Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το μεσημέρι του Σαββάτου (31.8.24) η πρώτη συνδιασμένη μεταμόσχευση καρδιάς – πνευμόνων σε 53χρονη μητέρα με συγγενή καρδιοπάθεια και πνευμονική υπέρταση.
Ο Θεμιστοκλής Χαμογεωργάκης, επικεφαλής χειρουργός της πρώτης επιτυχημένης διπλής μεταμόσχευσης καρδιάς – πνευμόνων που έγινε στο Ωνάσειο μίλησε στο iatropedia.gr για το μεγαλείο ψυχής των συγγενών της δότριας, τις δυσκολίες του εγχειρήματος και τη δύναμη της ιατρικής ομάδας.
Το Ωνάσειο Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο έγραψε μια ακόμη λαμπρή σελίδα στις μεταμοσχεύσεις στη χώρα μας, σηματοδοτώντας ένα ακόμα ιστορικό ορόσημο στην ελληνική ιατρική.
Πρόκειται για την πρώτη ταυτόχρονη μεταμόσχευση καρδιάς πνευμόνων από τον ίδιο δότη σε έναν λήπτη, ενώ μια πρώτη απόπειρα -αλλά όχι επιτυχημένη- είχε γίνει ξανά στις αρχές της δεκαετίας του ’90 από τον αείμνηστο καρδιοχειρουργό -πρωτοπόρο στον τομέα των μεταμοσχεύσεων-Παναγιώτη Σπύρου.
«Ο δρόμος έχει ανοίξει δεν τον ανοίξαμε εμείς. Απλώς αυτό ήταν ένα ορόσημο. Κάποιος θα το έκανε. Είναι η πρώτη μεταμόσχευση που γίνεται στην Ελλάδα. Νομίζω είχε αποπειραθεί ο αείμνηστος ο Παναγιώτης Σπύρου, αλλά δεν είχε αίσιο τέλος η μεταμόσχευση», αναφέρει σε συνέντευξή του στο iatropedia.gr, ο Θεμιστοκλής Χαμογεωργάκης, Καρδιοχειρουργός, Διευθυντής του Β’ Καρδιοχειρουργικού τμήματος του Ωνασείου και επικεφαλής της χειρουργικής ομάδας Μεταμοσχεύσεων του ΩΚΚ, ο οποίος προσθέτει πώς η λήπτρια σώθηκε μόλις την τελευταία στιγμή:
«Η κατάσταση ήταν κρίσιμη, η 53χρονη γυναίκα είχε νοσηλευτεί πολλές φορές στο νοσοκομείο. Δεν ήταν με υποστήριξη μηχανική, ήταν με φάρμακα στο σπίτι, όμως, γιατί είχαν πρόβλημα σοβαρό οι πνεύμονες. Είχε συχνές νοσηλείες στο νοσοκομείο, είχε επεισόδια απειλητικά για τη ζωή και χρειαζόταν να μπει πολλές φορές στο νοσοκομείο. Είχε χαμηλό προσδόκιμο ζωής».
Η συνδυασμένη μεταμόσχευση καρδιάς πνευμόνων στην γυναίκα και μητέρα ενός μικρού παιδιού, ήταν η 40η μεταμόσχευση για το ελληνικό πρόγραμμα μεταμόσχευσης πνευμόνων από το καλοκαίρι του 2020 που επανεκκινήθηκε το συγκεκριμένο πρόγραμμα.
«Παράλληλα, και το πρόγραμμα των μεταμοσχεύσεων καρδιάς γενικότερα έχει ξεκινήσει από το 1996, οπότε καταλαβαίνετε ότι είναι 30 χρόνια τώρα. Άρα η συγκεκριμένη μεταμόσχευση ήταν η αβίαστη συνέχεια κάποιας δουλειάς και προσπάθειας χρόνων. Και δεν υπήρξε απολύτως κανένας φόβος για το εγχείρημα. Με ενθουσιασμό πέσαμε όλοι πάνω και το κάναμε», τονίζει ο γιατρός.
Διπλή μεταμόσχευση: Δυνατές στιγμές
Ο κ. Χαμογεωργάκης εκφράζει τη συγκίνησή του για τη δύναμη και την αποφασιστικότητα της οικογένειας της δότριας να δωρίσει τα όργανά της σε μια τόσο δύσκολη στιγμή, συμβάλλοντας έτσι στην αναγέννηση μιας νέας ζωής.
Όπως εξηγεί μάλιστα, αυτή η επέμβαση δεν είναι απλώς το αποτέλεσμα μιας άρτιας ιατρικής τεχνικής, αλλά της συντονισμένης προσπάθειας μιας ευρύτερης ομάδας επαγγελματιών υγείας, και πρωτίστως της σημαντικής συμβολής του ίδιου του δότη και της οικογένειάς του.
Η αναφορά στην συγκεκριμένη δότρια, μάλιστα, από την πλευρά του γιατρού, γίνεται με έντονη συναισθηματική φόρτιση, καθώς παράλληλα τονίζει την ανεκτίμητη αξία της πράξης δωρεάς οργάνων.
«Έχουμε απεριόριστο σεβασμό γι’ αυτό που έκανε η οικογένειά της και για την ίδια τη δότρια, μια 49χρονη γυναίκα, εκεί που είναι. Είναι πολύ συγκινητικό αυτό που έγινε. Πάντα σε κάθε μεταμόσχευση αυτούς που σκεφτόμαστε είναι οι δότες και κάποιες φορές δότες είναι μικρά παιδιά και καταλαβαίνετε πόσο πιο συγκινητικό είναι αυτό», τονίζει.
Η αναγνώριση της θυσίας αυτής είναι κεντρικό στοιχείο στη διαδικασία της μεταμόσχευσης, όπως λέει, ενώ η ευαισθητοποίηση του κοινού για την δωρεά οργάνων αυξάνεται σταδιακά στην Ελλάδα.
«Απ’ ότι φαίνεται έχει αρχίσει και ευαισθητοποιείται το κοινό και η κοινωνία και κάνει την υπέρβαση σε αυτή τη δύσκολη -τη χειρότερη θα έλεγα- στιγμή, της αναγγελίας του θανάτου του προσφιλούς τους προσώπου.
Ταυτόχρονα, υπάρχει εθνικό στρατηγικό πλάνο για τις μεταμοσχεύσεις και χωρίς αυτή την προσπάθεια δεν θα ήταν δυνατός ο εντοπισμός των δοτών. Το ότι φτάσαμε και αξιοποιήσαμε αυτόν τον δότη, οφείλεται στη συλλογική προσπάθεια της Πολιτείας και της διοίκησης του Ωνασείου και του Ιδρύματος Ωνάση που έχει προσλάβει τους Συντονιστές Μεταμοσχεύσεων», δηλώνει ο γιατρός, ο οποίος προσθέτει ότι έχουμε τόσο καλά αποτελέσματα στον τομέα αυτό, που είναι άμεσα συγκρίσιμα με αυτά των άλλων Ευρωπαϊκών χωρών.
Η ομάδα του Ωνασείου έλαβε μάλιστα τα εύσημα του Υπουργού Υγείας, Άδωνι Γεωργιάδη, μέσω σχετικής ανάρτησης που έκανε στο Χ.
Πριν από από λίγη ώρα ολοκληρώθηκε επιτυχώς, η πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς πνευμόνων στην Ελλάδα. Πρόκειται για γυναίκα 52 ετών, μητέρα ενός μικρού παιδιού, η οποία έλαβε το δώρο ζωής από 49 χρονη δότρια από το νοσοκομείο Σωτηρία. Όλοι οι κρίκοι της αλυσίδας αποδείχτηκαν…
— Άδωνις Γεωργιάδης (@AdonisGeorgiadi) August 31, 2024
Η οδύσσεια της μητέρας – λήπτρας του μοσχεύματος
Η λήπτρια της διπλής μεταμόσχευσης είναι μια γυναίκα 53 ετών, μητέρα ενός παιδιού, η οποία υπέφερε από μια σοβαρή συγγενή καρδιοπάθεια.
Η πάθησή της είχε προκαλέσει μη αναστρέψιμη πνευμονική υπέρταση και σοβαρά καρδιολογικά προβλήματα.
«Η κατάσταση της ήταν κρίσιμη», εξηγεί ο κ. Χαμογεωργάκης, αναφέροντας ότι είχε νοσηλευτεί επανειλημμένα, με πολλές από αυτές τις νοσηλείες να είναι απειλητικές για τη ζωή της. Η προοπτική της επιβίωσής της χωρίς τη μεταμόσχευση ήταν εξαιρετικά χαμηλή.
«Η λήπτρια ήταν ήδη στη λίστα. Κι έχουμε σήμερα κι άλλον λήπτη που χρειάζεται παρόμοια μεταμόσχευση. Όταν βρέθηκε η συγκεκριμένη δότρια, το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα ήταν η συγκεκριμένη λήπτρια. Ήταν αβίαστη η απόφαση. Δεν είχαμε το παραμικρό ενδοιασμό. Προχωρήσαμε κατευθείαν και είπαμε “θα το κάνουμε”. Το αποφασίσαμε με ενθουσιασμό και χωρίς άγχος γιατί ξέραμε ότι μπορούσαμε να το κάνουμε. Γιατί τεχνικά δεν είναι πρόβλημα. Γιατί για να φτάσουμε σ’ αυτό το σημείο να μπορούμε να το κάνουμε είχε προϋπάρξει δουλειά από αυτό το πρόγραμμα ετών», τονίζει ο γιατρός.
Στο επιτυχημένο πρόγραμμα της μεταμόσχευσης πνευμόνων αναφέρθηκε και ο Ηρακλής Τσαγκάρης, Επιστημονικός Υπεύθυνος Προγράμματος Μεταμόσχευσης Πνευμόνων.
Δείτε επίσης: Ελληνικό πρόγραμμα μεταμόσχευσης πνευμόνων: 40 μεταμοσχεύσεις σε 4 χρόνια και μία ιστορική πρωτιά
Η διαδικασία της μεταμόσχευσης
Η πολύχρονη εμπειρία επέτρεψε στην ομάδα να προχωρήσει με σιγουριά και χωρίς άγχος στη διπλή μεταμόσχευση, η οποία απαιτεί τη χρήση δύο μοσχευμάτων από τον ίδιο δότη για τεχνικούς λόγους.
Η επιτυχία της επέμβασης δεν θα ήταν δυνατή χωρίς την προσπάθεια μιας ευρύτερης ομάδας ειδικών.
Ο κ. Χαμογεωργάκης αναγνωρίζει τη συνεισφορά του Ιδρύματος Ωνάση, του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ), καθώς και των εντατικολόγων και χειρουργών που συμμετείχαν στη διαδικασία. Από τη συντονισμένη δράση για τον εντοπισμό του δότη, μέχρι τις λεπτομερείς εξετάσεις και την επικοινωνία με τον ΕΟΜ, κάθε βήμα ήταν αποτέλεσμα της συνεργασίας πολλών διαφορετικών ειδικοτήτων, όπως λέει.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και στην ομάδα του Ωνασείου, που αποτελείται από χειρουργούς, αναισθησιολόγους, εντατικολόγους, φυσικοθεραπευτές και νοσηλευτές.
«Υπήρξε νοσηλευτής που όταν άκουσε ότι θα γίνει αυτή η μεταμόσχευση, ενώ δεν δούλευε και δεν είχε βάρδια, ήρθε να δει τη διαδικασία από κοντά», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Χαμογεωργάκης, υπογραμμίζοντας το πάθος και την αφοσίωση της ομάδας.
Τέλος, ο γιατρός αισθάνεται την ανάγκη -όπως λέει- να ευχαριστήσει ονομαστικά τους στενούς συνεργάτες του χειρουργούς που συνέβαλαν στο πρωτοποριακό αυτό χειρουργείο.
Και συγκεκριμένα, τον υποδιευθυντή της Κλινικής, Νεκτάριο Κογεράκη, την επιμελήτρια Α’ Αντιγόνη Κολλιοπούλου και τους δύο γιατρούς που πραγματοποίησαν τη λήψη του μοσχεύματος κ.κ. Κωνσταντίνο Ιερομόναχο και Νικόλαο Παπακωνσταντίνου.
«Έκαναν τη λήψη του διπλού μοσχεύματος κι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Γιατί καταλαβαίνετε αν δεν είχαν βγει σωστά τα μοσχεύματα δεν θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν», σημειώνει ο γιατρός..
Το έργο των γιατρών συνδυάζει την υψηλή τεχνογνωσία με την ανθρωπιά και την αφοσίωση. Η διπλή μεταμόσχευση καρδιάς και πνευμόνων όχι μόνο έσωσε τη ζωή της λήπτριας, αλλά και επιβεβαίωσε την ικανότητα της Ελλάδας να πρωτοστατεί στον τομέα των μεταμοσχεύσεων, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη ενός συστήματος υγείας που βασίζεται στην καινοτομία και τη συνεργασία.
Της Γιάννας Σουλάκη / iatropedia.gr
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163