Κυτταρική θεραπεία – Εβδομαδιαία ινσουλίνη: Αλλαγή εποχής στην αντιμετώπιση του Διαβήτη

Συνέντευξη με τον Σωτήρη Αδαμίδη MD – PhD, Δ/ντή Α’ Παθολογικής Κλινικής Ιατρικού Αθηνών και Πρόεδρο ESoDiMeSO.

Από τη χορήγηση ινσουλίνης σε εβδομαδιαία βάση μέχρι την κυτταρική θεραπεία που απαλλάσσει επί μακρόν από την ανάγκη για ινσουλίνη και τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης για τη ρύθμιση του σακχάρου σε ειδικές κατηγορίες ασθενών, όπως οι έγκυες γυναίκες, οι εξελίξεις στην αντιμετώπιση του διαβήτη είναι ραγδαίες και υπόσχονται να αλλάξουν ριζικά προς το καλύτερο τη ζωή των ασθενών.

Για τις επαναστατικές αυτές θεραπείες και τη νέα εποχή που ανατέλλει για τους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι και ΙΙ, μιλά ο Σωτήρης Αδαμίδης, Διευθυντής της Α’ Παθολογικής Κλινικής στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Διαβήτη Μεταβολικού Συνδρόμου & Παχυσαρκίας (ESoDiMeSO):

Ποιες είναι οι σημαντικότερες εξελίξεις κατά τη γνώμη σας για τους διαβητικούς ασθενείς τη χρονιά πού πέρασε;

Αυτό που αναζητούμε για τους διαβητικούς ασθενείς, είναι η διαρκής προσπάθεια απλοποίησης της ζωής τους. Και πάνω σε αυτό έχουμε, μπορώ να πω, επαναστατικές αλλαγές με πρώτη την σύντομα αναμενόμενη εβδομαδιαία ινσουλίνη, εξαιτίας της οποίας οι ασθενείς με διαβήτη θα γλιτώσουν χιλιάδες τρυπήματα. Αυτό αφορά τόσο τους ασθενείς με διαβήτη τύπου Ι όσο και εκείνους με διαβήτη τύπου ΙΙ.

Επιπλέον, η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ενέκρινε την πρώτη κυτταρική θεραπεία για το διαβήτη τύπου Ι. Στις σχετικές μελέτες, με αυτή τη θεραπεία οι ασθενείς δεν χρειάστηκαν ινσουλίνη για πολύ μεγάλο διαστημα που ξεπερνούσε την πενταετία, κάτι αδιανόητο ως τότε. Έτσι, παράλληλα με την αλλαγή του τρόπου ζωής (Life Style Changes) που έχει πρωτεύουσα σημασία, έχουμε την έγκριση μόλις πρόσφατα, τον Ιούλιο του 2023, της πρώτης κυτταρικής θεραπείας, που βασίζεται σε κύτταρα από νησίδια του παγκρέατος. Αξίζει να τονιστεί και πάλι, ότι στις σχετικές μελέτες, διαβητικοί που έλαβαν την εν λόγω θεραπεία, απαλλάχτηκαν από την ανάγκη ινσουλίνης ακόμα και για πάνω από πέντε χρόνια.

Με τις υπάρχουσες θεραπείες κ. Αδαμίδη δεν πετυχαίνουμε ικανοποιητική ρύθμιση;

Υπάρχουν ασθενείς, οι οποίοι δε ρυθμίζονται ικανοποιητικά ακόμα και με τις πιο πρόσφατες μορφές χορήγησης ινσουλίνης.

Πώς λειτουργεί αυτή η κυτταρική θεραπεία;

Χρησιμοποιούνται κύτταρα από δότες οργάνων και έτσι μιλάμε για μία μεταμόσχευση κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη, σε ασθενείς με διαβήτη, οι οποίοι στερούνται λειτουργικών παγκρεατικών κυττάρων νησιδίων. Είναι κάτι πολύ διαφορετικό, αν το συγκρίνουμε με την ανάγκη πολλαπλών ενέσεων ινσουλίνης κάθε μέρα.

Σε αντίθεση με τα κύτταρα του μυελού των οστών του δότη που είναι σε θέση να βρουν το σπίτι τους στον μυελό των οστών του λήπτη, τα κύτταρα των νησιδίων δεν μπορούν να βρουν τόπο να μείνουν εάν εγχυθούν μέσω του περιφερικού φλεβικού συστήματος.

Ένας τρόπος να ξεπεραστεί αυτή η δυσκολία ήταν η έγχυση αυτών των κυττάρων μέσω της πυλαίας φλέβας, ώστε να φωλιάσουν στο ήπαρ, όπου μπορούν να επιβιώσουν, να τροφοδοτηθούν με αίμα και να ανταποκριθούν στη γλυκόζη του περιβάλλοντος, παράγοντας κατάλληλες συγκεντρώσεις ινσουλίνης για να εμποδίσουν την άνοδο της γλυκόζης. Αυτό οδηγεί σε ανεξαρτησία από την ινσουλίνη. Η πρόσβαση στην πυλαία φλέβα απαιτεί χειρουργική επέμβαση.

Μόλις τα κύτταρα αυτά εισαχθούν στον ασθενή, ελέγχουν το σάκχαρο του αίματος με τρόπο παρόμοιο με τον τρόπο που θα το έκανε ένα υγιές πάγκρεας.

Για να αποτραπεί η απόρριψη των νησίδων από το ανοσοποιητικό σύστημα του ξενιστή, οι λήπτες πρέπει να λάβουν φάρμακα, παρόμοια με τους λήπτες μοσχευμάτων οργάνων.

Πώς κρίνουμε την επιτυχία αυτής της μεταμόσχευσης; Θα αναφερθείτε στο επερχόμενο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Διαβήτη Μεταβολικού Συνδρόμου και Παχυσαρκίας στο Ζάππειο (25/11) σε αυτές τις εξελίξεις;

Υπάρχει σχετική ομιλία. Όπως και για τις νέες εβδομαδιαίες μορφές ινσουλίνης, αλλά και για την πρόσφατη σύνδεση της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος με τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 (Οκτώβριος 2023). Για τις υπόλοιπες συναρπαστικές ειδήσεις σας προσκαλώ να παρακολουθήσετε το συνέδριο μας!

Και κλείνοντας να σας πω για μια νέα έρευνα, η οποία δείχνει ότι η αυτοματοποιημένη τεχνολογία χορήγησης ινσουλίνης θα μπορούσε να αλλάξει το παιχνίδι για τις έγκυες γυναίκες με διαβήτη τύπου 1. Η τεχνολογία — γνωστή ως «υβριδική τεχνολογία κλειστού βρόχου» — δίνει δόσεις ινσουλίνης, όπως ενημερώνεται από έναν αλγόριθμο απο smartphone. Υπάρχουν πολλές άλλες εφαρμογές σε smartphones που διευκολύνουν τη ζωή των διαβητικών.

Όλα αυτά συνδέονται με το νέο πρωτοποριακό τμήμα του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών που αναπτύσσετε υπό την διεύθυνσή σας και που αναφέρεται στην Ιατρική του τρόπου Ζωής, ή αλλιώς Life Style Medicine. Μιλήστε μας λίγο για αυτό.

Η European Society of Diabetes Metabolic Syndrome & Obesity έχει από της ιδρύσεως της ως βάση αντιμετώπισης των διαταραχών του μεταβολικού συνδρόμου, του διαβήτη και της παχυσαρκίας ακριβώς την ιατρική του τρόπου ζωής. Αγκαλιάζει και ερευνά όλες εκείνες τις αλλαγές που θα μας απαλλάξουν από τον κίνδυνο χρονίων παθήσεων, αν απλά εφαρμόσουμε προληπτικά κάποιους κανόνες στην καθημερινότητα μας: στη διατροφή, την άσκηση, την υγεία. Μόνο που, πλέον, η ιατρική καθοδήγηση με μια ομάδα επιστημονικών συνεργατών θα γίνεται στη βάση μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης, που θα οδηγεί σε σύντομο χρόνο σε απτά αποτελέσματα: στη μείωση του βάρους, στο διαβήτη, και σε πολλές άλλες παθήσεις, που επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα από τον τρόπο ζωής. Η ένθερμη υποστήριξη του προέδρου, του αντιπροέδρου και του διευθύνοντος συμβούλου του Ομίλου, κ.κ. Γεωργίου, Χρήστου και Βασιλείου Αποστολόπουλου, στην πρότασή μου για τη δημιουργία του τμήματος Lifestyle Medicine – Diabetes Metabolic Syndrome & Obesity, που έχει στόχο τη βέλτιστη υγεία των ανθρώπων που χρόνια εμπιστεύονται τις υπηρεσίες του Ιατρικού Αθηνών και το υψηλό επίπεδο των επιστημονικών μας συνεργατών, αποτελούν εγγύηση της επιτυχίας του.