Μετά το συγκλονιστικό βίντεο του Δημήτρη Σταρόβα στα social media, δημιουργούνται ερωτήματα για την κατάστασή του και την επαναφορά της ομιλίας του. Τα προβλήματα επικοινωνίας ταλαιπωρούν περισσότερους πολλούς ασθενείς μετά το εγκεφαλικό.
Τα προβλήματα λόγου και ομιλίας μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ονομάζονται αφασία και δυσαρθρία. Ο Δημήτρης Σταρόβας, σε ανάρτησή του στο Instagram, δεν κρύφτηκε και μίλησε για την βελτίωση της κατάστασής του ενώ θέλησε να ευχαριστήσει όσους τον στηρίζουν και του στέλνουν μηνύματα αισιοδοξίας.
Από αφασία υποφέρει περίπου το 35% των ασθενών με Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο. Συνήθως, η βλάβη βρίσκεται στο αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου.
Ο ασθενής είτε δεν μπορεί να μιλήσει, είτε μιλά με λόγο μη κατανοητό, είτε δεν μπορεί να κατανοήσει το λόγο. Η αφασία μπορεί να δημιουργήσει διαταραχές σε όλο το φάσμα της επικοινωνίας: την ομιλία, τη γραφή, την ανάγνωση και την κατανόηση.
Λιγότερο σοβαρή είναι η δυσαρθρία, που δημιουργεί προβλήματα στην άρθρωση του λόγου εξαιτίας αδυναμίας των μυών του προσώπου.
Ένα μεγάλο «τείχος» στην επικοινωνία
Όποιος φροντίζει αγαπημένο πρόσωπο που βρίσκεται σε φάση ανάκαμψης μετά από εγκεφαλικό, τα προβλήματα επικοινωνίας μοιάζουν με «τείχος» μεταξύ ασθενούς και φροντιστεί. Ακόμη κι αν ο ασθενής μπορεί να σκεφτεί καθαρά, μπορεί να δυσκολεύεται να εκφράσει αυτό που θέλει να επικοινωνήσει.
Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του Δημήτρη Σταρόβα, που αποδεικνύουν αυτήν την τεράστια προσπάθεια:
«Κάθε μέρα βελτιώνομαι, όλο και καλύτερα πάνε τα πράγματα. Θέλω να σας πω τόσα πολλά και να ευχαριστήσω τόσους ανθρώπους αλλά δεν γίνεται θα μας πάρει δυο μέρες το βίντεο, οπότε επιφυλάσσομαι για αργότερα», ανέφερε συγκεκριμένα.
Τα προβλήματα επικοινωνίας μετά από εγκεφαλικό τείνουν να βελτιώνονται με τον χρόνο και με την στοχευμένη θεραπεία των συμπτωμάτων. Και υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορεί να βοηθήσει κανείς το αγαπημένο του πρόσωπο να ανακτήσει τις δεξιότητες που έχασε.
Γλωσσικά Προβλήματα: Αφασία
Η αφασία, που παρουσιάζεται μετά το εγκεφαλικό, σχετίζεται με το πως οι άνθρωποι επεξεργάζονται τη γλώσσα – προφορική ή γραπτή – στον εγκέφαλό τους. Ένα άτομο που έχει υποστεί εγκεφαλικό μπορεί να σκέφτεται το ίδιο καλά όπως πριν από το εγκεφαλικό, αλλά δυσκολεύεται να χρησιμοποιήσει ή να καταλάβει τη γλώσσα. Υπάρχουν πολλοί τύποι αφασίας με διαφορετικά συμπτώματα.
Μερικοί άνθρωποι με αφασία καταλαβαίνουν τη γλώσσα, αλλά δεν μπορούν να μιλήσουν. Οι άλλοι μπορούν να μιλήσουν, αλλά δεν… βγάζουν νόημα γιατί οι προτάσεις τους είναι συνονθύλευμα τυχαίων ή κατασκευασμένων λέξεων. Η αφασία μπορεί επίσης να κάνει δύσκολη ή αδύνατη την ανάγνωση ή τη γραφή.
Προβλήματα λόγου: Δυσαρθρία και Απραξία
Τα άτομα με προβλήματα ομιλίας καταλαβαίνουν τη γλώσσα. Ξέρουν επίσης τι θέλουν να πουν και πώς να το πουν. Αλλά οι λειτουργίες τους δεν συνεργάζονται. Οι μύες της γλώσσας, των χειλιών και άλλα μέρη του σώματος μπορεί να είναι αδύναμα για ομιλία.
Ή ο εγκέφαλός τους δεν μπορεί να μην στείλει σωστά μηνύματα για να κάνει αυτούς τους μύες να λειτουργούν συγχρονισμένα.
Παραδείγματα προβλημάτων ομιλίας είναι:
Δυσαρθρία. Το άτομο δεν μπορεί να μιλήσει καθαρά και μπερδεύει τα λόγια του. Μπορεί να έχει πρόβλημα να μιλήσει σε κανονικό τόνο. Μπορεί επίσης να μιλά πολύ σιγά ή αργά.
Απραξία λόγου. Το άτομο μπορεί να δυσκολεύεται να αρθρώσει σωστά τις λέξεις, επειδή δεν μπορεί να ελέγξει τη γλώσσα ή τα χείλη του, ώστε να λειτουργήσουν σωστά. Μπορεί να μιλά αργά, με μεγάλες παύσεις και να δυσκολεύεται με τις πιο μεγάλες λέξεις ή με συγκεκριμένους φθόγγους.
Πώς θεραπεύονται τα Προβλήματα Επικοινωνίας
Η διαδικασία αποκατάστασης μετά το εγκεφαλικό είναι καλό να ξεκινήσει όσο το δυνατόν πιο άμεσα. Οι λογοθεραπευτές μπορούν να βοηθήσουν σε πολλά προβλήματα επικοινωνίας.
Στα καθήκοντά τους συμπεριλαμβάνονται τα εξής:
- Βοηθούν τους ασθενείς να ανακτήσουν δεξιότητες επικοινωνίας, όπως η αναγνώριση λέξεων και η ανάγνωση
- Διδάσκουν στα άτομα και τις οικογένειές τους πώς να χρησιμοποιούν εργαλεία επικοινωνίας, όπως είναι οι χάρτες, οι ηλεκτρονικές συσκευές κ.α.
- Βοηθούν τους ασθενείς με ασκήσεις να ανακτήσουν τη χαμένη τους δύναμη στους μύες του στόματος ή της γλώσσας (στα άτομα με δυσαρθρία)
Άλλες θεραπείες για προβλήματα επικοινωνίας μετά από εγκεφαλικό περιλαμβάνουν:
- Μελωδική θεραπεία τονισμού, όπου οι άνθρωποι μαθαίνουν να τραγουδούν λέξεις που δεν μπορούν να πουν
- Θεραπεία μέσω της τέχνης
- Ομαδική θεραπεία μέσω ομάδων υποστήριξης
Οι επιστήμονες πειραματίζονται μάλιστα και με ορισμένα είδη φαρμάκων, τα οποία μπορούν δυνητικά να θεραπεύσουν γλωσσικά προβλήματα.
Γενικότερα το πότε κάποιο άτομο θα αναρρώσει από το εγκεφαλικό, δεν μπορεί να προβλεφθεί με ακρίβεια. Συνήθως, τα προβλήματα επικοινωνίας βελτιώνονται φυσιολογικά μέσα σε κάποιες εβδομάδες ή και μήνες.
Ο εγκέφαλος συχνά προσαρμόζεται και αποκτά νέες δεξιότητες για να αναπληρώσει κάποια «κομμάτια» από αυτά που έχασε.
Ωστόσο, σε κάποιους ανθρώπους τα προβλήματα επικοινωνίας παραμένουν. Έτσι, ίσως χρειαστεί να οι φροντιστές τους να επινοήσουν νέους τρόπους για να συνδεθούν ξανά με το αγαπημένο τους πρόσωπο.