Παγκόσμιος συναγερμός έχει σημάνει σε Ευρώπη και ΗΠΑ λόγω των αυξημένων περιστατικών σοβαρής ηπατίτιδας σε μικρά παιδιά.
Κανένα περιστατικό σοβαρής ηπατίτιδας (φλεγμονής του ήπατος) σε μικρά παιδιά δεν έχει εντοπιστεί μέχρι στιγμής στην Ελλάδα.
Ωστόσο, υπάρχει αυξημένη εγρήγορση και για τον λόγο αυτό, ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), με έκτακτη ανακοίνωσή του εφιστά την προσοχή στους παιδίατρους και τις Επιστημονικές Ενώσεις των Γιατρών, για την έγκαιρη διάγνωση των συμπτωμάτων.
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας, Καθηγητής Παιδιατρικής, Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, μιλώντας στο iatropedia.gr, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στους συναδέλφους του:
“Ο παιδίατρος μπορεί να εκτιμήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης, να κάνει αμέσως βιοχημικό έλεγχο για να δει τη λειτουργικότητα του ήπατος με τις τρανσαμινάσες και ορισμένα άλλα ένζυμα. Κι από κει και πέρα αν όλοι αυτοί οι δείκτες είναι ανεβασμένοι στα 500 ή τα 1.000, τότε θα πρέπει να στείλει έγκαιρα το παιδί στο νοσοκομείο”, τονίζει.
Σχετικές ανακοινώσεις και προειδοποιήσεις έχουν ήδη εκδώσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), τα αμερικανικά και τα ευρωπαϊκά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων (CDC και ECDC), καθώς και η Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας (HSA) της Βρετανίας.
Τα περισσότερα περιστατικά ηπατίτιδας εντοπίστηκαν στη Βρετανία και την Αλαμπάμα
Τα περιστατικά σοβαρής ηπατίτιδας που εμφανίστηκαν σε παιδιά ηλικίας 3 έως 5 ετών (και σε λιγότερα έως 16 ετών), συνέβησαν σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες (Βρετανία, Ισπανία, Ιρλανδία, Δανία, Ολλανδία), αλλά και στις ΗΠΑ (Αλαμπάμα).
Το ECDC σημειώνει πως δεν είναι σε θέση να γνωστοποιήσει τον αριθμό των κρουσμάτων ανά χώρα, όμως, έχουν ήδη αναφερθεί «λιγότερα από 5 κρούσματα» στην Ιρλανδία, 3 στην Ισπανία, πάνω από 75 περιστατικά στη Βρετανία, ορισμένα εκ των οποίων μάλιστα χρειάστηκαν μεταμόσχευση ήπατος.
Ακόμη 9 περιστατικά εντοπίστηκαν σε παιδιά ηλικίας από 1 έως 6 ετών στην Αλαμπάμα των ΗΠΑ, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό CDC.
“Αυτά είναι σποραδικά κρούσματα. Ούτε ιδιαίτερα αυξημένα είναι”, λέει ο Καθηγητής Παιδιατρικής Ανδρέας Κωνσταντόπουλος και εξηγεί:
“Εβδομήντα στο Ηνωμένο Βασίλειο σε τόσο μεγάλο πληθυσμό, δεν νομίζω ότι είναι πολλά. Ούτε τα 9 περιστατικά στην Αλαμπάμα σε ολόκληρη Αμερική. Μπορεί να είναι κάποιος ιός, ο οποίος με τη βελτίωση του καιρού να εξαφανιστεί και να μας ξεχάσει”, σημειώνει ο ίδιος.
«Άγνωστος μέχρι σήμερα ο ιός που προκαλεί σοβαρή ηπατίτιδα»
Η αιτία χαρακτηρίζεται “άγνωστη” καθώς δεν έχει ταυτιστεί μέχρι στιγμής ο ιός που προκαλεί αυτή τη σοβαρή φλεγμονή στο ήπαρ των παιδιών. Το σίγουρο είναι πως δεν ανήκει στους ιούς της ηπατίτιδας Α, Β, C, D ή Ε, που προκαλούν συνήθως ηπατίτιδα στον άνθρωπο.
“Το αίτιο της ηπατίτιδας αυτής είναι τελείως καινούργιο. Οφείλεται, δηλαδή, σε κάτι που ακόμα δεν το γνωρίζουμε. Δεν είναι κανένας από τους πέντε γνωστούς ιούς των ηπατιτίδων, Α, Β, C, D, E. Δεν έχουν αναγνωριστεί σε καμία από αυτές τις περιπτώσεις. Είναι κάποιος άλλος ιός και είναι δύσκολο να εντοπιστεί γιατί ιοί υπάρχουν 200 και βάλε… Πιθανόν να είναι κάποιος τοπικός ιός στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Αλαμπάμα των ΗΠΑ, στη Δανία, Ολλανδία κλπ και σιγά – σιγά θα επεκταθεί και θα εντοπιστεί και αλλού”, τονίζει ο πρόεδρος της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας.
Σύμφωνα με τον Καθηγητή Ανδρέα Κωνσταντόπουλο, δεν αποκλείεται να οφείλεται σε κάποιο μεγαλοκυτταροϊό, ή αδενοϊό.
“Δεν ξέρει κανείς εάν είναι από τους γνωστούς ιούς ή είναι κάποιος νέος ιός. Υποψίες υπάρχουν, αλλά είναι πολλοί οι ιοί που κάνουν ηπατίτιδα. Μπορεί να είναι μεγαλοκυτταροϊός, αλλά το πιο πιθανό είναι να είναι ανδενοϊός, αυτός δηλαδή του κρυολογήματος. Αυτός είναι ο πιο συχνός και μπορεί να κάνει ηπατίτιδα”, λέει ο ίδιος.
«Τα υπάρχοντα εμβόλια δεν καλύπτουν αυτή τη νέα νόσο»
“Δεν καλύπτουν, γιατί τα εμβόλια καλύπτουν ή την Α ή τη Β ηπατίτιδα, δηλαδή τους ιούς Α και Β της ηπατίτιδας. Αφού δεν ξέρουμε το αίτιο, δεν μπορούμε να μιλήσουμε για εμβόλια. Πρέπει να βρούμε πρώτα το αίτιο”, εξηγεί.
Ανδρέας Κωνσταντόπουλος: Ανησυχούν οι περιπτώσεις που χρήζουν μεταμόσχευσης
Σύμφωνα με τους ειδικούς, αν και οι ιοί μπορεί να προκαλέσουν ηπατίτιδα, τα υγιή παιδιά σπάνια αρρωσταίνουν σοβαρά. Θάνατος παιδιού δεν έχει αναφερθεί, όμως, σε πολλά περιστατικά προκλήθηκε οξεία ηπατική ανεπάρκεια, γεγονός που έχει προκαλέσει σοβαρή ανησυχία στους επιστήμονες.
Κάποια παιδιά χρειάστηκαν νοσηλεία και κάποια ακόμη και και μεταμόσχευση ήπατος.
“Εμείς δεν έχουμε δει στα παιδιά ηπατίτιδες κεραυνοβόλες και θανατηφόρες. Στους ενήλικες ναι, στα παιδιά όχι. Το ότι έφτασαν στη μεταμόσχευση αυτά τα παιδιά, πιθανολογούμε ότι πρέπει να παραμελήθηκαν. Να μην το πήραν είδηση έγκαιρα δηλαδή οι γονείς, να το άφησαν, να έπαιζαν τα παιδιά, να έτρεχαν, να πήγαιναν σχολείο και να μην το κατάλαβαν. Κι αυτό γιατί στην περίπτωση αυτή, αυτό που συνιστούμε είναι ξεκούραση”, λέει ο Καθηγητής Παιδιατρικής.
Η πιθανότητα της μεταμόσχευσης ήπατος μοιάζει τρομακτική, λέει ο ίδιος. Ειδικά στη χώρα μας, όπου δεν υπάρχει εξελιγμένο σύστημα μεταμοσχεύσεων και ειδικά στα παιδιά και πιο συγκεκριμένα στις μεταμοσχεύσεις ήπατος.
“Εδώ όποιο παιδάκι χρειαστεί μεταμόσχευση θα έχει σοβαρό πρόβλημα. Ούτε μόσχευμα υπάρχει, ούτε έτοιμοι είμαστε να κάνουμε μια τόσο δύσκολη διαδικασία. Γι’ αυτό χρειάζεται έγκαιρη διάγνωση και να είμαστε ευαισθητοποιημένοι στο τι θα πρέπει να κάνουμε”, λέει ο Καθηγητής Α. Κωνσταντόπουλος.
Τι να προσέξουν οι γονείς
Ανάμεσα στα συμπτώματα που παρουσίασαν τα περισσότερα παιδιά, περιλαμβάνονται οι εμετοί, η διάρροια, η επιπεφυκίτιδα, αλλά και συμπτώματα απλού κρυολογήματος.
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας συστήνει στους γονείς να βρίσκονται σε εγρήγορση και να απευθύνονται έγκαιρα στον παιδίατρό τους.
“Εκτός από την εμφάνιση του ίκτερου, μπορεί και τα ούρα του παιδιού να είναι σκουρόχρωμα. Και τον ίκτερο πρέπει να τον παρακολουθήσουμε στο φως της ημέρας, δηλαδή να βγούμε στο παράθυρο και να κοιτάξουμε το ασπράδι στο μάτι του παιδιού πως είναι. Αν είναι κίτρινο δηλαδή. Όχι, όμως, στο τεχνητό φως σε κλειστό χώρο, γιατί το φως αυτό κιτρινίζει και μας φαίνεται ότι είναι κίτρινο το μάτι. Επίσης, στα συμπτώματα περιλαμβάνονται ο κνησμός (φαγούρα), οι γαστρεντερικές διαταραχές, η κόπωση και η ανορεξία. Αυτά είναι τα κύρια συμπτώματα που κάνει μια ηπατίτιδα”, αναφέρει ο ειδικός.
Η ηπατίτιδα συνήθως μπορεί να υποχωρήσει από μόνη της με ξεκούραση και υγρά, ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις το παιδί θα χρειαστεί να λάβει αγωγή. Αν το πρόβλημα εντοπιστεί έγκαιρα, είναι κατά κανόνα άμεσα αναστρέψιμο, λέει ο Καθηγητής:
“Η ξεκούραση βοηθά στην ηπατίτιδα και αυτή περνά κατά κανόνα μόνη της. Αν δούμε ότι γρήγορα ανεβαίνουν οι τρανσαμινάσες και έχουμε επίδραση στον οργανισμό έντονη, τότε αρχίζει κορτιζόνη το παιδί, ως αντιφλεγμονώδες φάρμακο και το ξεπερνάει κατά κανόνα. Ξεκούραση και ενυδάτωση χρειάζεται κυρίως, τίποτε άλλο”, αναφέρει.
Μπορεί να υποκρύπτεται το σύνδρομο Long Covid;
Οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως το φαινόμενο μπορεί να έχει εξήγηση: Η απομόνωση των μικρών παιδιών με τα lockdown της πανδημίας μπορεί να τα κατέστησε πιο ευάλωτα ανοσολογικά, επειδή δεν εκτέθηκαν στη συνήθη ποικιλία ιών, μεταξύ των οποίων στους αδενοϊούς.
«Βλέπουμε μια έξαρση στις τυπικές παιδικές ιογενείς λοιμώξεις, καθώς τα παιδιά βγαίνουν από το lockdown, καθώς και μια έξαρση στις λοιμώξεις από αδενοϊό, αλλά δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι το ένα προκαλεί το άλλο», δήλωσε ο κλινικός ιολόγος Γουίλ Ίρβινγκ του βρετανικού Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ.
Οι επιστήμονες συνεχίζουν να μελετούν το ζήτημα, χωρίς να αποκλείουν είτε την εμπλοκή μιας άγνωστης έως τώρα τοξίνης, ή ακόμα και την πιθανότητα να πρόκειται για επιπλοκή τής μακρόχρονης COVID-19.
Θεωρείται πιθανό, επίσης, σύμφωνα με τον επιδημιολόγο Τζιμ ΜακΜέναμιν του Οργανισμού Δημόσιας Υγείας της Σκωτίας, να μην έχουν όλες οι περιπτώσεις την ίδια αιτία.
“Εγώ προσωπικά δεν νομίζω ότι εμπλέκεται ο Covid-19”, τονίζει ο Καθηγητής Ανδρέας Κωνσταντόπουλος και εξηγεί:
“Ήταν λίγα τα παιδιά με ηπατίτιδα που είχαν Covid. Και τα περισσότερα από τα παιδιά που νόσησαν με ηπατίτιδα δεν είχαν εμβολιαστεί, οπότε δεν εμπλέκονται ούτε τα εμβόλια του κορονοϊού. Έχουν νοσήσει εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο με Covid-19. Δεν θα μπορούσαν να είναι τόσο λίγα τα περιστατικά. Κάτι που υπάρχει σαν θεωρητικό σενάριο -αλλά δεν έχει αποδειχθεί έως τώρα- είναι να σχετίζονται τα κρούσματα ηπατίτιδας με τη long Covid. Αλλά τα παιδιά που νόσησαν, δεν έχει αναφερθεί μέχρι τώρα ότι είχαν συμπτώματα long Covid”, καταλήγει ο ειδικός.
Της Γιάννας Σουλάκη/iatropedia.gr.
