Το μεταβολικό σύνδρομο είναι ένας συνδυασμός παθήσεων που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής νόσου, εγκεφαλικού επεισοδίου και σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2.
Οι παράγοντες κινδύνου που ενοχοποιούνται για το μεταβολικό σύνδρομο σχετίζονται με την καθιστική ζωή, την ανθυγιεινή διατροφή, την κατανάλωση υπερβολικών θερμίδων, τον ανεπαρκή ύπνο, το κάπνισμα, καθώς και την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
Το μεταβολικό σύνδρομο, σύμφωνα με την Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη, είναι ο συνδυασμός τουλάχιστον τριών ιατρικών καταστάσεων από τις ακόλουθες:
- Κοιλιακή παχυσαρκία, η παρουσία της οποίας είναι απαραίτητη για να διαγνωστεί κάποιος με μεταβολικό σύνδρομο – Η περίμετρος της μέσης είναι μεγαλύτερη από 88 εκατοστά (γυναίκες) ή 102 εκατ. (άνδρες).
- Υψηλά τριγλυκερίδια, πάνω από 150 mg/dl ή ιστορικό θεραπείας υψηλών τριγλυκεριδίων
Χαμηλή HDL χοληστερόλης, κάτω από 40mg/dl για τους άνδρες ή κάτω από 50mg/dl για τις γυναίκες, ή ιστορικό θεραπείας για χαμηλή καλή χοληστερόλη - Υψηλή αρτηριακή πίεση, πάνω από 130/85 mm Hg ή ιστορικό θεραπείας υπέρτασης
- Υψηλό σάκχαρο νηστείας, πάνω από 100 mg/dl ή ύπαρξη διάγνωσης διαβήτη τύπου 2.
- Ωστόσο, μπορεί να μην γνωρίζετε ότι έχετε υψηλό σάκχαρο ή διαταραχή με τα λιπίδια του αίματος, σε περίπτωση που δεν κάνετε τακτικά αιματολογικό check up, με αποτέλεσμα να μην έχετε καν ιδέα ότι πάσχετε από μεταβολικό σύνδρομο.
Οι ύπουλες ενδείξεις για την εμφάνιση μεταβολικής νόσου
Αυξημένη δίψα
«Ένα κριτήριο του μεταβολικού συνδρόμου είναι το αυξημένο σάκχαρο στο αίμα ή πάνω από 100 mg/dL, το οποίο μπορεί να υποδεικνύει αντίσταση στην ινσουλίνη», λέει ο Kerry Conlon, διαιτολόγος- διατροφολόγος που ειδικεύεται σε γαστρεντερικές παθήσεις. Η αυξημένη δίψα και η συνεχής ανάγκη για ούρηση είναι πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια ότι το σάκχαρό σας μπορεί να κυμαίνεται πάνω από τα φυσιολογικά όρια.
Εάν αισθάνεστε συχνά αφυδατωμένοι και δεν μπορείτε να ξεδιψάσετε, επισκεφτείτε τον γιατρό σας για να κάνετε έλεγχο του σακχάρου στο αίμα σας.
Αισθάνεστε συνεχώς κουρασμένοι
Εάν αισθάνεστε συνεχώς εξαντλημένοι, αλλά δεν γνωρίζετε ποιος είναι ο λόγος, ίσως υποβόσκει ένα υποκείμενο νόσημα. Υπάρχουν, βέβαια, δεκάδες λόγοι, για τους οποίους μπορεί να είστε κουρασμένοι, όπως: ελλιπής ύπνος, μη ισορροπημένη διατροφή, άγχος. Αλλά εάν αισθάνεστε συνεχώς κουρασμένοι, μπορεί να είναι προπομπός υψηλού σακχάρου στο αίμα. Κάτι το οποίο δεν πρέπει να αμελήσετε, ειδικά εάν ακόμα και μετά από επαρκή ύπνο, νιώθετε μόνιμη κόπωση.
Παρατηρείτε αλλαγές στο δέρμα σας
Οι σημαντικές αλλαγές στο δέρμα σας μπορεί να είναι ένα σημάδι ότι έχετε μεταβολικό σύνδρομο. Οι ακροχορδώνες (θηλώματα) είναι καλοήθεις όγκοι που το μέγεθος τους είναι αντίστοιχο με το μέγεθος κεφαλιού καρφίτσας, ενώ συνδέονται επίσης με τον διαβήτη και την αντίσταση στην ινσουλίνη. Συνήθως, εμφανίζονται κάτω από το στήθος, στα βλέφαρα και στο λαιμό, συχνά σε συνδυασμό με μικρές σμηγματορροϊκές υπερκερατώσεις.
Ένα άλλο σημάδι του μεταβολικού συνδρόμου είναι οι σκούρες, βελούδινες κηλίδες του δέρματος, μια πάθηση που ονομάζεται μελανίζουσα ακάνθωση. Συνήθως αναπτύσσονται στο πίσω μέρος του λαιμού, στις μασχάλες και στη βουβωνική χώρα.
Αισθάνεστε μυρμήγκιασμα και μούδιασμα στα πόδια σας
Εάν αισθάνεστε πόνο, κάψιμο, μυρμήγκιασμα και μούδιασμα στα πόδια, μπορεί να έχετε μεταβολικό σύνδρομο. «Η αντίσταση στην ινσουλίνη, η υψηλή αρτηριακή πίεση, τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και τα μη φυσιολογικά επίπεδα χοληστερόλης μπορούν να βλάψουν τα νεύρα και τα αγγεία των κάτω άκρων, οδηγώντας σε περιφερική νευροπάθεια και αγγειακή νόσο», λέει ο ποδολόγος Adam Hotchkiss.
Έχετε συχνούς πονοκεφάλους
Υπάρχουν αρκετές αιτίες που προκαλούν πονοκέφαλο : αφυδάτωση, άγχος, υπερβολική έκθεση μπροστά από οθόνες. Ωστόσο, ο έντονος πονοκέφαλος ή η ημικρανία ενδέχεται να συνδέονται με υπέρταση. Και οι δύο καταστάσεις μπορεί να έχουν παρόμοιες υποκείμενες αιτίες, γι’ αυτό ενδέχεται να παρουσιαστούν μαζί. Στην πραγματικότητα, πάντως, η υπέρταση δεν προκαλεί πονοκέφαλο εκτός εάν η αρτηριακή πίεση είναι εξαιρετικά αυξημένη.
Τρόποι για να αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά το μεταβολικό σύνδρομο
Ακολουθήστε μια μεσογειακή διατροφή
Ακολουθήστε μια μεσογειακή διατροφή, η οποία περιλαμβάνει φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και φασόλια, καθώς και μέτριες ποσότητες ψαριών, πουλερικών, γαλακτοκομικών προϊόντων, ξηρών καρπών, αυγών και ελαιόλαδου.
Αυξήστε την πρόσληψη φυτικών ινών
Η κατανάλωση περισσότερων φυτικών ινών μπορεί να βελτιώσει τα επίπεδα σακχάρου και χοληστερόλης στο αίμα σας. «Η κατανάλωση μιας ποικιλίας φρούτων και λαχανικών με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες βοηθά επίσης στο αίσθημα του κορεσμού, κάτι που μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των μερίδων με φυσικό τρόπο», επισημαίνει ο Conlon.
Τακτική σωματική δραστηριότητα
Βάλτε την κίνηση στην καθημερινότητα σας, κάνοντας 150 λεπτά μέτριας σωματικής δραστηριότητας την εβδομάδα, ενώ είναι ιδανικό να αφιερώσετε και δύο ημέρες για ασκήσεις με αντιστάσεις. Είτε πρόκειται για περπάτημα, ποδήλατο, κολύμπι, χορό, ή κάποια δουλειά μέσα στο σπίτι, η καθημερινή κίνηση έχει αποδειχθεί ότι προάγει την υγιή διαχείριση βάρους και βελτιώνει την καρδιομεταβολική υγεία.
Διαχειριστείτε το άγχος
Οι τεχνικές μείωσης του στρες μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και στη βελτίωση της υγείας. Οι ασκήσεις ενσυνειδητότητας (mindfulness), η σύνδεση με αγαπημένα μας πρόσωπα και η απασχόληση με χόμπι, μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του άγχους και να δημιουργήσουν ένα αίσθημα γαλήνης.