Η ιατρική είναι μια επιστήμη που δύσκολα επιδέχεται αμφισβήτηση. Άλλα αν και τείνουμε να πιστεύουμε ότι οι ιατρικές συμβουλές βασίζονται πάντα σε επιστημονικές αποδείξεις, αυτό φαίνεται να διαψεύδεται. Πρόσφατα, ερευνητές που έκαναν σχετική δημοσίευση στο περιοδικό eLife, έδειξαν ότι περίπου 400 συνήθεις πρακτικές στην πραγματικότητα αντικρούονται πλήρως από μελέτες που έχουν δημοσιευθεί μεταξύ 2011-2017 σε κορυφαία ιατρικά περιοδικά, όπως το «Lancet», το «New England Journal of Medicine» και το JAMA (Journal of American Medical Association).
Ο επικεφαλής ερευνητής δρ. Βινάι Πρασάντ του Πανεπιστημίου Υγείας και Επιστήμης του Όρεγκον δήλωσε στους «Τάιμς της Νέας Υόρκης» ότι όσοι επισκέπτονται τους γιατρούς, χαρακτηρίζονται από μια ταπεινοφροσύνη μπροστά στην αυθεντία. Ωστόσο πολλές -αν και όχι όλες- συνήθεις ιατρικές πρακτικές έχουν πια αμφισβητηθεί.
Παρακάτω παρατίθενται ενδεικτικά δέκα τέτοια επιστημονικά ευρήματα, γνωστά και ως «ιατρικές ανατροπές», που έρχονται σε αντιδιαστολή με τις μεθόδους και τις συμβουλές που συνηθίζουν οι γιατροί να παρέχουν ακόμη.
1) Οι αλλεργίες στα φιστίκια θα εμφανιστούν είτε το παιδί εκτεθεί σε φιστίκια πριν την ηλικία των τριών ετών είτε όχι.
Μέχρι τώρα οι γιατροί συμβούλευαν τους γονείς να κρατούν τα παιδιά τους μακριά από τα φιστίκια τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής τους, ενώ τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν πως ο κίνδυνος αλλεργίας δεν αυξάνεται ακόμα και αν το παιδί έρθει σε επαφή με την συγκεκριμένη τροφή ήδη από το πρώτο έτος της ζωής του.
2) Το ιχθυέλαιο δεν μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών της καρδιάς.
Αν και τα λιπαρά οξέα ωμέγα-3 μειώνουν τις φλεγμονές και ισορροπούν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων -παράγοντες κινδύνου για τις καρδιακές νόσους- σε μια έρευνα 12.500 ατόμων που βρίσκονταν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, τα καθημερινά συμπληρώματα ωμέγα-3 δεν έδειξαν προστατευτικές ιδιότητες έναντι της καρδιοπάθειας.
3) Οι κούκλες (προσομοιώσεις βρεφών) δεν μειώνουν την πιθανότητα εγκυμοσύνης στην εφηβεία.
Η αρχική ιδέα ήταν πως οι έφηβες που είχαν τέτοιου είδους κούκλες έρχονταν νωρίτερα αντιμέτωπες με τις υποχρεώσεις του να έχεις ένα μωρό και απέφευγαν να μείνουν έγκυες. Ωστόσο, πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν το αντίθετο. Τα κορίτσια που έχουν τέτοια παιχνίδια, είναι ελαφρώς πιθανότερο να μείνουν έγκυες.
4) Το γκίνγκο μπιλόμπα δεν προστατεύει από την απώλεια μνήμης και την άνοια.
Το συμπλήρωμα αυτό, που φτιάχτηκε από τα φύλλα του δέντρου γκίνγκο, χρησιμοποιήθηκε ευρέως στην αρχαία κινεζική ιατρική και εξακολουθεί να προωθείται ως ένας τρόπος διατήρησης της μνήμης. Όμως μια μεγάλη αμερικανική μελέτη, που δημοσιεύθηκε το 2008, έδειξε οριστικά ότι το συμπλήρωμα είναι άχρηστο για το σκοπό αυτό. Παρόλα αυτά, εξακολουθεί να έχει πωλήσεις ύψους 249 εκατομμυρίων δολαρίων.
5) Τα οπιοειδή δεν συμβάλλουν περισσότερο στη μείωση του πόνου σε σχέση με άλλα φάρμακα, όπως οι ασπιρίνες.
Μολονότι τα οπιοειδή είναι ισχυρά φάρμακα, μια κλινική δοκιμή έδειξε ότι υπάρχουν πολύ πιο ασφαλείς εναλλακτικές λύσεις (ασπιρίνη, ιμπουπροφέν κ.ά.) που ανακουφίζουν τον πόνο εξίσου καλά μεταξύ των ασθενών στα τμήματα επειγόντων περιστατικών.
6) Η θεραπεία με τεστοστερόνη δεν βοηθά τους ηλικιωμένους άνδρες να διατηρούν τη μνήμη τους.
Μερικοί άνδρες έχουν χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης και προβλήματα μνήμης και οι πρώτες μελέτες είχαν υπονοήσει ότι οι μεσήλικες άνδρες με υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης φαίνονταν να έχουν καλύτερα διατηρημένο ιστό σε ορισμένα μέρη του εγκεφάλου τους. Οι ηλικιωμένοι άνδρες με υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης φαίνονταν επίσης να τα πηγαίνουν καλύτερα στις δοκιμασίες ψυχικής λειτουργίας. Αλλά μια αυστηρή κλινική δοκιμή έδειξε ότι η τεστοστερόνη δεν ήταν καλύτερη από ένα χάπι ζάχαρης (πλασίμπο) ως προς την προσπάθεια αποτροπής της απώλειας μνήμης.
7) Η εκκαθάριση του σπιτιού από ακάρεα, σκόνη, ποντίκια και κατσαρίδες δεν συμβάλλει σε μειωμένες προσβολές άσθματος.
Πιστευόταν ότι οι αλλεργικές αντιδράσεις σε αυτού του είδους τα παράσιτα μπορεί να οδηγήσουν σε κρίσεις άσθματος, κάτι που όμως διαψεύσθηκε από μια επιστημονική έρευνα το 2017.
8) Οι μετρητές βημάτων και οι υπολογιστές θερμίδων δεν βοηθούν στην απώλεια βάρους.
Φαίνεται πως ισχύει το αντίθετο. Ανάμεσα σε 470 άτομα που έκαναν δίαιτα, εκείνοι που δεν χρησιμοποιούσαν τέτοιες συσκευές υπολογισμού, έχασαν περισσότερο βάρος συγκριτικά με εκείνους που χρησιμοποιούσαν.
9) Στη ρήξη μηνίσκου προτιμότερη είναι η χρήση φυσικοθεραπείας και σε δεύτερο χρόνο η χειρουργική επέμβαση.
Κάθε χρόνο χειρουργούνται πολλές χιλιάδες ασθενείς σε όλο τον κόσμο, καθώς φοβούνται πως αν αυτό το πρόβλημα δεν αντιμετωπιστεί χειρουργικά, θα καθυστερήσουν να απαλλαγούν από τον πόνο. Αλλά μια μελέτη σε ασθενείς με ρήξη μηνίσκου και μέτριας σοβαρότητας αρθρίτιδα, που έκαναν είτε χειρουργική επέμβαση είτε φυσικοθεραπεία για έξι μήνες, έδειξε ότι και οι δύο ομάδες εμφάνισαν βελτίωση στον ίδιο βαθμό
10) Αν «σπάσουν τα νερά» μιας εγκύου πρόωρα, το μωρό δεν είναι ανάγκη να γεννηθεί αμέσως.
Μερικές φορές, λίγες εβδομάδες πριν την αναμενόμενη ημερομηνία γέννας, σπάει η μεμβράνη που περιβάλλει το έμβρυο και διαρρέει το αμνιακό υγρό. Οι γυναικολόγοι, που ανησυχούν μήπως το έμβρυο πάθει κάποια βακτηριακή λοίμωξη, αφού πια δεν ζει σε αποστειρωμένο περιβάλλον, θεωρούν αναγκαίο να επισπεύσουν τον τοκετό. Όμως μια κλινική μελέτη βρήκε ότι το έμβρυο δεν κινδυνεύει περισσότερο, αν οι γιατροί το παρακολουθούν προσεκτικά, όσο περιμένουν να επέλθει φυσιολογικά ο τοκετός. Στην πραγματικότητα, τα μωρά που δεν «βιάστηκαν» να γεννηθούν, είναι πιο υγιή από εκείνα που είδαν το φως εσπευσμένα μετά το «σπάσιμο των νερών».
