Νέα έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) εκπέμπει SOS για το μικρόβιο Κλεμπσιέλλα που εξαπλώνεται σε 15 ελληνικά νοσοκομεία.
Σύμφωνα με σημερινή έκθεση του ECDC, σε 15 νοσοκομεία τα οποία εξετάστηκαν για την παρουσία ενδονοσοκομειακών μικροβίων, εντοπίστηκε -σε διάφορες παραλλαγές- το πολυανθεκτικό μικρόβιο Κλεμπσιέλλα (Klebsiella pneumoniae), σε ορισμένες από αυτές τις περιπτώσεις μάλιστα, με ενδημικά χαρακτηριστικά.
Το στέλεχος K. pneumoniae ST39 παρουσιάζει, σύμφωνα με το ECDC, υψηλό προφίλ μικροβιακής αντοχής, κάτι που αποτελεί δείκτη μεγάλης εξάπλωσης «μιας νέας αναδυόμενης απειλής μικροβιακής αντοχής που έχει εγκατασταθεί στο νοσοκομειακό σύστημα στην Ελλάδα. Η κατάσταση αυτή προκαλεί περαιτέρω ανησυχία», καθώς σύμφωνα με τους επιστήμονες του ECDC, ενδέχεται να προκληθει «ταχεία εξάπλωση και σε άλλα ανθεκτικά -στα αντιβιοτικά φάρμακα- παθογόνα, που μεταδίδονται με παρόμοιο τρόπο».
Το ECDC κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, συμπεραίνοντας πως ο υψηλός αριθμός περιστατικών ενδονοσοκομειακής μετάδοσης στα νοσοκομεία της Ελλάδας θα πρέπει να αντιμετωπιστεί επειγόντως, καθώς αποτελεί ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα ασφάλειας των ελλήνων ασθενών.
Η ανησυχία πηγάζει και από συγκριτικά στοιχεία προηγούμενων χρόνων, τα οποία αποδεικνύουν την εμφάνιση νέων στελεχών, αλλά και την αδυναμία των υγειονομικών υπηρεσιών να καταπολεμήσουν την απειλή.
Επιπλέον επισημαίνεται πως είναι απαραίτητη «η τακτική εργαστηριακή επιτήρηση για την έγκαιρη ανίχνευση αναδυόμενων στελεχών ενδονοσοκομειακών μικροβίων, υψηλής μικροβιακής αντοχής, καθώς και για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των προσπαθειών ελέγχου που χρησιμοποιούνται».
Τι είναι το μικρόβιο Κλεμπσιέλλα και τι προκαλεί
Οι κλεμπσιέλλες είναι Gram-αρνητικά βακτηρίδια που ανήκουν στην ίδια οικογένεια με το κολοβακτηρίδιο (εντεροβακτηριοειδή).
Βρίσκονται στο έδαφος, τα φυτά και το νερό. Αποτελούν μέρος της φυσιολογικής χλωρίδας του εντέρου και του βλεννογόνου του ανωτέρου αναπνευστικού σε 10% των υγιών ανθρώπων.
Στο εξωτερικό περιβάλλον επιβιώνουν για πολλές ημέρες. Καταστρέφονται σε υψηλή θερμοκρασία (100 βαθμοί Κελσίου για 10 λεπτά) και λιγότερο από τα συνήθη απολυμαντικά (υδατικό διάλυμα οικιακής χλωρίνης 10%) και αντισηπτικά (οινόπνευμα 70%).
Οι κλεμπσιέλλες μεταδίδονται συχνά αερογενώς από μολυσμένες κλιματιστικές εγκαταστάσεις με υγραντικά μηχανήματα που χρησιμοποιούν μολυσμένο νερό.
Μια πρόσφατη μελέτη βρήκε ότι η Klebsiella pneumoniae (κλεμπσιέλα της πνευμονίας) αν αναπτυχθεί στο έντερο μπορεί να προκαλέσει φλεγμονώδη νόσο του εντέρου. Να σημειωθεί ότι Klebsiella pneumoniae έχει γίνει ανθεκτική στα αντιβιοτικά τα τελευταία χρόνια.
Σπανιότερα έχουν περιγραφεί περιστατικά μετάδοσης με φιάλες αίματος που είχαν μολυνθεί από τα χέρια του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού. Έχουν αναφερθεί επίσης και περιστατικά μετάδοσης κλεμπσιελλών με μολυσμένα τρόφιμα (π.χ. Σαλάτες).
Ως αίτια νοσοκομειακών λοιμώξεων μεταδίδονται με άμεση επαφή (χέρια νοσοκομειακού προσωπικού) προκαλώντας, αν είναι ανθεκτικές στα αντιβιοτικά, σοβαρές λοιμώξεις, που θεραπεύονται δύσκολα.
Τι προκαλούν
Η Klebsiella pneumoniae και η Klebsiella oxytoca είναι συχνά αίτια λοιμώξεων του κατωτέρου αναπνευστικού συστήματος. Προκαλούν εξάρσεις χρόνιας βρογχίτιδας και σοβαρότατη έως και θανατηφόρο πνευμονία.
Ως αίτια νοσοκομειακών λοιμώξεων προσβάλλουν άτομα ανοσο-κατασταλμένα (ασθενείς σε μονάδες εντατικής θεραπείας, ογκολογικούς ασθενείς) και προκαλούν λοιμώξεις ανθεκτικές σε πολλά είδη αντιβιοτικών, όπως ουρολοιμώξεις, λοιμώξεις μαλακών μορίων, πνευμονία, μηνιγγίτιδα, σηψαιμία, περιτονίτιδα, λοιμώξεις τραυμάτων και χειρουργικές λοιμώξεις.
Η διάγνωση γίνεται μικροσκοπική εξέταση και καλλιέργεια. Στη συνέχεια γίνεται έλεγχος ευαισθησίας στα αντιβιοτικά (αντιβιόγραμμα). Το υλικό που εξετάζεται είναι ανάλογο με τη λοίμωξη όπως ούρα, πτύελα, αίμα κλπ.
Για τη θεραπεία χορηγούνται διάφορα αντιβιοτικά με βάση τη θέση της λοίμωξης και το αντιβιόγραμμα – οι κλεμπσιέλες αποκτούν εύκολα αντοχή στα αντιβιοτικά.
Το βασικότερο προληπτικό μέτρο αποφυγής μετάδοσης μικροβίων με άμεση επαφή είναι το σωστό πλύσιμο των χεριών, ιδίως του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού. Επίσης, αυστηρότατη τήρηση των κανόνων υγιεινής εντός νοσοκομείου, όσον αφορά τους χώρους και τους χειρισμούς κατά τη νοσηλεία, ιδίως των ανοσοκατεσταλμένων αρρώστων (αποστείρωση, απολύμανση, αντισηψία, απομόνωση ασθενών με στελέχη ανθεκτικά στα αντιβιοτικά).
Της Γιάννας Σουλάκη/iatropedia.gr