Απογοητευτικά είναι τα αποτελέσματα μελέτης του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου που αναφέρουν ότι υπάρχει κενό γνώσεων στη χώρα μας για τον καρκίνο του πνεύμονα και τον προσυμπτωματικό έλεγχο.
Σχεδόν 10.000 πάσχοντες από καρκίνο του πνεύμονα (9.960) διαγνώστηκαν στην Ελλάδα το 2018, (συμπεριλαμβάνοντας τραχεία και βρόγχους), ενώ την ίδια χρονιά χάθηκαν περίπου 8.300 ανθρώπινες ζωές.
Η μεγάλη καθυστέρηση στη διάγνωση, μάλιστα, έχει ως αποτέλεσμα τα 8 στα 10 περιστατικά να εντοπίζονται όταν είναι πλέον πολύ αργά κι ο όγκος δεν είναι χειρουργήσιμος.
“Η φτωχή πρόγνωση των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα, σχετίζεται σημαντικά με το προχωρημένο στάδιο της νόσου τη στιγμή της διάγνωσης, με αποτέλεσμα μόνο το 20% περίπου των περιστατικών να είναι χειρουργήσιμα κατά τη στιγμή της διάγνωσης”, αναφέρουν επιστήμονες του Τμήματος Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, που εκπόνησαν την πρώτη μελέτη στην Ελλάδα για τη γνώση του πληθυσμού αναφορικά με τον καρκίνο του πνεύμονα.
Η πανελλαδική μελέτη έγινε σε δείγμα ενήλικου πληθυσμού, κατά την περίοδο Μάρτιος-Απρίλιος 2023, με ανώνυμη τηλεφωνική συλλογή δεδομένων μέσω ερωτηματολογίου. Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν περίπου τα 48 έτη, ενώ το 15,2% ανέφερε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του πνεύμονα.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα που εξήγαγε η Ερευνητική Ομάδα του Τμήματος Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου σε συνεργασία με άλλα πανεπιστημιακά ιδρύματα, μόλις ο 1 στους 4 συμμετέχοντες (24,4%) γνώριζε τα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα, ενώ η μέση βαθμολογία γνώσεων συνολικά για τον καρκίνο του πνεύμονα και τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του πνεύμονα ήταν 4,1 στα 8.
«Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ένα μέτριο επίπεδο γνώσεων μεταξύ των συμμετεχόντων», σχολιάζουν οι ερευνητές με επιστημονικά υπεύθυνη την κα Γεωργία Κουρλαμπά, Επίκουρη Καθηγήτρια Μεθοδολογίας Έρευνας και Τεκμηριωμένης Νοσηλευτικής Πρακτικής και Τακτικό Μέλος του Δ.Σ. του ΕΟΔΥ.
Καρκίνος πνεύμονα και επικίνδυνη άγνοια – Τι απάντησαν οι πολίτες
Οι Έλληνες επιδεικνύουν επικίνδυνη άγνοια για τον συχνότερο καρκίνο, που αναμένεται να αγγίξει τα 3 εκατ. θανάτους παγκοσμίως το 2035.
Το γεγονός αυτό απαιτεί άμεσες παρεμβάσεις δημόσιας υγείας για την ευαισθητοποίηση του κοινού, αλλά και τη λήψη μέτρων πολιτικής, ώστε να καταστεί ο έλεγχος για τον καρκίνο του πνεύμονα πιο προσιτός στις δημόσιες υπηρεσίες.
Στην ερώτηση ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του πνεύμονα, οι μισοί συμμετέχοντες (53,2%) απάντησαν σωστά, με το ενεργητικό (90,9%) και το παθητικό κάπνισμα (80,9%) να είναι από τους πιο αναγνωρισμένους παράγοντες κινδύνου.
Ως προς τα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα, μόνο 1 στους 4 συμμετέχοντες (24,4%) έδωσε συνολικά σωστή απάντηση.
Αναλυτικότερα, τα τρία πιο συχνά αναφερόμενα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα ήταν:
ο βήχας που επιδεινώνεται ή δεν υποχωρεί (76,2%),
η δύσπνοια (72,5%)
η αιμόπτυση (68,6%),
“Η έλλειψη γνώσεων του γενικού πληθυσμού σχετικά με τον καρκίνο του πνεύμονα καθώς και ο φόβος της διάγνωσης φαίνεται να συμβάλλουν, μεταξύ άλλων, στην καθυστερημένη διάγνωση του καρκίνου, όταν η νόσος είναι πιο προχωρημένη και πιθανότατα μη ιάσιμη”, αναφέρουν οι ερευνητές στα συμπεράσματά τους και προσθέτουν πως, “τυχόν αντιλήψεις των ασθενών ότι είναι άτρωτοι, ότι ο καρκίνος του πνεύμονα δεν μπορεί να διαγνωστεί εγκαίρως και ότι δεν υπάρχει κατάλληλη θεραπεία που θα μπορούσε να βελτιώσει την έκβαση τους, ενδέχεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στην καθυστερημένη αναζήτηση ιατρικής βοήθειας και άρα διάγνωσης του καρκίνου πνεύμονα”.
Πόσοι γνωρίζουν τη μέθοδο διάγνωσης με χαμηλής δόσης αξονική τομογραφία θώρακος
Διαπιστώθηκε ότι περίπου 80% του πληθυσμού φαίνεται να γνωρίζει τι είναι ο προσυμπτωματικός έλεγχος και σχεδόν το 70% από αυτούς αναφέρει σωστά, την χαμηλής δόσης αξονική τομογραφία θώρακος (low dose chest CT – LDCT), ως μέθοδο προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του πνεύμονα.
Πόσοι έχουν υποβληθεί σε έλεγχο για τον καρκίνο του πνεύμονα
Αναφορικά με τις πρακτικές των συμμετεχόντων σχετικά με τον καρκίνο του πνεύμονα και τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του πνεύμονα, μόνο το 13,3% αυτών ανέφεραν ότι έχουν υποβληθεί σε έλεγχο για τον καρκίνο του πνεύμονα στο παρελθόν, με την πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδο ελέγχου να είναι η ακτινογραφία θώρακα.
Το 84,2% των ερωτηθέντων ήταν πρόθυμοι να υποβληθούν σε εξέταση LDCT εάν τους το συνιστούσε ο γιατρός τους, και το 81,7% θα το έκανε εάν λάμβανε ένα γραπτό μήνυμα στο κινητό του που θα τον ενημέρωνε ότι είναι επιλέξιμος να υποβληθεί σε LDCT δωρεάν.
Μόνο το 6,8% των συμμετεχόντων ανέφεραν ότι κάποιος γιατρός τους συνέστησε να υποβληθούν σε έλεγχο με LDCT τους τελευταίους 18 μήνες και μεταξύ αυτών μόνο το 47,1% ανέφερε ότι το έκαναν.
Μια ισχυρή πλειοψηφία (87,7%) πίστευε ότι ο έλεγχος για τον καρκίνο του πνεύμονα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για το κράτος και ότι ο έλεγχος αυτός πρέπει να προσφέρεται δωρεάν σε όλους τους πολίτες (91,1%).
Μόνο το 22,2% συμφώνησε ότι ο προσυμπτωματικός έλεγχος για τον καρκίνο του πνεύμονα θα πρέπει να συνιστάται μόνο σε καπνιστές ή/και πρώην καπνιστές ηλικίας άνω των 50 ετών και όχι σε όλους τους ενήλικες άνω των 50 ετών και το 47,6% πίστευε ότι το κόστος του προσυμπτωματικού ελέγχου επηρεάζει το ποσοστό συμμετοχής στην εξέταση LDCT.
Τέλος, το 79,0% των συμμετεχόντων ανέφερε ότι δεν θα φοβόταν να υποβληθεί σε LDCT λόγω της έκθεσης σε ακτινοβολία.
Οι συμμετέχοντες με υψηλότερη συνολική βαθμολογία γνώσεων πίστευαν ότι ο προσυμπτωματικός έλεγχος για τον καρκίνο του πνεύμονα μπορεί να παρατείνει τη ζωή τους και ότι το να ζητούν ιατρική συμβουλή αμέσως μετά την εμφάνιση του πρώτου συμπτώματος μπορεί, επίσης, να παρατείνει τη ζωή τους.
Τέλος, πίστευαν ότι ο έλεγχος για τον καρκίνο του πνεύμονα πρέπει να προσφέρεται δωρεάν και ότι ήταν πιο πιθανό να υποβληθούν σε LDCT εάν τους το συνιστούσε ο γιατρός τους ή εάν ελάμβαναν ένα γραπτό μήνυμα από το κράτος.
Της Γιάννας Σουλάη / Πηγή iatropedia.gr
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163