Γράφει ο Αριστοτέλης Παναγιωτόπουλος, Παιδοενδοκρινολόγος – Διαβητολόγος, Διευθυντής του Τμήματος Διαταραχών των Λιπιδίων του Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών, τ. Επίκουρος Καθηγητής της Παιδιατρικής στο Albert Einstein College of Medicine και Zucker School of Medicine, ΗΠΑ.
Η παχυσαρκία είναι μια παγκόσμια επιδημία και δεν περιορίζεται στους ενήλικες. Όπως προειδοποίησε μόλις τον περασμένο Μάιο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, 1 στα 3 ελληνόπουλα έχουν υψηλότερο βάρος από το φυσιολογικό και 1 στα 6 είναι παχύσαρκα, με την Ελλάδα να συγκαταλέγεται στις χώρες με το υψηλότερο ποσοστό παχύσαρκων παιδιών κάτω των πέντε ετών, καταλαμβάνοντας την 6η θέση σε μια λίστα 198 χωρών!
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η παιδική παχυσαρκία δεν είναι απλώς ένα αισθητικό πρόβλημα ούτε ένα ζήτημα το οποίο το παιδί θα ξεπεράσει από μόνο του μεγαλώνοντας. Τα παχύσαρκα παιδιά τείνουν να γίνονται παχύσαρκοι ενήλικες και υπάρχουν πολλά ιατρικά ζητήματα που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Τα παιδιά αρχίζουν και παίρνουν πλέον τις ίδιες φαρμακευτικές αγωγές με τους γονείς τους για τη διαχείριση της αρτηριακής πίεσης, του διαβήτη και της χοληστερόλης.
Πρόσφατα, η Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρία δημοσιοποίησε νέες οδηγίες για την αξιολόγηση και θεραπεία των υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών, εκδίδοντας ένα έγγραφο 73 σελίδων που υποστηρίζει ότι η παχυσαρκία δεν πρέπει πλέον να στιγματίζεται ως απλώς αποτέλεσμα προσωπικών επιλογών, αλλά ως μία πολύπλοκη ασθένεια με βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία. Σύμφωνα με τις οδηγίες, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν την καθυστέρηση της θεραπείας για παιδιά με παχυσαρκία με την ελπίδα ότι θα την ξεπεράσουν. Τουναντίον, η παιδική ηλικία είναι ένα παράθυρο ευκαιρίας για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας πριν προκληθεί μη αναστρέψιμη ζημιά.
Το υπερβολικό βάρος δεν είναι απλώς αποτέλεσμα της υπερβολικής κατανάλωσης τροφίμων, αλλά εξαρτάται επίσης από βιοχημικούς και γονιδιακούς παράγοντες. Τούτου λεχθέντος, πολλά παιδιά δεν πληρούν τις συνιστώμενες οδηγίες για υγιεινή διατροφή. Υπολογίζεται ότι σχεδόν το 80% των νέων δεν τρώνε τις συνιστώμενες καθημερινές μερίδες φρούτων και λαχανικών. Τα παιδιά συχνά δεν τρώνε αρκετές φυτικές ίνες, κάτι που μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο του βάρους. Σε πολλές περιπτώσεις δε, καταναλώνουν πολύ περισσότερη ζάχαρη, λίπος και θερμίδες από ό,τι χρειάζονται. Τα ζαχαρούχα ποτά, όπως τα αναψυκτικά και ο χυμός, προσθέτουν σημαντικές θερμίδες και εν μέρει ευθύνονται. Επιπλέον, πολλά παιδιά δεν ασκούνται αρκετά.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Αρχικά πρέπει να παρακολουθείται, ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) (kg/m2) του παιδιού. Ως υγιές βάρος θεωρείτε ένας ΔΜΣ από την 5η μέχρι και τη 85η εκατοστιαία στη σχετική καμπύλη. Αυτή η παρακολούθηση μπορεί να γίνει εύκολα κατά την επίσκεψη στον παιδίατρο, και αφού μετρηθεί το ύψος και το βάρος του παιδιού.
Αν ο ΔΜΣ ανέβει πάνω από τη 85ή εκατοστιαία τότε οι παιδίατροι θα ακολουθήσουν μια πιο προληπτική αντιμετώπιση, προσφέροντας έγκαιρες παραπομπές σε ειδικούς (Παιδοενδοκρινολόγους, Διατροφολόγους) με γνώση της εντατικής θεραπείας συμπεριφοράς υγείας και τρόπου ζωής. Θα πρέπει να γνωρίζετε, ο ΔΜΣ είναι συνήθως ένας καλός δείκτης σωματικού λίπους, αλλά δεν είναι μια άμεση μέτρηση.
Ο Αριστοτέλης Παναγιωτόπουλος
Κίνδυνος για την υγεία των παιδιών
Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο ενός παιδιού για μια σειρά από ασθένειες, όπως οι διαταραχές των λιπιδίων, οι οποίες είναι καταστάσεις που επηρεάζουν τα επίπεδα χοληστερόλης και τα τριγλυκερίδια στο αίμα. Οι διαταραχές των λιπιδίων μπορεί να οδηγήσουν σε αθηροσκλήρωση (στένωση των αρτηριών), η οποία αυξάνει την πιθανότητα καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού. Τα πολύ υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων μπορούν, επίσης, να προκαλέσουν παγκρεατίτιδα.
Στο Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί πλέον το νέο Παιδιατρικό Τμήμα Διαταραχών των Λιπιδίων, παρέχοντας πλήρη φροντίδα σε παιδιά και εφήβους με διαταραχές των λιπιδίων. Η δημιουργία του νέου τμήματος αποτελεί την έμπρακτη απόδειξη της δέσμευσης του Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών, να επενδύει στην επιστημονική καινοτομία, στην εξειδίκευση και σε βιοϊατρικό εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας.
Επίσης, παρακολουθούνται και διαταραχές που δε προκαλούνται από τη παχυσαρκία, όπως για παράδειγμα η Οικογενής Υπερχοληστερολαιμία, Οικογενής Συνδυασμένη Υπερλιπιδαιμία, και άλλες δευτερογενείς δυσλιπιδαιμίες.
Μέσω του Τμήματος Διαταραχών των Λιπιδίων, η οικογένεια θα λάβει πληροφορίες σχετικά με τρόπους βελτίωσης των επιπέδων χοληστερόλης του παιδιού, κυρίως με αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής. Η ομάδα μας προσφέρει προσαρμοσμένες διατροφικές συστάσεις, καθώς και την υποστήριξη και την καθοδήγηση που χρειάζεται η οικογένεια για να κάνει αλλαγές στον υγιεινό τρόπο ζωής. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να συνταγογραφήσουμε και φάρμακα για τη μείωση της χοληστερόλης.
Οι συστάσεις για τη παιδική παχυσαρκία και τις διαταραχές λιπιδίων είναι παρόμοιες και απαιτούν τις ίδιες ιατρικές ειδικότητες. Μέσα από διαρκή εκπαίδευση αλλά και εξελισσόμενη εξειδίκευση, η επιστημονική ομάδα του Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών εξασφαλίζει τις καλύτερες συνθήκες διερεύνησης, παρακολούθησης, νοσηλείας και αντιμετώπισης της κάθε πάθησης των μικρών ασθενών.
Διαβάστε περισσότερα άρθρα για θέματα που αφορούν την υγείας σας, εδώ.
