Ένα από τα πιο συχνά συμπτώματα που εκδηλώνει ο άνθρωπος είναι ο πόνος στη μέση. Περίπου το 80% του πληθυσμού τον έχει εκδηλώσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του, ενώ πολλοί υποφέρουν επί μήνες ή και χρόνια από αυτόν.
Η μέση (ή οσφύς) είναι ουσιαστικά η οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Αποτελείται από πέντε σπονδύλους που χωρίζονται μεταξύ τους από «μαξιλαράκια» (μεσοσπονδύλιοι δίσκοι) τα οποία τους προστατεύουν από την τριβή και τους κραδασμούς.
Όπως ισχύει για όλη την σπονδυλική στήλη, έτσι και στην οσφυϊκή μοίρα της ο ένας σπόνδυλος βρίσκεται πάνω από τον άλλο, δημιουργώντας έναν «σωλήνα» (νωτιαίος σωλήνας) μέσα στον οποίο βρίσκεται προστατευμένος ο νωτιαίος μυελός. Από τον νωτιαίο μυελό ξεκινούν νεύρα, τα οποία βγαίνουν μέσω οπών που δημιουργούνται στα πλάγια των οσφυϊκών σπονδύλων, για να καταλήξουν στα πόδια.
Η μέση (όπως και η υπόλοιπη σπονδυλική στήλη) σταθεροποιείται από ένα δίκτυο μυών, συνδέσμων και τενόντων της ράχης αλλά και της κοιλιάς.
Όταν υπάρξει οποιοδήποτε πρόβλημα σε κάποια από τις προαναφερθείσες δομές, η συνέπεια είναι πόνος, ο οποίος όμως δεν περιορίζεται πάντοτε στη συγκεκριμένη περιοχή. Μπορεί να αντανακλάται στους γλουτούς, στο ισχίο, ακόμα και στο πόδι ή στη βουβωνική περιοχή.
«Η αντιμετώπιση κάθε επεισοδίου πόνου στη μέση είναι πολύ σημαντική, διότι αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, ανοίγει ο δρόμος για ένα επόμενο, το οποίο μπορεί να είναι χειρότερο, πιο παρατεταμένο και με συμπτώματα που μπορεί να επεκτείνονται μακριά από τη ρίζα του προβλήματος.
Αν δεν διακοπεί ο κύκλος και αν δεν βρεθεί η αιτία του πόνου, ώστε να γίνει η ενδεδειγμένη θεραπεία, θα υπάρχουν υποτροπές και θα συσσωρεύονται βλάβες οι οποίες τελικά θα οδηγήσουν σε ανεπάρκεια των σπονδυλικών δομών. Αν συμβεί αυτό, μπορεί να χρειασθεί πιο εκτεταμένη θεραπεία, η οποία φθάνει έως την εγχείρηση στη μέση» αναφέρει ο Φυσικοθεραπευτής – Χειροθεραπευτής Γιώργος Κακαβάς, από το Fysiotek Sports and Spine Lab.
Επιστήμονες από την Cleveland Clinic, των ΗΠΑ, επισημαίνουν πως με την άμεση αντιμετώπιση της κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου, μπορεί να αποφευχθεί το 95% των χειρουργικών επεμβάσεων για κήλη. Μελέτες έχουν δείξει επίσης πως όσο νωρίτερα από την εμφάνιση του πόνου αρχίσει ο ασθενής την φυσικοθεραπεία, τόσο πιο γρήγορα θα αναρρώσει. Αν, δηλαδή η έναρξη της φυσικοθεραπείας γίνει μέσα σε δύο εβδομάδες από την εμφάνιση του πόνου σχετίζεται με καλύτερες εκβάσεις, ακόμα και με μείωση της ανάγκης για ενέσεις στη σπονδυλική στήλη ή και εγχειρήσεις.
Τώρα το καλοκαίρι και πριν την αναχώρηση για τις διακοπές, είναι ιδανική εποχή για να κάνει κάποιος φυσικοθεραπεία για τον πόνο στη μέση. «Η φυσικοθεραπεία έχει ισχυρές αναλγητικές ιδιότητες και η σύγχρονη παγκόσμια τάση είναι να χορηγείται ως θεραπεία πρώτης γραμμής, συχνά πριν από την έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής, ακόμα και από τις πρώτες μέρες της κρίσης του πόνου», τονίζει ο κ. Κακαβάς και συνεχίζει: «Επιπλέον, στις διακοπές οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν (ή θέλουν να έχουν) μεγαλύτερη κινητικότητα (π.χ. να κολυμπούν, να κάνουν μεγάλους περιπάτους στην εξοχή ή δουλειές στο εξοχικό κ.λπ.), η οποία είναι ένα από τα σημαντικότερα πράγματα για την υγεία της μέσης μας. Αν περιοριστεί ο πόνος και βελτιωθεί η κινητικότητα πριν από τις διακοπές, στη διάρκειά τους θα συνεχιστεί η ενίσχυση της μέσης και η βελτίωση της κατάστασής της».
Είναι σημαντικό όμως, το φυσικοθεραπευτικό πλάνο που θα ακολουθήσει ο ασθενής. «Η φυσικοθεραπεία είναι μία αποδοτική θεραπευτική επιλογή για την οσφυαλγία, ιδιαίτερα όταν στοχεύει στην αιτία της», τονίζει ο κ. Κακαβάς εξηγώντας πως «με τα σύγχρονα μηχανήματα και μεθόδους που έχουμε στη διάθεσή μας, όπως η fysiotek, μπορούμε να εντοπίσουμε την αιτία του πόνου και να καταρτίσουμε το κατάλληλο φυσικοθεραπευτικό πρόγραμμα που θα την αντιμετωπίσει, ούτως ώστε να αναρρώσει ταχύτερα ο ασθενής και να ανακτήσει η καθημερινότητά του τους φυσιολογικούς της ρυθμούς».
Η φυσικοθεραπεία μπορεί να είναι ωφέλιμη για διάφορα είδη πόνου στη μέση όπως:
- Ο μη ειδικός πόνος στη μέση: Είναι αυτός που δεν οφείλεται σε μία συγκεκριμένη αιτία (π.χ. σε έναν τραυματισμό ή πάθηση). Τα περισσότερα περιστατικά πόνου στη μέση θεωρούνται μη-ειδικά, αφού προκαλούνται από διαστρέμματα, δυσλειτουργίες, κακώσεις ή/και καταπονήσεις στους μυς, τους συνδέσμους και τις αρθρώσεις της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.
- Η ισχιαλγία: Είναι ο πόνος της μέσης που επεκτείνεται προς το ισχίο και το πόδι. Μπορεί να προκληθεί από κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, όταν ένα νεύρο δεχθεί πίεση από τον δίσκο με την κήλη.
- Ο πόνος στη μέση που οφείλεται σε εκφυλιστική δισκοπάθεια, δηλαδή σε φυσική φθορά των μεσοσπονδυλίων δίσκων λόγω ηλικίας.
- Ο πόνος στη μέση που οφείλεται σε σπονδυλική στένωση, δηλαδή σε στένωση του χώρου γύρω από το νωτιαίο μυελό.
«Η φυσικοθεραπεία για τον πόνο στη μέση στοχεύει στη μείωση του πόνου και της φλεγμονής, στην αποκατάσταση της μυϊκής ευλυγισίας, της κινητικότητας των σπονδυλικών αρθρώσεων και του εύρους κινήσεων της σπονδυλικής στήλης, καθώς και στην ενίσχυση των μυών της περιοχής. Παράλληλα στοχεύει και στην αποτροπή μελλοντικών υποτροπών και στον έλεγχο των εξάρσεων του πόνου. Γι’ αυτό έχει τόσο μεγάλη σημασία να εντοπίζουμε τη ρίζα του πόνου και να αρχίζουμε από εκεί την παρέμβασή μας» καταλήγει ο κ. Κακαβάς.