Ξεχάστε τον θερμιδομετρητή, τα τρόφιμα χαμηλών θερμίδων και τη δίαιτα του μπικίνι (bikini diet) με το αυστηρό πρόγραμμα και τη «μαγική» σούπα των λαχανικών. Το επιπλέον σωματικό λίπος «αντιστέκεται» σθεναρά στις εξαντλητικές δίαιτες όση προσπάθεια και αν καταβάλουμε, υποστηρίζουν διαιτολόγοι. Υπάρχει άραγε ελπίδα να κερδίσουν όσοι δίνουν μάχη κατά του λίπους; Ναι, λένε οι ειδικοί.
Αλλά πρέπει να γνωρίζει κανείς καλά τους κανόνες του παιχνιδιού. Παραδοσιακά αυτοί ήταν: λιγότερο φαγητό, περισσότερη άσκηση. Δηλαδή καταναλώνουμε λιγότερες θερμίδες από αυτές που καίμε. Λογικό, θα έλεγε κανείς. Ωστόσο ο γνωστός διατροφολόγος κ. Τζον Μπρίφα σε άρθρο του στη βρετανική εφημερίδα «Τhe Τimes» διαφωνεί. «Στην εφαρμογή όσο μειώνουμε τις θερμίδες τόσο πιθανότερο είναι να ενδώσουμε σε…λιπαρούς πειρασμούς» αναφέρει.
Ορισμένοι διαιτολόγοι ισχυρίζονται ότι ούτε ο περιορισμός των θερμίδων ούτε η αύξηση της άσκησης οδηγεί σε σημαντική και μόνιμη απώλεια βάρους. Η απάντηση έρχεται από άλλη ομάδα διαιτολόγων που υποστηρίζουν ότι η μείωση των θερμίδων και η γυμναστική βοηθούν απλώς πολλοί από αυτούς που ακολουθούν ένα τέτοιο πρόγραμμα να τρώνε περισσότερο και να ασκούνται λιγότερο από όσο πιστεύουν.
Σύμφωνα με όσα επισημαίνει ο κ. Μπρίφα, όταν η κατανάλωση θερμίδων μειώνεται, «σβήνει» και ο μεταβολισμός. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. «Οταν οι άνθρωποι τρώνε λιγότερο, κινούνται και λιγότερο» λέει ο κ. Μπρίφα. Σύμφωνα με τον ίδιο, όταν η πρόσληψη θερμίδων μειώνεται, το σώμα προσπαθεί να εξοικονομήσει ενέργεια.
«Υπάρχει και μία ακόμη “επιπλοκή”. Η άσκηση ανοίγει την όρεξη και μας οδηγεί σε υπερκατανάλωση» σημειώνει, τονίζοντας ότι η γυμναστική συνιστάται σε πολλές περιπτώσεις, αλλά η απώλεια βάρους δεν είναι μία από αυτές.
Αλλο ένα πρόβλημα που σχετίζεται με τη «θεωρία των θερμίδων» είναι ότι, αν και μπορεί να απομακρύνει το άτομο που βρίσκεται σε δίαιτα από τα λίπη, το «ρίχνει» στους υδατάνθρακες που έχουν λιγότερες θερμίδεςένα γραμμάριο λίπους περιέχει περίπου διπλάσιες θερμίδες από την αντίστοιχη ποσότητα υδατανθράκων.
Οι υδατάνθρακες όμως αποτελούν τα κύρια στοιχεία της διατροφής που ενεργοποιούν την έκκριση της ινσουλίνης, μιας ορμόνης η οποία «οδηγεί» το λίπος στα λιποκύτταρα. Επιπλέον, δεν ικανοποιούν την πείνα όσο οι πρωτεΐνες και διαταράσσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα με έναν τρόπο που διεγείρει την πείνα, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για τρόφιμα τα οποία περιέχουν ζάχαρη, όπως οι σοκολάτες και τα μπισκότα. Ετσι οι υδατάνθρακες, ως σημαντικό ποσοστό των γευμάτων, μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα.
Σύμφωνα με τον κ. Μπρίφα, τα φαγητά που προκαλούν ικανοποίηση δίνουν σχετικά χαμηλή και συνεχή απελευθέρωση ζάχαρης στο αίμα (έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη). Η πρωτεΐνη συνήθως εντείνει την ικανοποίηση, γεγονός που μπορεί να αποτρέψει την υπερκατανάλωση τροφής και να ρυθμίσει την όρεξη. Οπως παρατηρεί ο ίδιος, μια δίαιτα αδυνατίσματος πρέπει σε γενικές γραμμές να περιλαμβάνει κρέας, ψάρι, αβγά, τυρί, φρούτα με χαμηλά σάκχαρα, καρύδια, σπόρους και λαχανικά (εκτός από πατάτες).
Ο αντίλογος
«Πολλοί αναπτύσσουν διάφορες θεωρίες για εντυπωσιασμό, αλλά κανένας δεν μπορεί να ανατρέψει την κλασική μεσογειακή δίαιτα, η αξία της οποίας τόσο για την υγεία όσο και για τη διατήρηση του φυσιολογικού βάρους έχει αποδειχθεί από εκατοντάδες επιστημονικές μελέτες. Δεν είναι τυχαίο ότι από όσους συμμετείχαν στη μελέτη των επτά χωρών που ξεκίνησε πριν από 50 χρόνια και ανέδειξε το κρητικό διαιτολόγιο ως κορυφαίο σήμερα ζουν μόνο ορισμένοι από τους Ελληνες» λέει ο καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Αντ. Καφάτος.
Η λεγόμενη μεσογειακή δίαιτα, η οποία στηρίζεται στο κρητικό διαιτολόγιο, περιέχει υδατάνθρακες, λίγο κόκκινο κρέας και πρωτεΐνη- περίπου 300 γραμμάρια κοτόπουλο, ψάρι και κουνέλι την εβδομάδα -, πολλά φρούτα και λαχανικά, όσπρια και ξηρούς καρπούς. «Οι επιστημονικές μελέτες έως σήμερα δείχνουν ότι η δίαιτα που βασίζεται σε πρωτεΐνες έχει προσωρινά αποτελέσματα. Μπορεί να χάσεις βάρος σε ένα εξάμηνο και στον χρόνο να το έχεις ξαναπάρει. Επιπλέον, το κόκκινο κρέας αυξάνει τους κινδύνους για ανάπτυξη καρδιαγγειακών νοσημάτων και την εμφάνιση καρκίνων» επισημαίνει ο καθηγητής. Οπως τονίζει, οι υδατάνθρακες πρέπει να αποτελούν το 55%-65% της δίαιτας. Συμφωνεί ωστόσο με τον κ. Μπρίφα ότι πρέπει να είναι χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, όπως το μαύρο ψωμί, τα μαύρα μακαρόνια, το αναποφλοίωτο ρύζι, τα όσπρια, τα φρούτα, τα λαχανικά (πατάτες σε μικρή ποσότητα και όχι τηγανητές ή τσιπς).
Διαφωνεί όμως ως προς τη συμβολή της άσκησης στην απώλεια βάρους. Ο κ. Καφάτος επιμένει ότι «χωρίς άσκηση δεν μπορείς να χάσεις βάρος. Δημιουργεί ευεξία και βοηθά στην ψυχολογία όσων κάνουν δίαιτα, ενώ παράλληλα μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη τύπου Β».
Από την εφημερίδα “Το Βήμα”
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163