HIV/AIDS: Διαγνωστικά self test και επαναστατικό χάπι (PrEP) πριν από το σεξ δίνουν ελπίδες

Μια πραγματική επανάσταση συντελείται το τελευταίο διάστημα στον τομέα της επιδημίας HIV/AIDS, σε επίπεδο πρόληψης, θεραπείας, αλλά και διάγνωσης. Self test για έγκαιρη διάγνωση της νόσου και νέα προφυλακτική αγωγή που λαμβάνεται πριν από το σεξ θα περιορίσουν περαιτέρω την επιδημία, εκτιμούν οι ειδικοί. 

Αλματώδης είναι η επιστημονική πρόοδος στον τομέα της HIV λοίμωξης, την ώρα που τα νέα κρούσματα καταγράφονται λιγότερα από κάθε άλλη εποχή. Τα ελπιδοφόρα μηνύματα έρχονται μόλις λίγες ημέρες πριν από την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS την 1η Δεκεμβρίου, με την έναρξη νέων καινοτόμων πρακτικών στη χώρα μας για τον ακόμη μεγαλύτερο περιορισμό των κρουσμάτων.

Τους επόμενους μήνες, πιο συγκεκριμένα, αναμένεται να ξεκινήσει η δωρεάν χορήγηση προφυλακτικής αγωγής ((PrEP) σε υγιή πληθυσμό υψηλού κινδύνου (ομοφυλόφιλοι, χρήστες ναρκωτικών ουσιών κ.λπ.).

Θα συνταγογραφείται: α) σε σχήμα καθημερινής λήψης της αγωγής, ή β) με τη λήψη ενός χαπιού πριν από κάθε σεξουαλική επαφή.

Παράλληλα, με μια απλή υπογραφή του προέδρου του ΕΟΦ σύντομα αναμένεται να αλλάξει το καθεστώς απαγόρευσης της διενέργειας αυτοδιαγνωστικού τεστ στο σπίτι, γεγονός το οποίο θα απελευθερώσει την διάθεση των ειδικών self test για τη διάγνωση της λοίμωξης HIV.

Η απλούστερη και έγκαιρη διάγνωση αναμένεται να σώσει κυριολεκτικά ζωές, τονίζουν οι επιστήμονες.

«Πρόκειται για αυτονόητα πράγματα κοινής λογικής και είναι ντροπή για την πολιτεία που δεν τα είχε κάνει μέχρι τώρα», ανέφερε ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, στην εκδήλωση: «Γιατί πρέπ’. Η σημασία της πρόληψης για την αντιμετώπιση του HIV», η οποία έλαβε χώρα το βράδυ της Κυριακής (27/11).

Τι είναι η προφυλακτική αγωγή PrEP και πως λειτουργεί

Στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) και στο σύστημα συνταγογράφησης / δωρεάν χορήγησης φαρμάκων εντάσσεται πολύ σύντομα ένα ισχυρό “όπλο” το οποίο κρατά πλέον στα χέρια της η ιατρική κοινότητα, για την αντιμετώπιση του HIV/AIDS.

Με τροπολογία που κατατέθηκε τον Σεπτέμβριο στη Βουλή από το υπουργείο Υγείας, θεσπίζεται η διάθεση της προφυλακτικής αγωγής (PrEP) για την πρόληψη του ιού HIV.

Η κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργείων Υγείας, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Οικονομικών η οποία έπεται, θα προσδιορίσει με λεπτομέρειες τους δικαιούχους του προγράμματος, τη διαδικασία διάθεσης της αγωγής και τη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων.

Έτσι σύντομα, ορισμένοι πολίτες “υψηλού κινδύνου” θα έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν δωρεάν την αγωγή.

Παράλληλα, θα υπάρχει και ευρεία διάθεση στα φαρμακεία, ώστε να την προμηθεύεται όποιος επιθυμεί, είτε πληρώνοντάς την από τη τσέπη του, είτε με μια μικρή συμμετοχή.

Στη χώρα μας από το 2015 είχαν γίνει κάποιες πρώτες προσπάθειες, όμως, δεν είχαν ολοκληρωθεί, όπως ανέφερε στην ίδια εκδήλωση, ο Καθηγητής Λοιμωξιολογίας και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS (ΕΕΜΑΑ), Μάριος Λαζανάς.

Πώς θα λαμβάνεται η αγωγή PrEP

H προληπτική αγωγή για το AIDS θα λαμβάνεται με δύο κυρίως τρόπους, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδος “Θετική Φωνή”, Νίκο Δέδε.

Ο πρώτος είναι η καθημερινή λήψη ενός χαπιού και ο δεύτερος η λήψη πριν τη σεξουαλική επαφή (event-based λήψη).

Στη δεύτερη περίπτωση το άτομο λαμβάνει δύο χάπια από 2 έως 24 ώρες πριν από την πιθανή έκθεση (σεξουαλική επαφή) και στη συνέχεια ένα χάπι ημερησίως μέχρι δύο ημέρες μετά την τελευταία πιθανή σεξουαλική έκθεση.

Και οι δύο τρόποι έχουν αποδείξει την αποτελεσματικότητά τους, με την πρώτη μέθοδο να έχει δοκιμαστεί περισσότερο στην πρόληψη της HIV.

Αξίζει να σημειωθεί πως όσοι ενδιαφέρονται να λάβουν την αγωγή θα πρέπει να υποβληθούν σε ιατρική αξιολόγηση, σύμφωνα με τον Καθηγητή, Μάριο Λαζανά:

«Δεν θα υπάρχει ένα ‘πανέρι’ που θα παίρνει όποιος θέλει το φάρμακο. Θα περνάει συνέντευξη από ειδικό γιατρό, θα κρίνεται αν υπάρχουν άλλα προβλήματα υγείας και γιατί πρέπει να πάρει το χάπι. Επίσης, θα πρέπει να κάνει πρώτα εξέταση και για τον HIV και για τα υπόλοιπα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα», ανέφερε.

Αναμένεται στην Ελλάδα το πρώτο self test για τη διάγνωση της HIV

Τα δωρεάν self test για τη διάγνωση της HIV λοίμωξης χορηγούνται σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο.

Στην Ελλάδα, ωστόσο, το εγχείρημα “σκοντάφτει” σε έναν παρωχημένο νόμο που χαρακτηρίζει “παράνομη” τη διενέργεια αυτοδιαγνωστικού τεστ στο σπίτι για τη διάγνωση του HIV/AIDS.

Αυτό είχε θεσμοθετηθεί σε εποχές κατά τις οποίες το AIDS ήταν σε συντριπτικά ποσοστά θανατηφόρα νόσος και υπήρχε σοβαρός κίνδυνος η επιβεβαίωση ότι το άτομο πάσχει -χωρίς την παρουσία και υποστήριξη ειδικού επιστήμονα ψυχικής υγείας- να οδηγήσει σε αυτοκτονίες.

Πλέον, όμως, η συντριπτική πλειοψηφία των φορέων δεν νοσούν χάρη στις νέες αντιρετροϊκές θεραπείες, ενώ παράλληλα υπάρχει ενημέρωση και ειδικές δομές υποστήριξης στις οποίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθυνθούν, λένε οι γιατροί.

Έτσι η διαδικασία για τη διάθεση των self tests του HIV στη χώρα μας, αναμένεται σύντομα να απελευθερωθεί με μία απλή υπογραφή του προέδρου του ΕΟΦ, ενώ δεν θα χρειαστεί καν να αλλάξει το νομοθετικό πλαίσιο, όπως εξηγούν οι ειδικοί.

Έξι δράσεις για τον HIV

Ο Θάνος Πλεύρης ανέφερε ότι τους τελευταίους 14 μήνες που βρίσκεται στον υπουργικό θώκο έχει προχωρήσει έξι σημαντικές δράσεις για την αντιμετώπιση -όχι μόνο της λοίμωξης HIV- αλλά και του στίγματος που παραμένει ακόμη κυρίαρχο στην ελληνική κοινωνία.

Μία από τις πρώτες ενέργειές του, από την πρώτη στιγμή της ανάληψης του χαρτοφυλακίου της Υγείας, όπως είπε, ήταν η κατάργηση του εντύπου για την αιμοδοσία που απαγόρευε σε ομοφυλόφιλους να δώσουν αίμα.

Η απόφασή του αυτή μάλιστα, ήταν αντίθετη στην απόφαση επιτροπής εμπειρογνωμόνων, που είχε γνωμοδοτήσει αρνητικά στην κατάργηση του φυλλαδίου.

Επίσης, προχώρησε στις εξής ενέργειες:

• ολοκληρώθηκε η ηλεκτρονική συνταγογράφηση των αντιρετροϊκών φαρμάκων
• δόθηκε το δικαίωμα της αναδοχής και της υιοθεσίας σε άτομα που έχουν HIV και βρίσκονται υπό θεραπεία
• απαγορεύτηκαν οι θεραπείες μεταστροφής σε ανηλίκους (μέθοδοι που επιχειρούν να εξαναγκάσουν ΛΟΑΤΚΙ άτομα να αλλάξουν τον σεξουαλικό προσανατολισμό τους ή την ταυτότητα του φύλου τους σε ψυχίατρο ή άλλο γιατρό)
• δόθηκε δυνατότητα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής σε δημόσια δομή, η οποία αναμένεται σύντομα να ξεκινήσει στο Νοσοκομείο «Αττικόν»
• τέλος, δρομολογήθηκε η διάθεση της προφυλακτικής αγωγής PrEP, η οποία είναι «πραγματικά μια επανάσταση για τη δημόσια υγεία και είμαστε στο τελικό στάδιο της σύνταξης του νομοσχεδίου που αναμένεται να είναι έτοιμο την 1η Δεκεμβρίου», όπως κατέληξε ο κ. Πλεύρης.

Γιάννα Σουλάκη / Πηγή: iatropedia.gr