Γράφει η Δρ. Γεωργία Α. Κατσούλη *
Η φυσιολογική αναπνοή για τον ανθρώπινο οργανισμό περιλαμβάνει την είσοδο του αέρα από τη ρινική κοιλότητα, όπου εφυγραίνεται, φιλτράρεται και θερμαίνεται για να φθάσει στους πνεύμονες καθαρός κι ενυδατωμένος δίνοντας οξυγόνο και στη συνέχεια να εξέλθει από την αναπνευστική οδό μεταφέροντας διοξείδιο του άνθρακα.
Όταν αυτός ο κύκλος αναπνοής παρακάμπτεται και ο αέρας εισέρχεται από το στόμα, τότε εμφανίζονται διαταραχές στον ύπνο, που συχνά συνοδεύονται από ροχαλητό και άπνοια.
Η άπνοια οδηγεί, συχνά, σε αφυπνίσεις και επιτακτική νυχτερινή ούρηση, λόγω αυξημένης παραγωγής ούρων από τις υψηλές τιμές της αντιδιουρητικής ορμόνης.
Ποιες είναι οι 5 βασικές αιτίες μιας τόσο σημαντικής διαταραχής του ύπνου, όπως η άπνοια, που οδηγεί σε συμπτώματα χρόνιας κόπωσης, ψυχολογικής διαταραχής και σοβαρών καρδιοαναπνευστικών προβλημάτων που μπορεί να αποβούν απειλητικά για τη ζωή;
1. Το στραβό ρινικό διάφραγμα
2. Οι διογκωμένες ρινικές κόγχες
3. Οι υπερτροφικές Αδενοειδείς εκβλαστήσεις (Κρεατάκια)
4. Οι υπερτροφικές παρίσθμιες αμυγδαλές
5. Η διογκωμένη σταφυλή.
Τα ανατομικά κωλύματα της ρινικής κοιλότητας όπως είναι το στραβό ρινικό διάφραγμα που μπλοκάρει την είσοδο του αέρα από τη μύτη, ή η υπερτροφία των ρινικών κογχών που τις περισσότερες φορές οφείλεται σε ρινίτιδες αλλεργικού τύπου και οδηγούν σε υπερπαραγωγή βλέννης στη μύτη με αποτέλεσμα, την απόφραξή της, είναι δύο από τους βασικότερους λόγους για τις διαταραχές του ύπνου.
Η αντιμετώπιση του ανατομικού κωλύματος, περιλαμβάνει τη χειρουργική αποκατάσταση του ρινικού διαφράγματος που συνήθως συνοδεύεται από κογχοπλαστική για την αντιμετώπιση και της υπερτροφίας των κογχών. Η επέμβαση αυτή είναι μικρής διάρκειας πια, με γρήγορη ανάρρωση για τον ασθενή, χωρίς επώδυνους πωματισμούς στη μύτη. Η φαρμακευτική αγωγή με ρινικά spray, μπορεί να ανακουφίσει τα άτομα με λιγότερο έντονα συμπτώματα απόφραξης, χωρίς όμως μόνιμα αποτελέσματα.
Ασθενείς με έντονες αναπνευστικές αλλεργίες, συνήθως εκτός από διογκωμένες ρινικές κόγχες, εμφανίζουν και διόγκωση στις αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια) με αποτέλεσμα την απόφραξη του ανώτερου αεραγωγού και την εκδήλωση στοματικής αναπνοής και άπνοιας στον ύπνο. Επίσης άτομα που εκτίθενται σε ισχυρές και ερεθιστικές ουσίες μπορεί να παρουσιάζουν υπερτροφία στην περιοχή του ρινοφάρυγγα. Αν ο πάσχων δεν ανταποκριθεί στη φαρμακευτική αγωγή, θα πρέπει να οδηγηθεί σε επέμβαση και διαγνωστική βιοψία.
Οι συχνές στοματοφαρυγγικές λοιμώξεις μπορεί να οδηγήσουν σε μια χρόνια υπερτροφία των παρίσθμιων αμυγδαλών, οδηγώντας σε αποφρακτικού τύπου φαινόμενα, αφού οι αμυγδαλές φράσσουν τον αεραγωγό , ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του ύπνου με τη γενικότερη χαλάρωση του τραχήλου (λαιμού).
Σε αυτές τις περιπτώσεις η αφαίρεσή τους, θα ανακουφίσει τον πάσχοντα από τα αποφρακτικού τύπου φαινόμενα και θα απελευθερώσει τον αεραγωγό δίνοντας χώρο για την είσοδο και έξοδο του αέρα στους πνεύμονες.
Η σταφυλή που βρίσκεται ανάμεσα στις παρίσθμιες αμυγδαλές, είναι ένα τμήμα βλεννογόνου που σε άτομα με στοματική αναπνοή στον ύπνο, συχνά εμφανίζει διόγκωση ή υπερτροφία και μπορεί επίσης να προκαλέσει αποφρακτικά φαινόμενα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Άλλοι λόγοι διόγκωσης της σταφυλής είναι οι ιογενείς λοιμώξεις, οι τραυματισμοί από τις τροφές ή ακόμη και η χρήση ερεθιστικών ουσιών.
Όταν το μέγεθος της σταφυλής είναι τέτοιο που οδηγεί σε απόφραξη κατά την αναπνοή, αίσθημα πνιγμού ή ξένου σώματος, η λύση είναι η σταφυλοπλαστική, για την αποκατάσταση του προβλήματος. Πρόκειται για μια σύντομη και απλή επέμβαση, που απαιτεί – όμως – χειρουργική επάρκεια, με την οποία μειώνεται σημαντικά το μέγεθος της σταφυλής, ανακουφίζεται ο ασθενής και ταυτόχρονα, ελαττώνεται ή εξαλείφεται το ροχαλητό που τις περισσότερες φορές, οφείλεται στην κίνηση της σταφυλής κατά την εκπνοή του αέρα.
Οι διαταραχές της αναπνοής στον ύπνο είναι σημαντικό κομμάτι που εξετάζουν αρκετές ειδικότητες της Ιατρικής σε ενήλικες και παιδιά. Και στις δύο ηλικιακές κατηγορίες, ο έλεγχος περιλαμβάνει μια πλήρη Ωτορινολαρυγγολογική εξέταση με ενδοσκόπηση της μύτης και του λάρυγγα και την πραγματοποίηση εργαστηριακών εξετάσεων (Μελέτης Ύπνου και έλεγχο Οξυμετρίας στον ύπνο). Η ΩΡΛ εξέταση πραγματοποιείται εύκολα σε ένα πλήρες ΩΡΛ Ιατρείο και οι υπόλοιπες, είτε σε εξειδικευμένα τμήματα Μελέτης Ύπνου Νοσοκομείων, ή ακόμη και στο σπίτι του ενδιαφερόμενου, σε πραγματικό χρόνο και συνθήκες με φορητές συσκευές.
* Η Δρ. Γεωργία Α. Κατσούλη είναι Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου, ΩΡΛ Χειρουργός Κεφαλής και Τραχήλου.
Ιατρείο: Μεσογείων 5, Αγία Βαρβάρα
Τηλέφωνο: 2130485366
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163