Γράφει ο Θωμάς Κωστάκος, MD FRCS (Tr&Orth), Εξειδικευμένος Χειρουργός Ισχίου & Γόνατος, Επιστημονικός Συνεργάτης, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.
Η Oλική Aρθροπλαστική Iσχίου (ΟΑΙ), δηλαδή η αντικατάσταση της φθαρμένης άρθρωσης με τεχνητά εμφυτεύματα θεωρείται μία από τις πιο επιτυχημένες επεμβάσεις στη σύγχρονη Ορθοπαιδική Χειρουργική.
Οι πρώτες απόπειρες στην επέμβαση αυτή παρουσιάστηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα με χρήση πολλών διαφορετικών υλικών, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Μετά το μέσο του 20ου αιώνα, ο Άγγλος χειρουργός Sir John Charnley εισήγαγε τη χρήση οστικού τσιμέντου και πολυαιθυλενίου (πλαστικού ενθέτου), καθώς και τις βασικές αρχές της αρθροπλαστικής που χρησιμοποιούμε ακόμα και σήμερα.
Φυσικά, ο σχεδιασμός και η κατασκευή των υλικών βελτιστοποιήθηκε τις επόμενες δεκαετίες, με αποτέλεσμα σήμερα να μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε εξαιρετικής ποιότητας εμφυτεύματα, αλλά και προηγμένη τεχνολογία, ώστε να πετύχουμε τους στόχους μας που είναι μία ανώδυνη άρθρωση, με σταθερή στήριξη στο οστό του ασθενούς, εμβιομηχανικά παρόμοια με το ισχίο πριν την εκφύλιση του και με μακρά επιβίωση χωρίς την ανάγκη για επανεγχείρηση.
Τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην περιεγχειρητική διαχείριση του ασθενή που υποβάλλεται σε ΟΑΙ. Δραστικές αλλαγές στον τρόπο διενέργειας της επέμβασης σε ότι αφορά την αναισθησία (ραχιαία/περιοχική), τον έλεγχο της απώλειας αίματος, τη διαχείριση του μετεγχειρητικού πόνου, καθώς και της χειρουργικής τεχνικής που ακολουθείται επιτρέπουν τη μείωση του χρόνου νοσηλείας στο νοσοκομείο, αλλά και του χρόνου ανάρρωσης και επιστροφής στην καθημερινότητα. Συνολικά, αυτό ονομάζεται «ταχεία επαναφορά» (fast-track).
Στον αντίποδα, παρατηρείται και καταγράφεται στην παγκόσμια Ορθοπαιδική κοινότητα το ρίσκο επιπλοκών μετά από ΟΑΙ. Πλέον, είναι γνωστές οι «αναμενόμενες» επιπλοκές, όπως η εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση και η μικροβιακή λοίμωξη και λαμβάνονται από όλους τους Ορθοπαιδικούς και τις κλινικές ανεξαιρέτως μέτρα για την ελαχιστοποίηση αυτών, με αποτέλεσμα η συχνότητα εμφάνισής τους να έχει μειωθεί σε ποσοστά κάτω του 1,6%.
Άλλες επιπλοκές όμως, όπως η πρώιμη χαλάρωση των υλικών, το εξάρθρημα, το κάταγμα γύρω από τα υλικά και η ανισοσκελία είναι εξίσου σπάνιες, αλλά εξακολουθούν να προκύπτουν, με δυσμενή αποτελέσματα για τους ασθενείς και πιθανή ανάγκη για επανεγχείρηση. Αυτές μπορεί να οφείλονται σε πολλούς παράγοντες και είναι υποχρέωση του Ορθοπαιδικού να παίρνει μέτρα πρόληψης αυτών.
Ένα από αυτά τα μέτρα είναι η χρήση προηγμένης τεχνολογίας κατά τη χειρουργική επέμβαση. Η χρήση πλοήγησης ή ρομποτικής υποβοήθησης γίνεται όλο και πιο διαδεδομένη στο εξωτερικό και στην Ελλάδα. Υπάρχει όμως πληθώρα εταιριών που δραστηριοποιούνται σε αυτό το χώρο, καθώς και -μερικές φορές- υπέρ της δέουσας προβολή των προτερημάτων αυτών των συστημάτων, με αποτέλεσμα να υπάρχει σύγχυση για το τι πραγματικά ισχύει. Ακόμα και μέσα στην ιατρική κοινότητα, υπάρχει ασυμφωνία για το κατά πόσο αυτές οι τεχνολογίες είναι πράγματι ωφέλιμες για τους ασθενείς μας.
Τα συστήματα πλοήγησης χρησιμοποιούν οδηγά σημεία, όπως η λεκάνη, το γόνατο, ο άξονας του σώματος του ασθενή και το κέντρο περιστροφής του ισχίου για να μας δώσουν τη δυνατότητα τοποθέτησης του εμφυτεύματος, καθώς και μία εκτίμηση της τάσης των μαλακών μορίων και του μήκους του σκέλους, ελαχιστοποιώντας την πιθανότητα αστάθειας του ισχίου και ανισοσκελίας μετεγχειρητικά.
Η ρομποτική υποβοήθηση στηρίζεται και σε οδηγά σημεία αλλά και στη χαρτογράφηση του οστού της λεκάνης και του μηριαίου, επιτρέποντας στον Ορθοπαιδικό να έχει την ακριβέστερη εικόνα των παραπάνω μετρήσεων. Επίσης, η οστική προπαρασκευή και η εμφύτευση των υλικών γίνεται εν μέρει με χρήση ρομποτικού βραχίονα, ο οποίος εκμηδενίζει την πιθανότητα αστοχίας ή λανθασμένης θέσης του εμφυτεύματος.
Σε κάθε περίπτωση, τα συστήματα αυτά είναι σχετικά πρόσφατα και τα πλεονεκτήματα της χρήσης τους δεν τεκμηριώνονται ακόμα από την διεθνή βιβλιογραφία ή τις βάσεις δεδομένων αρθροπλαστικής του εξωτερικού. Όμως είναι βέβαιο ότι η τεχνολογία έχει εδραιωθεί στην Ορθοπαιδική, όπως και σε πολλές, αν όχι όλες, τις ειδικότητες της Ιατρικής.
Σε ότι αφορά την Ολική Αρθροπλαστική Ισχίου, όποιον τρόπο και αν διαλέξει κανείς (συμβατική, πλοήγηση, ρομποτική υποβοήθηση), οι σημαντικότερες συνθήκες για την επιτυχή έκβαση του χειρουργείου είναι: η εξατομίκευση της επέμβασης στις ανάγκες του ασθενή, οι σύγχρονες τεχνικές αναισθησίας, η χρήση εμφυτευμάτων με πιστοποιημένο μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα, η εξειδίκευση και η εμπειρία του χειρουργού. Φυσικά η ενημέρωση του ασθενή και των οικείων του για τη διαδικασία τόσο μέσα στο νοσοκομείο, όσο και κατά την ανάρρωση είναι πολύ σημαντική για την επιτυχία αυτής της επέμβασης.
Πρωτοπόρος στην παροχή καινοτόμων θεραπευτικών προσεγγίσεων ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών διαθέτει τον απαραίτητο, υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό για την πραγματοποίηση επεμβάσεων εξατομικευμένης αρθροπλαστικής ισχίου.
Διαβάστε περισσότερα άρθρα για θέματα που αφορούν την υγείας σας, εδώ: https://www.iatriko.gr/el/iatrikos-kosmos?cl=609
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163