Η 24η Μαρτίου έχει καθιερωθεί ως παγκόσμια ημέρα κατά της φυματίωσης, ενώ η πανάρχαια αυτή νόσος συνεχίζει να διεκδικεί θύματα ακόμα και σήμερα.
Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί στη διάγνωση και τη θεραπεία της, η φυματίωση συνεχίζει να αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες απειλές για την παγκόσμια υγεία. Από το 2007 και μέχρι την πανδημία COVID-19 αποτελούσε την συχνότερη αιτία θανάτου από λοιμώδες νόσημα.
Ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος της Πνευμονολογικής Εταιρείας, Στέλιος Λουκίδης, αναφέρει ότι στις μέρες μας ένα άλλο αερογενώς μεταδιδόμενο λοιμώδες νόσημα η COVID-19 έχει σχεδόν μονοπωλήσει το ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοινότητας, θέτοντας σε κίνδυνο την πρόοδο των τελευταίων ετών στην καταπολέμηση της φυματίωσης.
Η δυσχερής πρόσβαση των ασθενών με φυματίωση στις δομές υγείας, η καθυστερημένη διάγνωση και η αδυναμία παρακολούθησης αντικατοπτρίζεται στα πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα του Παγκόσμιου Οργανισμού υγείας (ΠΟΥ).
Πιο συγκεκριμένα:
- Το 2020 παρατηρήθηκε μείωση των νεοδιαγνωσθέντων περιπτώσεων φυματίωσης κατά 18% παγκοσμίως (στα επίπεδα του 2012)
- Για πρώτη φορά μετά από 10 έτη παρατηρήθηκε αύξηση των θανάτων από φυματίωση παγκοσμίως. Το 2020 υπολογίζεται ότι 1.500.000 άνθρωποι πέθαναν λόγω φυματίωσης (σε σύγκριση με 1.400.000 το 2019)
- Μειώθηκε σημαντικά ο αριθμός των ατόμων που έλαβαν θεραπεία για πολυανθεκτική φυματίωση και λανθάνουσα φυματική λοίμωξη (κατά 15% και 21% αντίστοιχα)
- Παρατηρήθηκε σημαντική μείωση στους πόρους που διατίθενται πλέον για την καταπολέμηση της φυματίωσης παγκοσμίως
Οι προβλέψεις για τα επόμενα χρόνια είναι δυσοίωνες. Πρόσφατες μελέτες συμπεραίνουν ότι την επόμενη πενταετία τα νέα περιστατικά φυματίωσης μπορεί να αυξηθούν κατά 6,3 εκατομμύρια και οι θάνατοι από φυματίωση κατά 1,4 εκατομμύρια εξαιτίας των επιπτώσεων της πανδημίας και της επιβάρυνσης του συστήματος υγείας.
Επιπλέον η πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία, μια χώρα με ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά παλυανθεκτικής φυματίωσης, αναπόφευκτα παρακωλύει την παροχή υπηρεσιών υγείας σχετικών με τη Φυματίωση στη χώρα και οδηγεί σε εκατομμύρια προσφύγων, αποτελώντας μία επιπλέον απειλή για τον έλεγχο της φυματίωσης στην Ευρώπη.
Η 24η Μαρτίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Φυματίωσης καθώς στις 24 Μαρτίου του 1882 ο Dr Robert Koch ανακοίνωσε την ανακάλυψη του μυκοβακτηρίδιου της φυματίωσης, γεγονός που άνοιξε τον δρόμο στην διάγνωση και την αντιμετώπιση της νόσου.
Φέτος, το θέμα για την Παγκόσμια Ημέρα Φυματίωσης από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας είναι «Invest to End TB. Save Lives» και αντικατοπτρίζει την ανάγκη για ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας, καθώς και για εξασφάλιση επαρκών πόρων για τη φροντίδα και την πρόληψη της φυματίωσης, προκείμενου να τηρηθούν οι δεσμεύσεις των παγκόσμιων ηγετών για την οριστική εξάλειψη της νόσου.
Στην Ελλάδα οι συνέπειες της μειωμένης διάγνωσης και πρόσβασης σε θεραπεία αναμένεται να γίνουν εμφανείς τα επόμενα έτη. Στο πλαίσιο αυτό, η ανάγκη ίδρυσης Εθνικού Προγράμματος για τον έλεγχο της Φυματίωσης και ενός Εθνικού μητρώου Φυματίωσης είναι ακόμη πιο επιτακτική προκειμένου να επιτευχθεί ο έλεγχος και τελικά η εξάλειψη του νοσήματος στη χώρα.