Είτε η τριχόπτωση είναι παροδική είτε είναι μόνιμη, αποτελεί έναν πραγματικό εφιάλτη για όλους τους άνδρες και τις γυναίκες καθώς μας μεγαλώνει οπτικά και γκρεμίζει την όποια αυτοπεποίθηση μας.
Για καλή μας τύχη, όμως, υπάρχουν πολύ καλοί τρόποι θεραπείας και βελτίωσης, ακόμα και αν τα αίτια είναι σχετικά μη αναστρέψιμα. Οι τρόποι και οι τεχνικές αυτές αποκαθιστούν στο 100% την εμφάνιση του τριχωτου της κεφαλής. Από την άλλη, μπορούμε να δράσουμε προληπτικά, και να προλάβουμε την τριχόπτωση ή, τουλάχιστον, να περιορίσουμε ή να καθυστερήσουμε σημαντικά την εκδήλωσή της με τη βοήθεια μεριών απλών, καθημερινών συμβουλών.
Αν και η υφή των τριχών ποικίλει στο ανθρώπινο σώμα, από τα ίσια ή κατσαρά μαλλιά, ο κύκλος ανάπτυξης τους είναι ο ίδιος. Αποτελείται από δύο κύρια στάδια, το Αναγενές, κατά το οποίο οι τρίχες του κεφαλιού μακραίνουν περίπου 1,5 cm το μήνα και το Τελογενές, κατά το οποίο σταματούν να αναπτύσσονται και αναπαύονται για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Το 1ο στάδιο διαρκεί από 3 έως 5 χρόνια, ενώ το 2ο μόλις 2-3 μήνες. Μόλις ο κύκλος ολοκληρωθεί οι τρίχες που βρίσκονται σε Τελογενή φάση πέφτουν μέσα στις επόμενες 2-3 εβδομάδες και αντικαθίστανται από καινούργιες, εφόσον ο θύλακός τους παραμένει ενεργός και δεν έχει καταστραφεί, ή αδρανοποιηθεί. Συνεπώς είναι απόλυτα φυσιολογικό να χάνουμε κατ’ αυτόν τον τρόπο 50-200 τρίχες καθημερινά, οι οποίες γίνονται αντιληπτές, γιατί μένουν πάνω στη βούρτσα μετά το χτένισμα, ή τις βλέπουμε στον νιπτήρα μετά το λούσιμο. Σε κάθε χρονική στιγμή και υπό φυσιολογικές συνθήκες το 85% του συνόλου των μαλλιών μας αναπτύσσεται, ενώ το υπολειπόμενο 15% πέφτει. Αν αυτή η αναλογία του 85:15 διαταραχθεί αρνητικά, τότε έχουμε πρόβλημα.
Η τριχόπτωση ως παθολογική κατάσταση εμφανίζεται όταν ο ρυθμός αναγέννησης των τριχών δεν είναι ανάλογος με αυτόν της απόπτωσής τους, με αποτέλεσμα τα μαλλιά να αρχίσουν με τον καιρό να αραιώνουν. Ανάλογα με τα αίτια που την προκαλούν και τον τρόπο με τον οποίο εκδηλώνεται διακρίνεται σε 3 τύπους:
Αν και η υφή των τριχών ποικίλει στο ανθρώπινο σώμα, από τα ίσια ή κατσαρά μαλλιά, ο κύκλος ανάπτυξης τους είναι ο ίδιος. Αποτελείται από δύο κύρια στάδια, το Αναγενές, κατά το οποίο οι τρίχες του κεφαλιού μακραίνουν περίπου 1,5 cm το μήνα και το Τελογενές, κατά το οποίο σταματούν να αναπτύσσονται και αναπαύονται για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Το 1ο στάδιο διαρκεί από 3 έως 5 χρόνια, ενώ το 2ο μόλις 2-3 μήνες. Μόλις ο κύκλος ολοκληρωθεί οι τρίχες που βρίσκονται σε Τελογενή φάση πέφτουν μέσα στις επόμενες 2-3 εβδομάδες και αντικαθίστανται από καινούργιες, εφόσον ο θύλακός τους παραμένει ενεργός και δεν έχει καταστραφεί, ή αδρανοποιηθεί. Συνεπώς είναι απόλυτα φυσιολογικό να χάνουμε κατ’ αυτόν τον τρόπο 50-200 τρίχες καθημερινά, οι οποίες γίνονται αντιληπτές, γιατί μένουν πάνω στη βούρτσα μετά το χτένισμα, ή τις βλέπουμε στον νιπτήρα μετά το λούσιμο. Σε κάθε χρονική στιγμή και υπό φυσιολογικές συνθήκες το 85% του συνόλου των μαλλιών μας αναπτύσσεται, ενώ το υπολειπόμενο 15% πέφτει. Αν αυτή η αναλογία του 85:15 διαταραχθεί αρνητικά, τότε έχουμε πρόβλημα.
Η τριχόπτωση ως παθολογική κατάσταση εμφανίζεται όταν ο ρυθμός αναγέννησης των τριχών δεν είναι ανάλογος με αυτόν της απόπτωσής τους, με αποτέλεσμα τα μαλλιά να αρχίσουν με τον καιρό να αραιώνουν. Ανάλογα με τα αίτια που την προκαλούν και τον τρόπο με τον οποίο εκδηλώνεται διακρίνεται σε 3 τύπους:
1. Ανδρογενής αλωπεκία: Είναι ο πιο κοινός τύπος τριχόπτωσης στους άνδρες και τις γυναίκες και εξαρτάται από 3 παράγοντες, στους οποίους περιλαμβάνονται η ηλικία, η κληρονομική προδιάθεση και τα επίπεδα της ορμόνης τεστοστερόνης στον οργανισμό. Αν και η ορμόνη αυτή θεωρείται «ανδρική», μικρές ποσότητες τεστοστερόνης εκκρίνονται και στις γυναίκες, επηρεάζοντας μεταξύ άλλων τον κύκλο ζωής των μαλλιών.
Η συγκεκριμένη διαταραχή προσβάλλει επιλεκτικά τους κροτάφους και την κορυφή του κεφαλιού, όπου οι υπάρχουσες τρίχες γίνονται ολοένα και πιο λεπτές, μέχρι που τελικά εξαφανίζονται. Στις γυναίκες η ανδρογενής αλωπεκία εμφανίζεται συνήθως μετά την ηλικία των 40 ετών και γίνεται εντονότερη με την έναρξη της εμμηνόπαυσης. Ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισης είναι με μια αντιανδρογενής θεραπεία, η οποία αναστέλλει τοπικά την παραγωγή του ανδρογόνου (της τεστοστερόνης) που ευθύνεται για την τριχόπτωση. Εναλλακτικά μπορούμε να καταφύγουμε σε μεταμόσχευση μαλλιών, η οποία πραγματοποιείται σε εξειδικευμένα κέντρα αισθητικής από πλαστικούς χειρουργούς ή γενικούς χειρουργούς. Συνήθως η ανδρογενής αλωπεκία εξελίσσεται με σχετικά αργούς ρυθμούς μέχρι ακόμα και τα βαθιά γεράματα. Ωστόσο ο ρυθμός πτώσης των μαλλιών μπορεί να επιταχυνθεί και λόγω στρες, ενδοκρινολογικών διαταραχών, μεταβολικών διαταραχών και ακραίων διαίτων που στερούν τον οργανισμό από απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.
Η συγκεκριμένη διαταραχή προσβάλλει επιλεκτικά τους κροτάφους και την κορυφή του κεφαλιού, όπου οι υπάρχουσες τρίχες γίνονται ολοένα και πιο λεπτές, μέχρι που τελικά εξαφανίζονται. Στις γυναίκες η ανδρογενής αλωπεκία εμφανίζεται συνήθως μετά την ηλικία των 40 ετών και γίνεται εντονότερη με την έναρξη της εμμηνόπαυσης. Ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισης είναι με μια αντιανδρογενής θεραπεία, η οποία αναστέλλει τοπικά την παραγωγή του ανδρογόνου (της τεστοστερόνης) που ευθύνεται για την τριχόπτωση. Εναλλακτικά μπορούμε να καταφύγουμε σε μεταμόσχευση μαλλιών, η οποία πραγματοποιείται σε εξειδικευμένα κέντρα αισθητικής από πλαστικούς χειρουργούς ή γενικούς χειρουργούς. Συνήθως η ανδρογενής αλωπεκία εξελίσσεται με σχετικά αργούς ρυθμούς μέχρι ακόμα και τα βαθιά γεράματα. Ωστόσο ο ρυθμός πτώσης των μαλλιών μπορεί να επιταχυνθεί και λόγω στρες, ενδοκρινολογικών διαταραχών, μεταβολικών διαταραχών και ακραίων διαίτων που στερούν τον οργανισμό από απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.
2. Γυροειδής αλωπεκία: Πρόκειται για μια διαταραχή, κατά την οποία τα μαλλιά πέφτουν από ένα ή περισσότερα σημεία του κεφαλιού, με αποτέλεσμα να αποκαλύπτεται η επιδερμίδα σε διάσπαρτες περιοχές που έχουν το μέγεθος ενός κέρματος. Εκδηλώνεται σε άνδρες και γυναίκες και θεωρείται πιο σπάνια μορφή αλωπεκίας από την ανδρογενή. Ωστόσο μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη χορήγηση της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής. Για την εμφάνιση της γυροειδούς αλωπεκίας ενοχοποιούνται διάφοροι παράγοντες, μεταξύ των οποίων είναι η κληρονομική προδιάθεση, οι ορμονικές διαταραχές, σι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα, το άγχος, η κατάθλιψη και κυρίως η έλλειψη σιδήρου στον οργανισμό.
3. Αλωπεκία λόγω έλξης ή τριβής: Αυτός ο τύπος τριχόπτωσης είναι αποτέλεσμα της μηχανικής έλξης των μαλλιών και παρατηρείται συνήθως σε γυναίκες που συνηθίζουν να πιάνουν τα μαλλιά τους κότσο ή αλογοουρά τραβώντας τα με δύναμη. Το πρόβλημα επιδεινώνεται με το έντονο βούρτσισμα, καθώς και τη συχνή χρήση σεσουάρ και ρόλεϊ για το φορμάρισμα των μαλλιών. Εξίσου επιβαρυντικά για την υγεία των μαλλιών είναι τα πολύ σφιχτά καπέλα, καθώς αυτά ευθύνονται για την εμφάνιση αλωπεκίας, λόγω τριβής στο τριχωτό του κεφαλιού. Το είδος αυτό αλωπεκίας είναι αναστρέψιμος και τα μαλλιά ανακτούν τη δύναμη τους μόλις σταματήσουν τα αίτια που ευθύνονται για την πτώση τους, απομακρυνθεί, δηλαδή ο στρέσορας.
‘Αλλα αίτια για την εμφάνιση αλωπεκίας μπορεί να είναι:
1. Η εγκυμοσύνη: Οι γυναίκες παρουσιάζουν αύξηση της τριχόπτωσης κατά την εγκυμοσύνη ή τους πρώτους 6 μήνες μετά τον τοκετό, λόγω των ορμονικών μεταβολών που υφίσταται ο οργανισμός τους. Το πρόβλημα εντείνεται με την εκδήλωση της εηιλόχειας κατάθλιψης, η οποία έχει και αυτή ορμονικά αίτια.
2. Τα αντισυλληπτικά: Σε άλλες περιπτώσεις η υπερβολική πτώση των μαλλιών στις γυναίκες οφείλεται στη χορήγηση αντισυλληπτικών και κυρίως στο ξεκίνημα ή την ξαφνική διακοπή τους ύστερα από μεγάλο χρονικό διάστημα λήψης.
3. Διάφοροι Εποχικοί παράγοντες: Κατά τους φθινοπωρινούς μήνες ο ρυθμός πτώσης των μαλλιών επιταχύνεται και στα δύο φύλα. Αυτή η εποχική τριχόπτωση δεν πρέπει να προκαλεί ανησυχία, διότι είναι αναστρέψιμη.
4. Δυνατή φαρμακευτική αγωγή: Οι χημειοθεραπείες που εφαρμόζονται για την αντιμετώπιση διαφόρων μορφών καρκίνου προκαλούν ανδρογενή αλωπεκία, η οποία εκδηλώνεται με ταχύτατους ρυθμούς. Επίσης, παθολογική τριχόπτωση προκαλούν τα αντιθρομβωτικά, τα αντικαταθλιπτικά, τα διουρητικά σκευάσματα που χορηγούνται για την αντιμετώπιση της υπέρτασης, καθώς και οι μεγάλες δόσεις βιταμίνης Α (ρετινόλης) ή παραγώγων της, όπως π.χ. για τη θεραπεία της ακμής.
6. Τριχοφυτίαση: Η ασθένεια αυτή οφείλεται στην ανάπτυξη ενός μύκητα στο τριχωτό του κεφαλιού, με αποτέλεσμα τα μαλλιά να αδυνατίζουν υπερβολικά και να αραιώνουν. Είναι ο περίφημος «Τριχοφάγος» που έλεγαν οι γιαγιάδες μας.
2. Τα αντισυλληπτικά: Σε άλλες περιπτώσεις η υπερβολική πτώση των μαλλιών στις γυναίκες οφείλεται στη χορήγηση αντισυλληπτικών και κυρίως στο ξεκίνημα ή την ξαφνική διακοπή τους ύστερα από μεγάλο χρονικό διάστημα λήψης.
3. Διάφοροι Εποχικοί παράγοντες: Κατά τους φθινοπωρινούς μήνες ο ρυθμός πτώσης των μαλλιών επιταχύνεται και στα δύο φύλα. Αυτή η εποχική τριχόπτωση δεν πρέπει να προκαλεί ανησυχία, διότι είναι αναστρέψιμη.
4. Δυνατή φαρμακευτική αγωγή: Οι χημειοθεραπείες που εφαρμόζονται για την αντιμετώπιση διαφόρων μορφών καρκίνου προκαλούν ανδρογενή αλωπεκία, η οποία εκδηλώνεται με ταχύτατους ρυθμούς. Επίσης, παθολογική τριχόπτωση προκαλούν τα αντιθρομβωτικά, τα αντικαταθλιπτικά, τα διουρητικά σκευάσματα που χορηγούνται για την αντιμετώπιση της υπέρτασης, καθώς και οι μεγάλες δόσεις βιταμίνης Α (ρετινόλης) ή παραγώγων της, όπως π.χ. για τη θεραπεία της ακμής.
6. Τριχοφυτίαση: Η ασθένεια αυτή οφείλεται στην ανάπτυξη ενός μύκητα στο τριχωτό του κεφαλιού, με αποτέλεσμα τα μαλλιά να αδυνατίζουν υπερβολικά και να αραιώνουν. Είναι ο περίφημος «Τριχοφάγος» που έλεγαν οι γιαγιάδες μας.
Οι συμβουλές μας για γερά και λαμπερά μαλλιά
1. Επειδή η τρίχα αποτελείται κυρίως από μια πρωτεΐνη που παράγεται από τα αμινοξέα «κυστίνη» και «μεθιονίνη» ενισχύουμε το διαιτολόγιό μας με πηγές πρωτεϊνών, όπως είναι τα πουλερικά, το ψάρι, το κόκκινο κρέας σε μικρές ποσότητες, τα όσπρια, το γάλα τα γιαούρτια και τα τυριά.
2. Επίσης καταναλώνουμε συκώτι, φακές, σπανάκι και φασόλια, που είναι πλούσια σε σίδηρο, κατά προτίμηση σε συνδυασμό με τρόφιμα που περιέχουν βιταμίνη C (μπρόκολο, , εσπεριδοειδή, μάνγκο, μήλα κλπ), καθώς η συγκεκριμένη αυτή βιταμίνη διευκολύνει την απορρόφηση του σιδήρου από τον οργανισμό. Χωρίς αυτήν, ο σίδηρος, όπως μπαίνει στο σώμα, έτσι βγαίνει, χωρίς να απορροφηθεί από το έντερο.
3. Σημαντικό ρόλο παίζουν, επίσης, οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β και κυρίως οι Β5, Β6 και Β9, που συμμετέχουν στη σύνθεση των αμινοξέων από τα οποία αποτελούνται το στέλεχος και ο θύλακας της τρίχας. Ακόμα κι αν η διατροφή μας περιλαμβάνει επαρκείς πηγές του συμπλέγματος βιταμινών Β (γιαούρτι, δημητριακά ολικής αλέσεως, κρέας, ξηρούς καρπούς και αυγά) μπορούμε να προσθέσουμε στην καθημερινή μας διατροφή επιπλέον ένα συμπλήρωμα συμπλέγματος Β, ειδικά σε περιόδους κούρασης και άγχους ή άσθένειας.
4. Για να δυναμώσουμε τα μαλλιά χρησιμοποιούμε σαμπουάν και τονωτικές αμπούλες που περιέχουν στη σύσταση τους, τζινζενγκ, θυμάρι, χένα, ευκάλυπτο, κέδρο, τσουκνίδα, ή echinecea.
5. Κατά τη διάρκεια του λουσίματος κάνουμε απαλό μασάζ με τα δάχτυλα στο τριχωτό του κεφαλιού, για 3-5 λεπτά. Ετσι τονώνουμε την κυκλοφορία του αίματος και τροφοδοτείται το τριχοθυλάκιο με τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.
6. Συμπληρωματικά, κάνουμε 1 φορά την εβδομάδα μια θρεπτική μάσκα στα μαλλιά, την οποία παρασκευάζουμε αναμιγνύοντας 100 g ουδέτερης χένας (σε σκόνη) με 20 γραμμάρια αγριοκραμβέλαιο 20 γραμμάρια ελαιόλαδο, 20 γραμμάρια δαφνέλαιο, 20 γραμμάρια καρυδέλαιο και 20 γραμμάρια μαγιά διαλυμένη σε απιονισμένο νερό. Αν έχουμε πολύ λιπαρά μαλλιά, μπορούμε να αντικαταστήσουμε τη μισή ποσότητα από τα έλαια με φρεσκοστιμμένο χυμό λεμονιού.
7. Αποφεύγουμε να να βουρτσίζουμε με δύναμη πολλές φορές τα μαλλιά το βράδυ πριν κοιμηθούμε.
8. Αν έχουμε μακριά μαλλιά καλό θα ήταν να τα δέναμε μ’ ένα ειδικό λαστιχάκι με υφασμάτινη επένδυση προτού πέσουμε στο κρεβάτι, ώστε να μην τραβιούνται και μπλέκονται κατά τη διάρκεια της νύχτας.
9. Περιορίζουμε όσο μπορούμε το σεσουάρ, τις ισιωτικές συσκευές, τα ρόλεϊ, κ.λπ, ειδικά τις εποχές που εντείνεται η τριχόπτωση (φθινόπωρο-άνοιξη).
10. Προτιμούμε ως χτένισμα μια χαλαρή αλογοουρά στη βάση του αυχένα από την σφιχτή αλογοουρά στην κορυφή του κεφαλιού, ειδικά αν έχουμε μακριά μαλλιά, που έχουν και μεγαλύτερο βάρος .
Γνωρίζοντας κάποια πράγματα από τη φυσιολογία της τρίχας και εφαρμόζοντας κάποιες συμβουλές στην πράξη, μπορούμε να βοηθήσουμε τα μέγιστα στην προστασία και την προώθηση των μαλλιών μας.!!!
1. Επειδή η τρίχα αποτελείται κυρίως από μια πρωτεΐνη που παράγεται από τα αμινοξέα «κυστίνη» και «μεθιονίνη» ενισχύουμε το διαιτολόγιό μας με πηγές πρωτεϊνών, όπως είναι τα πουλερικά, το ψάρι, το κόκκινο κρέας σε μικρές ποσότητες, τα όσπρια, το γάλα τα γιαούρτια και τα τυριά.
2. Επίσης καταναλώνουμε συκώτι, φακές, σπανάκι και φασόλια, που είναι πλούσια σε σίδηρο, κατά προτίμηση σε συνδυασμό με τρόφιμα που περιέχουν βιταμίνη C (μπρόκολο, , εσπεριδοειδή, μάνγκο, μήλα κλπ), καθώς η συγκεκριμένη αυτή βιταμίνη διευκολύνει την απορρόφηση του σιδήρου από τον οργανισμό. Χωρίς αυτήν, ο σίδηρος, όπως μπαίνει στο σώμα, έτσι βγαίνει, χωρίς να απορροφηθεί από το έντερο.
3. Σημαντικό ρόλο παίζουν, επίσης, οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β και κυρίως οι Β5, Β6 και Β9, που συμμετέχουν στη σύνθεση των αμινοξέων από τα οποία αποτελούνται το στέλεχος και ο θύλακας της τρίχας. Ακόμα κι αν η διατροφή μας περιλαμβάνει επαρκείς πηγές του συμπλέγματος βιταμινών Β (γιαούρτι, δημητριακά ολικής αλέσεως, κρέας, ξηρούς καρπούς και αυγά) μπορούμε να προσθέσουμε στην καθημερινή μας διατροφή επιπλέον ένα συμπλήρωμα συμπλέγματος Β, ειδικά σε περιόδους κούρασης και άγχους ή άσθένειας.
4. Για να δυναμώσουμε τα μαλλιά χρησιμοποιούμε σαμπουάν και τονωτικές αμπούλες που περιέχουν στη σύσταση τους, τζινζενγκ, θυμάρι, χένα, ευκάλυπτο, κέδρο, τσουκνίδα, ή echinecea.
5. Κατά τη διάρκεια του λουσίματος κάνουμε απαλό μασάζ με τα δάχτυλα στο τριχωτό του κεφαλιού, για 3-5 λεπτά. Ετσι τονώνουμε την κυκλοφορία του αίματος και τροφοδοτείται το τριχοθυλάκιο με τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.
6. Συμπληρωματικά, κάνουμε 1 φορά την εβδομάδα μια θρεπτική μάσκα στα μαλλιά, την οποία παρασκευάζουμε αναμιγνύοντας 100 g ουδέτερης χένας (σε σκόνη) με 20 γραμμάρια αγριοκραμβέλαιο 20 γραμμάρια ελαιόλαδο, 20 γραμμάρια δαφνέλαιο, 20 γραμμάρια καρυδέλαιο και 20 γραμμάρια μαγιά διαλυμένη σε απιονισμένο νερό. Αν έχουμε πολύ λιπαρά μαλλιά, μπορούμε να αντικαταστήσουμε τη μισή ποσότητα από τα έλαια με φρεσκοστιμμένο χυμό λεμονιού.
7. Αποφεύγουμε να να βουρτσίζουμε με δύναμη πολλές φορές τα μαλλιά το βράδυ πριν κοιμηθούμε.
8. Αν έχουμε μακριά μαλλιά καλό θα ήταν να τα δέναμε μ’ ένα ειδικό λαστιχάκι με υφασμάτινη επένδυση προτού πέσουμε στο κρεβάτι, ώστε να μην τραβιούνται και μπλέκονται κατά τη διάρκεια της νύχτας.
9. Περιορίζουμε όσο μπορούμε το σεσουάρ, τις ισιωτικές συσκευές, τα ρόλεϊ, κ.λπ, ειδικά τις εποχές που εντείνεται η τριχόπτωση (φθινόπωρο-άνοιξη).
10. Προτιμούμε ως χτένισμα μια χαλαρή αλογοουρά στη βάση του αυχένα από την σφιχτή αλογοουρά στην κορυφή του κεφαλιού, ειδικά αν έχουμε μακριά μαλλιά, που έχουν και μεγαλύτερο βάρος .
Γνωρίζοντας κάποια πράγματα από τη φυσιολογία της τρίχας και εφαρμόζοντας κάποιες συμβουλές στην πράξη, μπορούμε να βοηθήσουμε τα μέγιστα στην προστασία και την προώθηση των μαλλιών μας.!!!