Καρκίνος του μαστού: Άνεμος αισιοδοξίας με νέες χειρουργικές προσεγγίσεις

Γράφει η Δρ. Φιορίτα Πουλακάκη*.

Το οπλοστάσιο της Ιατρικής ενάντια στον καρκίνο του μαστού ενισχύεται συνεχώς με νέες, λιγότερο επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές, που έχουν αντικαταστήσει συχνά τις πιο ριζικές προσεγγίσεις, όπως η μαστεκτομή, και -σε συνδυασμό μια σειρά από νέα φάρμακα- δίνουν ελπίδα σε χιλιάδες γυναίκες.

Η χειρουργική αντιμετώπιση έχει στόχο να αφαιρεθεί ο καρκίνος από το μαστό και να διασφαλίσει ότι η νόσος δεν θα επανεμφανιστεί. Από κοινού με καθιερωμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις, όπως η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία, η χειρουργική αντιμετώπιση βρίσκεται στον πυρήνα κάθε θεραπευτικού πλάνου.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια τα εκτεταμένα χειρουργεία και οι ριζικές χειρουργικές τεχνικές, όπως η μαστεκτομή, έχουν αρχίσει να δίνουν τη θέση τους σε προσεγγίσεις που προσαρμόζονται ειδικά στις ανάγκες αλλά και τους στόχους του κάθε ασθενή.

Οι ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι αντιμετώπισης του καρκίνου στο μαστού είναι πλέον η πρώτη επιλογή για την αντιμετώπιση των περισσότερων περιστατικών. Αντίθετα, οι ριζικές χειρουργικές τεχνικές χρησιμοποιούνται όλο και πιο σπάνια, αντανακλώντας τη τάση των χειρουργών διεθνώς να επιδιώκουν τη διατήρηση του μαστού των ασθενών τους.

Με σύγχρονες προσεγγίσεις, μπορούμε πλέον να χειρουργούμε μικρούς καρκίνους, αψηλάφητες βλάβες χωρίς να χρειάζεται να αφαιρεθεί μεγάλο τμήμα μαστού. Κι όλο αυτό χωρίς να υπάρχει καμία έκπτωση στο ογκολογικό αποτέλεσμα, το οποίο είναι αδιαπραγμάτευτο.

Οι νέες τάσεις στη χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού μπορούν να συνοψιστούν στα εξής:

• Διατήρηση του μαστού. Η διατήρηση του μαστού συνιστά τη θεραπεία εκλογής σχεδόν στο 85% των χειρουργείων, ενώ ακόμα και στις περιπτώσεις που η μαστεκτομή είναι αναπόφευκτη, έχουν πλέον εξελιχθεί τεχνικές μαστεκτομής και ταυτόχρονης αποκατάστασης που περιλαμβάνουν τη διατήρηση του δέρματος και του συμπλέγματος θηλής/θηλαίας άλω. Στις τεχνικές διατήρησης του στήθους περιλαμβάνεται η ογκεκτομή ή αλλιώς τεταρτεκτομή. Κατά την ογκεκτομή, αφαιρείται ο όγκος αλλά διατηρείται το υπόλοιπο του μαστού, εφόσον ο όγκος δεν είναι πολύ μεγάλος ή ο καρκίνος δεν εντοπίζεται σε πολλαπλά σημεία εντός του μαστού
• Ογκοπλαστικές τεχνικές. Η εφαρμογή τεχνικών της ογκοπλαστικής χειρουργικής στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού επιτρέπουν την πραγματοποίηση της εκτομής του προσβεβλημένου τμήματος του μαστού, με άριστο αποτέλεσμα όχι μόνο ογκολογικά αλλά και αισθητικά, συχνά δε βελτιώνοντας την εμφάνιση των μαστών! Με τις ογκοπλαστικές τεχνικές, ο χειρουργός μπορεί να αφαιρέσει μεγάλο τμήμα του μαστού διατηρώντας το σχήμα αυτού κι αποφεύγοντας τις δυσμορφίες.
• Ταυτόχρονη αποκατάσταση. Στο παρελθόν η πλαστική αποκατάσταση του γυναικείου στήθους μετά από χειρουργείο για καρκίνο του μαστού ήταν χρονοβόρα και γινόταν αρκετά αργότερα από το χειρουργείο, επιδρώντας αρνητικά στην ψυχολογική κατάσταση της ασθενούς. Πλέον, όμως, υπάρχει η δυνατότητα να συνδυαστεί η ορθή ογκολογική χειρουργική με εξελιγμένες πλαστικές τεχνικές, προκειμένου η αποκατάσταση του μαστού να γίνεται άμεσα κι όχι στο απώτερο μέλλον. Η αποκατάσταση του µαστού ταυτόχρονα με το ογκολογικό χειρουργείο είναι απόλυτα ασφαλής και δεν επηρεάζει τη δυνατότητα λήψης συμπληρωματικής χημειοθεραπείας.
• Βιοψία του λεμφαδένα φρουρού. Ο εντοπισμός και η αφαίρεση του «φρουρού» λεμφαδένα αντί για το σύνολο των λεμφαδένων της μασχάλης, συνιστά μια μεγάλη επανάσταση στη Χειρουργική Μαστού. Ο λεμφαδένας φρουρός δέχεται πρώτος τα καρκινικά κύτταρα από το μαστό γεγονός που καθιστά πολύ σημαντική την πληροφορία διήθησης του ή όχι. Αφού λοιπόν σημανθεί με ειδική τεχνική προεγχειρητικά (έγχυση τεχνιτίου ) κατά τη διάρκεια του χειρουργείου εντοπίζεται και αφαιρείται προκειμένου να γίνει ταχεία βιοψία. Το αποτέλεσμα θα αξιολογηθεί από τον θεράποντα ιατρό και θα είναι σημαντική πληροφορία για την σταδιοποίηση της ασθενούς. Τις περισσότερες φορές θα αποφευχθεί ο λεμφαδενικός καθαρισμός με την εξαιρετικά μεγάλη νοσηρότητα και τα μακροχρόνια προβλήματα που δημιουργεί στην ποιότητα ζωής των ασθενών.
• Οι παραπάνω προσεγγίσεις συνιστούν σημαντικές εξελίξεις που διαφοροποιούν σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο αντιμετώπισης του Καρκίνου του Μαστού σε σχέση με το παρελθόν. Η ενσωμάτωση αυτών των προσεγγίσεων καθώς και κάθε νέας καινοτομίας στην κλινική πράξη, αποτελούν καθημερινή πρακτική στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, πάντα συνεκτιμώντας τις ανάγκες και τις προσδοκίες της κάθε ασθενούς.

Η Δρ. Φιορίτα Πουλακάκη MD, PhD, FEBS, CEBS, είναι Χειρουργός Μαστού, Διευθύντρια Κλινικής Μαστού, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, Πρόεδρος Ιδρύματος Build a Bridge