O διαβήτης τύπου 2 προκαλεί βλάβες στους σπονδυλικούς δίσκους, οδηγώντας σε χρόνιο πόνο στη μέση αλλά και σε άλλα σημεία της σπονδυλικής στήλης. Σύμφωνα με τα ευρήματα μιας μελέτης, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PNAS Nexus, αφενός τους καθιστά πιο δύσκαμπτους και αφετέρου αλλάζει το σχήμα τους νωρίτερα από το φυσιολογικό.
Κανονικά οι μηχανισμοί παραμόρφωσης, σε νανοκλίμακα, των ινιδίων κολλαγόνου προσαρμόζονται στη συμπιεστική φόρτιση του μεσοσπονδύλιου δίσκου. Στους ανθρώπους με διαβήτη τύπου 2 οι μηχανισμοί αυτοί “απειλούνται”, αφού η νόσος τούς προκαλεί δυσκαμψία, υπονομεύοντας την αντοχή τους στην πίεση.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι περίπου 508 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πάσχουν από διαβήτη τύπου 2 και τα ευρήματά τους θα μπορούσαν να βοηθήσουν το ποσοστό αυτών που θα εμφανίσουν πόνο στη μέση. Διότι παρέχουν νέα εικόνα των πιθανών μηχανισμών που διέπουν τη βλάβη των ιστών του δίσκου, η οποία σχετίζεται με τον διαβήτη και ενδεχομένως να συμβάλουν στην ανάπτυξη προληπτικών και θεραπευτικών στρατηγικών για αποφυγή αυτής της εξέλιξης.
«Το ποσοστό των ανθρώπων που πάσχουν από χρόνιο πόνο στη μέση είναι υψηλό στον γενικό πληθυσμό, αφού επηρεάζει σχεδόν το 60% των ηλικιωμένων. Αποτελεί παράγοντα κινδύνου για υπερκατανάλωση αναλγητικών, μειωμένη σωματική δραστηριότητα, σπανιότερα για αδυναμία αυτοεξυπηρέτησης και εμφάνιση ψυχολογικών προβλημάτων, όπως κατάθλιψη.
Η ακινησία που μπορεί να επιβάλει σε ορισμένους ανθρώπους είναι λόγος αποχής από την εργασία και κυρίως επιβαρυντικός παράγοντας για την υγεία του καρδιαγγειακού, οπότε ο χρόνιος πόνος στη μέση καθίσταται λόγος πρόωρου θανάτου.
Τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 έχουν περισσότερες πιθανότητες οσφυαλγίας και εν γένει πόνου στη σπονδυλική στήλη απ’ ότι όσοι δεν πάσχουν από τη νόσο. Παλαιότερες μελέτες έχουν δείξει ότι έχουν 35% αυξημένο κίνδυνο οσφυαλγίας και 24% αυχεναλγίας. Ο πόνος μπορεί να οφείλεται σε πολλούς λόγους, αφού πλήττει στη μυοσκελετική υγεία μέσω διαφόρων μηχανισμών», εξηγεί ο Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης, Διευθυντής Τμήματος Σπονδυλικής Στήλης & Σκολίωσης στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και επιστημονικός Διευθυντής και υπεύθυνος του τμήματος σπονδυλικής στήλης της Osteon Orthopedic & Spine Clinic δρ Κωνσταντίνος Σταραντζής.
«Η έρευνα έχει δείξει ότι οι διαβητικοί διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διάχυτης ιδιοπαθούς σκελετικής υπερόστωσης (DISH), μιας πάθησης που χαρακτηρίζεται από ασβεστοποίηση και οστεοποίηση των σπονδυλικών συνδέσμων και των περιφερικών ενθέσεων, συνδέσμων, τενόντων και αρθρικών θυλάκων. Συχνότερα εμφανίζεται σε άτομα άνω των 50 ετών, τα οποία νιώθουν πόνο στη μέση και δυσκαμψία της σπονδυλικής στήλης και ως εκ τούτου μειωμένη ικανότητα κινήσεων.
Στόχος της θεραπείας είναι η ανακούφιση από τον πόνο και η βελτίωση της κινητικότητας. Η συντηρητική θεραπεία έγκειται στη χρήση αναλγητικών, μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών, ενέσεων κορτιζόνης και άλλων φαρμάκων, καθώς και στη φυσικοθεραπεία. Όταν δεν επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα και υπάρχουν επιπλοκές, που δυσκολεύουν τη ζωή του ασθενή, επιβάλλεται η αποσυμπίεση και σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης. Στην περίπτωση κατάγματος απαιτείται σπονδυλοδεσία», διευκρινίζει.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Global Spine Journal διαπίστωσε ότι τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για εμφάνιση εκφυλιστικής νόσου στους οσφυϊκούς μεσοσπονδύλιους δίσκους, η οποία χαρακτηρίζεται από τη μείωση του σπονδυλικού χώρου. Μπορεί να οφείλεται σε σχηματισμό νέου οστού ή σε υπερτροφικές αλλαγές ιστού. Ο πόνος χειροτερεύει σε καθιστή θέση, κατά την επίκυψη ή στροφή του κορμού και υποχωρεί σε ύπτια θέση. Συχνά συνυπάρχει μούδιασμα και σπανιότερα αδυναμία των μυών των ποδιών, όταν έχουν επηρεαστεί τα νεύρα που βρίσκονται κοντά στη σπονδυλική στήλη.
«Και αυτή η πάθηση μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά με ξεκούραση φαρμακευτικές αγωγές και φυσικοθεραπεία και χειρουργικά. Μία τεχνική που αντιμετωπίζει την οσφυαλγία που προκύπτει από την εκφύλιση του μεσοσπονδύλιου δίσκου και την ύπαρξη δισκοκήλης είναι η ηλεκτροθερμική πυρηνοπλαστική, η οποία περιλαμβάνει τη χρήση μιας πηγής υψηλής ενέργειας για τη μηχανική αφαίρεση του ιστού που προκαλεί πόνο. Πρόκειται για μια ελάχιστα επεμβατική εναλλακτική για τη θεραπεία, η οποία πραγματοποιείται σε νοσοκομειακό περιβάλλον και διαρκεί λιγότερο από μία ώρα», σημειώνει ο δρ Σταραντζής.
Οι αλλαγές που συντελούνται στη μήτρα (matrix) του χόνδρου των ασθενών με διαβήτη είναι διαφορετικές από τις αλλαγές σε υγιή άτομα και επισπεύδουν τον εκφυλισμό του δίσκου.
Επιπλέον, ο διαβήτης προκαλεί την οστεοποίηση των οπίσθιων επιμήκων συνδέσμων και των οστών, η οποία οδηγεί σε στένωση της σπονδυλικής στήλης και σε πίεση των νεύρων.
Τα άτομα με διαβήτη διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης μυοσκελετικών διαταραχών, συμπεριλαμβανομένης της οστεοπόρωσης και της οστεοαρθρίτιδας. Κοινό σύμπτωμα των παθήσεων αυτών είναι ο πόνος στη σπονδυλική στήλη. Η μειωμένη οστική πυκνότητα και η ακεραιότητα των αρθρώσεων στους συγκεκριμένους ασθενείς μπορεί να συμβάλλει στην εμφάνιση ή την επιδείνωση του πόνου.
Η παχυσαρκία, που συχνά συνδέεται με τον διαβήτη τύπου 2, αποτελεί άλλον έναν παράγοντα κινδύνου για πόνο στην πλάτη. Το υπερβολικό βάρος ασκεί πρόσθετη πίεση στη σπονδυλική στήλη, οδηγώντας σε δομικές αλλαγές. Επιπλέον, τα άτομα με διαβήτη μπορεί να αντιμετωπίζουν περιορισμούς στη σωματική δραστηριότητα λόγω της κατάστασής τους, γεγονός που μπορεί να συμβάλει στην αποδυνάμωση των μυών και στην κακή στάση του σώματος, αυξάνοντας τελικά την πιθανότητα πόνου στη μέση.
«Για την αποφυγή όλων των ανωτέρω επώδυνων μυοσκελετικών καταστάσεων, που έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη συνολική υγεία και ευημερία, όσοι πάσχουν από διαβήτη πρέπει να ρυθμίζουν το σάκχαρό τους. Θα πρέπει να τρέφονται σωστά και να ασκούνται τακτικά, στο μέτρο του δυνατού, ώστε να διατηρούν ένα φυσιολογικό βάρος προκειμένου να έχουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής, ελαχιστοποιώντας τις επιπτώσεις των αλληλένδετων προβλημάτων υγείας» καταλήγει ο δρ Σταραντζής.