ένα φωτεινό παράδειγμα, άγνωστο πώς η Ε.Ε., που όλο την κατηγορούμε ότι είναι απούσα στη διεθνή σκηνή προχώρησε ένα εκπληκτικό μέτρο διεθνούς δικαιοσύνη. Υπάρχουν σήμερα 123 χώρες που έχουν συνυπογράψει το καταστατικό αυτού του διεθνούς δικαστηρίου, το οποίο άρχισε να λειτουργεί από το 2003 με έδρα τη Χάγη. Η Ελλάδα όπως όλα τα κράτη μέλη είναι μέλος αυτού του δικαστηρίου. Η Ρωσία ήταν μέλος, είχε συνυπογράψει και ο πρόεδρος Πούτιν αποχώρησε το 2016. Η Κίνα δεν είναι μέλος, οι Ινδία δεν είναι, το Ισραήλ δεν είναι γιατί προφανώς φοβάται ότι στην ένοπλη σύγκρουσή του με τους Παλαιστίνιους θα υπάρχουν παραβιάσεις οι οποίες θα κάνουν κάποιοι συμπολίτες του Ισραήλ, αλλά όλες οι υπόλοιπες χώρες είναι. Πάντως είναι μια τεράστια κατάκτηση γιατί χθες-προχθές ο εισαγγελέας αυτού του δικαστηρίου έκανε δημόσια δήλωση ότι ξεκινάνε την συλλογή υλικού, προκαταρκτική εξέταση για πιθανά εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία.
Το γεγονός ότι η Ρωσία δεν έχει συνυπογράψει στο καταστατικό του διεθνούς δικαστηρίου, δεν τον απαλλάσσει από την δικαιοδοσία του. Αν ο Πούτιν ταξιδεύει στην Ολλανδία υπάρχει ένταλμα σύλληψης στο διεθνές δικαστήριο, η ολλανδική αστυνομία είναι υποχρεωμένη να τον συλλάβει. Θέλω να πιστεύω και να ελπίζω ότι έστω και την τελευταία στιγμή θα επικρατήσει η λογική γιατί αν συνεχιστεί με αυτόν τον ρυθμό που ξεκίνησε αυτή η εγκληματική εισβολή θα μιλάμε για τεράστια τραγωδία, η οποία θα στιγματίσει όλον τον αιώνα μας. Ελπίζω θα υπάρξουν και μετριοπαθείς φωνές στην Μόσχα και θα μπορέσουν να βρουν ένα τρόπο να βάλουν σήμερα τέρμα σε αυτή την εγκληματική πράξη».
Πως θα διαχειριστεί μια χώρα όπου τα 40 από τα 30 εκατομμύρια θα είναι εχθροί των Ρώσων;
Ο κ. Δημήτρης Κούρκουλας υπογραμμίζει επίσης τι θα συμβεί την επόμενη ημέρα. Ότι ακόμα και αν καταλάβει όλη την Ουκρανία δεν θα είναι εύκολα τα πράγματα για τον ίδιο.
«Αν δεν μπει τέρμα, αυτό θα κρατήσει πάρα πολύ γιατί μπορεί να καταλάβει όλες τις πόλεις ο Πούτιν, η Ρωσία αλλά μετά πρέπει να τις διαχειριστεί. Πώς θα διαχειριστεί μια χώρα όπου από τα 40 εκατομμύρια τα 30 θα έχουν γίνει πλέον φανατικοί εχθροί των Ρώσων και έδειξε ο ουκρανικός λαός ότι έχει και ταυτότητα και είναι διατεθειμένοι πολλοί από αυτούς να τη δώσουν τη ζωή του, μεταξύ αυτών και ο πρόεδρος. Όταν δεν έχεις τον κόσμο μαζί σου, τώρα πια η εθνική ουκρανική ταυτότητα, η οποία είναι συγγενική με την ρωσική, τώρα πια απομακρύνεται. Δηλαδή τώρα πια η έχθρα τώρα γίνεται ακόμα μεγαλύτερη. Άρα δημιουργεί ο Πούτιν ένα μακροπρόθεσμο πρόβλημα στον ρωσικό λαό και στο ρωσικό έθνος, να συζεί με μια εχθρική εθνότητα. Νομίζω αυτά είναι αποτελέσματα της αλαζονείας, είναι αποτέλεσματα μια διακυβέρνησης η οποία είναι αυταρχική και δεν είναι δημοκρατική. Υπάρχουν και δημοκρατικά καθεστώτα τα οποία κάνουν εγκλήματα πολέμου αλλά υπάρχουν και δικλείδες ασφαλείας. Γι’ αυτό η δημοκρατία είναι το καλύτερο πολίτευμα. Αποκαλύπτεται πλέον ότι ο βασικός φόβος του Πούτιν είναι ακριβώς η μετάδοση αυτού του πνεύματος φιλελεύθερης ευρωπαϊκής δημοκρατίας στην γειτονιά του και τη χώρα του».
Η τακτική του casus belli δεν μπορεί πλέον να περάσει
«Σε οικονομικό επίπεδο οι επιπτώσεις θα είναι πολύ αρνητικές και για εμάς και για όλη την Ευρώπη και την παγκόσμια οικονομία. Αλλά ειδικά για εμάς τους Ευρωπαίους και ειδικά για εμάς στην Ελλάδα θα είναι πολύ αρνητικές», υπογραμμίζει ο κ. Κούρκουλας.
Και προσθέτει: «Είχαμε και ελπίζω να ξαναποκτήσουμε φιλικές σχέσεις με τους Ρώσους να τις ξανακαλλιεργήσουμε και στον τουρισμό και στο εμπόριο και στον πολιτισμό και παντού. Αλλά γεωπολιτικά νομίζω ότι αυτό θα δράσει με πολύ μεγάλη επιρροή στην μακροπρόθεσμη προοπτική των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Διότι ακριβώς επειδή το μάθημα που έχει πάρει ο Πούτιν είναι πολύ σκληρό, νομίζω θα υπάρξουν άνθρωποι και στην άλλη πλευρά του Αιγαίου οι οποίοι θα αναλογιστούν ότι η τακτική την οποία ακολουθούν των απειλών και casus belli κτλ δεν μπορεί πλέον να περάσει στη σημερινή ημέρα. Και επίσης ότι δημιουργείται μια ευρωπαϊκή ταυτότητα, ιθαγένεια η οποία αυτό το όραμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή να μπούμε στην Ευρώπη για να προστατευθούμε για λόγους ασφαλείας αρχίζει σιγά σιγά να το κάνει πραγματικότητα».
Σιγά – σιγά ανδρώνεται γεωπολιτικά η Ευρώπη
Ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών εξηγεί επίσης γιατί είναι πολύ θετική η συμμετοχή της χώρας μας στην ΕΕ.
«Η συμμετοχή μας στην ΕΕ παρόλο που δεν υπήρχε ευρωπαϊκός στρατός να προστατεύσει τα σύνορά μας, είχε πάρα πολλές θετικές επιπτώσεις και στην ελληνοτουρκική κρίση, να ξεκινήσω από την ένταξη της Κύπρου. Αλλά βεβαίως η Ευρώπη είναι ένωση κρατών, δεν έχει στρατό δικό της και δεν έχει την δυνατότητα να αποκρούσει μια εισβολή. Δεν είναι καν αμυντική συμμαχία όπως είναι το ΝΑΤΟ, άρα υπάρχει ακόμα πολύ μεγάλος δρόμος αλλά νομίζω ότι σιγά σιγά ανδρώνεται και γεωπολιτικά η Ευρώπη. Γκρινιάζαμε επί χρόνια ότι η Ευρώπη είναι μεν “γίγαντας” οικονομικός αλλά “νάνος” διεθνο-πολιτικά και στην εξωτερική πολιτική, το όπιο εν μέρει ήταν αλήθεια, κυρίως οφείλεται σε αυτό, στην απουσία θέλησης από πλευράς Βερολίνου να λειτουργήσει γεωπολιτικά. Διότι το τραύμα του Β’ παγκόσμιου πολέμου είναι τεράστιο και γι’αυτό υπήρχε 70 χρόνια τώρα πολύ έντονη παράδοση ότι η Γερμανία δεν στέλνει πουθενά όπλα, δεν συμμετέχει σε πολεμικές επιχειρήσεις, έχει στρατό αλλά όχι ανάλογο με τις δυνατότητές της. Κι αυτό τώρα τελειώνει, είναι ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας και εξωτερικής πολιτικής. Η Γερμανία σήμερα είναι μια από τις πιο δημοκρατικές χώρες στον κόσμο. Η αποναζιστικοποίηση που έχει γίνει στην Γερμανία δεν έχει γίνει σε καμία άλλη χώρα, ούτε της δυτικής Ευρώπης ούτε πουθενά, άρα είναι ύβρις και είναι απαράδεκτο ότι βγαίνει η χώρα του Πούτιν και απειλεί την Γερμανία με αποναζιστικοποίηση. Ποιος; Ο Πούτιν ο οποίος παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και ασκεί μια πολιτική αυταρχική έως φασιστική στο εσωτερικό. Συλλαμβάνει όλους όσοι διαμαρτύρονται, είναι ύβρις και είναι απαράδεκτο. Δηλαδή να δίνει μαθήματα δημοκρατίας η Μόσχα στο Βερολίνο. Νομίζω ότι αυτή η νέα περίοδος που ανοίγεται για την Ευρώπη, η οποία γίνεται και σε αρεστή συνεργασία και με τις ΗΠΑ, διότι έχουμε την τύχη να έχουμε.και στις ΗΠΑ έναν πολύ σοβαρό ηγέτη. Και βεβαίως έχουμε και στη Γαλλία έναν μεγάλο ηγέτη, ο πρόεδρος Μακρόν, ο οποίος ελπίζω να μπορέσει να επανεκλεγεί σε μερικές εβδομάδες διότι πραγματικά ο Μακρόν έχει χαράξει πορεία μαζί με το Βερολίνο που για την Ευρώπη είναι εξαιρετικά θετική».
Είναι λάθος να συγκρίνουμε την Ρωσία με την Τουρκία
Ο κ. Κούρκουλας απαντά και στο ερώτημα αν η Τουρκία ενδεχομένως θα εκμεταλλευθεί την αναταραχή που υπάρχει και ίσως αν θα μιμηθεί τον Πούτιν.
«Ρωσία Τουρκία είναι δύο διαφορετικές χώρες και σε μέγεθος και σε ισχύ γεωπολιτικά και η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, ήταν μέχρι πριν από λίγο τουλάχιστον υποψήφια χώρα για ένταξη στην ΕΕ. Δεν μπορούμε να κάνουμε άμεσες συγκρίσεις αλλά υπάρχουν μερικά στοιχεία στην συμπεριφορά των δύο ηγετών που μοιάζουν. Και βεβαίως το γεγονός ότι ο Ερντογάν κατόρθωσε να συμπλεύσει σε πολλά θέματα διεθνούς πολιτικής με την Μόσχα ενώ παραδοσιακά υπήρχε μεγάλη απόσταση μεταξύ των δύο μερών, είναι κι αυτό κάτι καινούργιο σε σχέση με τις τελευταίες δεκαετίες. Νομίζω είναι λάθος να κάνουμε συγκρίσεις άμεσες. Ήδη βλέπουμε ότι η Τουρκία αρχίζει να προσπαθεί να επανέλθει στην ορθοδοξία της Δύσης, να μειώσει τα σημεία τριβής που είχε ανοίξει με την Αμερική, το ΝΑΤΟ, με την ΕΕ. Αυτό είναι θετικό και νομίζω ότι είναι κάτι που πρέπει να το εκμεταλλευτούμε. Πρέπει να δούμε ποια είναι η κατάλληλη στιγμή να αρχίσει πραγματικά ένας διάλογος μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας και ιδίως σε μια περίοδο που φαίνεται ότι η Άγκυρα έχει αρχίσει να γίνεται λίγο πιο λογική, όσον αφορά στις σχέσεις της με την Δύση. Αλλά βεβαίως ακόμα η ζημιά που έχει γίνει στις ελληνοτουρκικές σχέσεις τα τελευταία χρόνια είναι τεράστια, το ρήγμα είναι πολύ βαθύ και θέλει πολύ προσεκτικούς και γενναίους χειρισμούς για να μπορέσουμε να επανέλθουμε στην κατάσταση που βρισκόμασταν πριν 5-6 χρόνια, πριν ο Ερντογάν αρχίσει την εξαιρετικά επιθετική στάση του έναντι της Ελλάδας.
Την ευθύνη για την περιθωριοποίηση της Ρωσίας την έχει μόνο ο Πούτιν
«Ο πρόεδρος Πούτιν όταν ανέλαβε τα ηνία της ρωσικής ομοσπονδίας, μετά από μια μακρά περίοδο σχεδόν αναρχίας στην χώρα του, κατόρθωσε και έβαλε μια τάξη στην χώρα του, γι’αυτό ήταν και λαοφιλής. Εμφανιζόταν ως ο πιθανός εκσυγχρονιστής εξευρωπαϊστής της Ρωσίας. Ο νέος μεγάλος Πέτρος. Τα πρώτα χρόνια της θητείας του είχε ζητήσει μάλιστα την ένταξη της Ρωσίας στην ΕΕ. Χρειάζεται πολύ μεγάλη μελέτη, και εγώ θέλω να είμαι δίκαιος και αυτοκριτικός, πώς και γιατί από εκεί η την περίοδο φτάσαμε στην σημερινή περίοδο των εχθρικών σχέσεων. Δεν υποννοώ ότι φταίει η Ευρώπη αλλά νομίζω ότι θα μπορούσε να έχουν γίνει και καλύτεροι χειρισμοί ώστε τουλάχιστον να επιβραδυνθεί, εάν μπορούσε να γίνει αυτό, η απομάκρυνση της Ρωσίας και η περιθωριοποίησή της. Την βασική ευθύνη όμως για την περιθωριοποίηση της Ρωσίας την φέρει ο ίδιος ο Πούτιν, ο οποίος άλλαξε πολιτική, έγινε όχι μόνο εχθρός της Ευρώπης αλλά εχθρός των αρχών της φιλελεύθερης δημοκρατίας, οπότε από κει και πέρα νομίζω ακολούθησε ένα αυταρχικό δρόμο. Υπάρχει και η αλαζονεία της πολυετούς εξουσίας. Νομίζω για οποιαδήποτε χώρα δεν είναι υγιές να έχει τον ίδιο ηγέτη για είκοσι χρόνια. Η Ρωσία δεν έχει μεγάλη παράδοση δημοκρατική. Δεν υπάρχουν δομές και θεσμοί σαν αυτούς που υπάρχουν σε άλλες χώρες που ακόμα και όταν η δημοκρατία απειλείται μπορούν να αντέχουν. Όπως έγινε και σε εμάς την περίοδο της οικονομικής κρίσης, όπου υπήρξε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού το οποίο αμφισβητούσε τους θεσμούς αλλά τελικά οι θεσμοί άντεξαν. Η δημοκρατία μας άντεξε μια τεράστια οικονομική κρίση. Είναι πάρα πολύ δύσκολο και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ρωσία είναι και πυρηνική δύναμη, αυτό τείνουμε να το ξεχάσουμε μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, αλλά είναι ένας παράγοντας εν δυνάμει επικίνδυνος. Αρνούμαι να κάνω οποιαδήποτε πρόβλεψη. Η ευχή μου είναι να βρεθεί γρήγορα λύση, γιατί όσο η αιματοχυσία στην Ουκρανία επεκτείνεται και παρατείνεται, τόσο πιο δύσκολα θα είναι μετά να βρεθεί και μια λύση η οποία να σώζει και τα προσχήματα και για τον Πούτιν και να μπορεί να γίνει αποδεκτή και από τον Πούτιν».
Ο κ. Κούρκουλας αναφέρεται και στην προκλητική ανάρτηση της ρωσικής πρεσβείας: «Θεωρώ απαράδεκτη την ανάρτηση της ρωσικής πρεσβείας εδώ. Νομίζω σωστά το υπουργείο Εξωτερικών δεν αντιδρά προς το παρόν αλλά ελπίζω και είμαι σίγουρος ότι πρέπει να έχει ήδη έτοιμη την διακοίνωση με την οποία θα απελαύνει τους Ρώσους πρέσβεις αμέσως μόλις περάσει αυτή η κρίση. Εμείς είμαστε δημοκρατική χώρα και δεν ανεχόμαστε τέτοιου είδους παρεμβάσεις».