Ιδιαίτερη σημασία έχει παίξει στην πορεία της πανδημίας του κορονοϊού η διάρκεια προστασίας που παρέχουν τα εμβόλια έναντι της Covid-19. Μάλιστα, η διάρκεια προστασίας από τον εμβολιασμό είναι ιδιαίτερα σημαντική για τον καθορισμό του εμβολιαστικού προγράμματος και τη λήψη αποφάσεων για τη δημόσια υγεία. Ωστόσο, οι μεταλλάξεις δημιουργούν νέα δεδομένα στην αποτελεσματικότητα των εμβολίων.
Οι γιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα νεότερα δεδομένα για τη διάρκεια προστασίας του εμβολίου κατά του κορονοϊού από τη σχετική δημοσίευση των D.R.Feikin και συνεργατών στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση The Lancet (DOI:https://doi.org/10.1016/S0140-6736(22)00152-0).
Οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση όλων των σχετικών άρθρων στη βιβλιογραφία από τις 17 Ιουνίου 2021 έως τις 2 Δεκεμβρίου 2021. Οι μελέτες που συμπεριελήφθησαν ήταν τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες και μελέτες παρατήρησης. Συνολικά συμπεριελήφθησαν τα δεδομένα από 18 μελέτες, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν πριν την επικράτηση του στελέχους Όμικρον.
Με βάση την κριτική αξιολόγηση των μελετών, η πιθανότητα σφάλματος (bias) κρίθηκε χαμηλή για τις 3 μελέτες, μέτρια για τις 8 μελέτες και σοβαρή για τις 7 μελέτες. Πραγματοποιήθηκαν 78 αξιολογήσεις αποτελεσματικότητας εμβολίων COVID-19 και συγκεκριμένα 38 για το εμβόλιο Cominarty (Pfizer/BioNTech), 23 για το mRNA-1273 (Moderna), 9 για το Ad26.COV2.S (Johnson) και 8 για το Vaxzevria (AstraZeneca).
Τι συμβαίνει έξι μήνες μετά τον εμβολιασμό
Συνολικά, η αποτελεσματικότητα του πλήρους εμβολιασμού έναντι στη λοίμωξη από SARS-CoV-2 μειώθηκε στους 6 μήνες μετά τον εμβολιασμό κατά 21% συγκριτικά με την αποτελεσματικότητα στον 1 μήνα μετά τον εμβολιασμό ανεξαρτήτως ηλικίας.
Στους εμβολιασμένους μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 50 ετών) η αποτελεσματικότητα το ίδιο χρονικό διάστημα μειώθηκε κατά 21%. Επιπρόσθετα, η αποτελεσματικότητα του πλήρους εμβολιασμού έναντι συμπτωματικής νόσου COVID-19 μειώθηκε στους 6 μήνες μετά τον εμβολιασμό κατά 25% συγκριτικά με την αποτελεσματικότητα στον 1 μήνα μετά τον εμβολιασμό ανεξαρτήτως ηλικίας.
Στους εμβολιασμένους μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 50 ετών) η αποτελεσματικότητα έναντι συμπτωματικής νόσου COVID-19 το ίδιο χρονικό διάστημα μειώθηκε κατά 32%. Επιπλέον, η αποτελεσματικότητα του πλήρους εμβολιασμού έναντι σοβαρής νόσου COVID-19 μειώθηκε στους 6 μήνες μετά τον εμβολιασμό κατά 10% συγκριτικά με την αποτελεσματικότητα στον 1 μήνα μετά τον εμβολιασμό ανεξαρτήτως ηλικίας.
Στους εμβολιασμένους μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 50 ετών) η αποτελεσματικότητα έναντι σοβαρής νόσου COVID-19 το ίδιο χρονικό διάστημα μειώθηκε επίσης κατά 10%. Συνολικά, η αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού έναντι σοβαρής νόσου παρέμεινε σε επίπεδα άνω του 70% κατά την πάροδο του χρόνου μέχρι τους 6 μήνες από τον εμβολιασμό.
Η μείωση της αποτελεσματικότητας των εμβολίων έναντι της λοίμωξης από SARS-CoV-2 μπορεί να αποδοθεί στη φθίση της ανοσίας έναντι του ιού με την πάροδο του χρόνου, καθώς και στην ανάδυση και η επικράτηση νέων στελεχών του ιού (μεταλλάξεων).