“Καθολικό” εμβόλιο κατά της γρίπης – Σε λίγες δεκαετίες…

Λεπτομέρεια; Οι επιστήμονες θα πρέπει να κάνουν προηγουμένως μεγάλης κλίμακας κλινικές δοκιμές σε χιλιάδες ανθρώπους, πριν το νέο εμβόλιο κυκλοφορήσει στο εμπόριο, κάτι που θα πάρει αρκετά χρόνια ακόμα.

Οι ερευνητές του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, υπό τη δρα Σάρα Γκίλμπερτ του Ινστιτούτου Τζένερ, σύμφωνα με τη βρετανική “Γκάρντιαν”, χρησιμοποίησαν μια νέα τεχνική, την οποία για πρώτη δοκίμασαν σε ανθρώπους με γρίπη, σε μικρό όμως δείγμα. Αντίθετα με τα παραδοσιακά αντιγριπικά εμβόλια, το νέο εμβόλιο δεν χρειάζεται κάθε χρόνο να αναπροσαρμόζεται για να συμπεριλάβει νέα στελέχη του ιού, ανάλογα με το ποια μορφή του ιού είναι κυρίαρχη στην εκάστοτε χρονική συγκυρία.

Το νέου τύπου εμβόλιο δεν στοχεύει στις πρωτεΐνες που βρίσκονται στο εξωτερικό περίβλημα του ιού και οι οποίες περιοδικά μεταλλάσσονται, αλλά εστιάζει τη δράση του σε μια σειρά από πρωτεΐνες (τη νουκλεοπρωτεΐνη και την “μάτριξ 1”) που είναι κοινές, σε ποσοστό πάνω από 90%, στο εσωτερικό όλων σχεδόν των στελεχών του ιού της γρίπης. Το νέο “καθολικό” εμβόλιο δεν ενισχύει τον αριθμό των αντισωμάτων, αλλά των κυττάρων-Τ του ανοσοποιητικού συστήματος, τα οποία μπορούν να εντοπίσουν και να καταστρέψουν τα μολυσμένα από τον ιό κύτταρα.

Όπως δήλωσε η Γκίλμπερτ, στόχος είναι η δημιουργία ενός σταθερού αντιγριπικού εμβολίου, ίδιου κάθε χρόνο, όπως π.χ. το εμβόλιο κατά του τετάνου. Αν ένα τέτοιο εμβόλιο όντως αποδειχθεί αποτελεσματικό, τότε μελλοντικά θα απομακρυνθεί ο κίνδυνος για πανδημίες.

Η παρασκευή ενός συμβατικού αντιγριπικού εμβολίου (από αυτά που αλλάζουν κάθε σεζόν), απαιτεί τουλάχιστον τέσσερις μήνες και αρκετά χρήματα. Αν ο ιός είναι πολύ επικίνδυνος, η παραμικρή καθυστέρηση (όπως συνέβη στην πανδημία του 1918, όταν εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν) μπορεί να αποβεί μοιραία για ολόκληρους πληθυσμούς.

Οι βρετανοί ερευνητές εμβολίασαν με το νέου τύπου “καθολικό” εμβόλιο 11 υγιή άτομα εθελοντές και μετά τους μόλυναν με το στέλεχος “Ουισκόνσιν” του ιού Η3Ν2 της γρίπης Α, που απομονώθηκε για πρώτη φορά το 2005. Μια δεύτερη ομάδα 11 ατόμων που επίσης μολύνθηκαν, χωρίς να έχουν πριν εμβολιαστεί, χρησιμοποιήθηκαν για συγκριτικούς λόγους. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι λιγότερα άτομα που είχαν εμβολιαστεί, κόλλησαν τη γρίπη σε σχέση με όσα δεν είχαν εμβολιαστεί. Η ανάπτυξη του εμβολίου και τα σχετικά πειράματα θα δημοσιευτούν μελλοντικά σε επιστημονικό περιοδικό.

Το νέο εμβόλιο, που, σύμφωνα με τους ερευνητές, αποδείχτηκε ότι είναι ασφαλές, θα μπορούσε να συνδυαστεί σε μια ενιαία ένεση με το εποχικό αντιγριπικό εμβόλιο, ενώ πιστεύεται ότι θα προσφέρει καλύτερη προστασία ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους. Ήδη οι ερευνητές του Ινστιτούτου Jenner κάνουν σχετικές κλινικές δοκιμές σε άτομα άνω των 50 ετών, μια ηλικιακή ομάδα που δεν αντιδρά τόσο καλά στα παραδοσιακά αντιγριπικά εμβόλια. Η αποτελεσματικότητα του παραδοσιακού εμβολίου στους νέους είναι 70-80%, ενώ στους ηλικιωμένους μόνο 30-40%, σύμφωνα με τον διευθυντή του Ινστιτούτου Άντριαν Χιλ, ο οποίος είπε ότι το νέο εμβόλιο μπορεί να διπλασιάσει τουλάχιστον το ποσοστό αποτελεσματικότητας.

Όσο γερνάει ένας άνθρωπος, τόσο λιγότερο ικανό γίνεται το ανοσοποιητικό σύστημά του στο να παράγει αντισώματα (που ενεργοποιούν τα παραδοσιακά εμβόλια), όμως το νέο εμβόλιο, που εναλλακτικά ενεργοποιεί τα κύτταρα-Τ, ξεπερνά αυτή τη δυσκολία.