Ένα απροσδόκητο και δυσεπίλυτο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι αστροναύτες, δυσκολεύοντας τα μακροχρόνια διαστημικά ταξίδια που σχεδιάζει να κάνει η ανθρωπότητα τα επόμενα χρόνια. Το πρόβλημα αφορά στα φάρμακα που θα χρησιμοποιούν και τα οποία έχουν ημερομηνία λήξης.
Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό του ομίλου Nature «npj Microgravity» κατέληξε πως τα φάρμακα που χρησιμοποιούν οι αστροναύτες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό μπορεί να μην είναι αρκετά καλά για μια τριετή αποστολή στον Άρη ή πέρα από αυτόν, καθώς πάνω από τα μισά θα έληγαν πριν οι αστροναύτες επιστρέψουν στη Γη.
Οι ερευνητές μελέτησαν πληροφορίες σχετικά με το συνταγολόγιο που χρησιμοποιείται στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, υποθέτοντας ότι η NASA θα χρησιμοποιούσε παρόμοια φάρμακα για μια αποστολή στην Άρη. Χρησιμοποιώντας μια βάση δεδομένων με διεθνείς ημερομηνίες λήξης φαρμάκων, διαπίστωσαν ότι 54 από τα 91 φάρμακα είχαν διάρκεια ζωής 36 μήνες ή λιγότερο. Με αισιόδοξες εκτιμήσεις περίπου το 60% αυτών των φαρμάκων θα έληγε πριν ολοκληρωθεί μια αποστολή στον Άρη, ενώ με πιο συντηρητικές παραδοχές το ποσοστό ανεβαίνει στο 98%.
Βασικά φάρμακα που χρησιμοποιούν οι αστροναύτες, όπως παυσίπονα, αντιβιοτικά, φάρμακα για αλλεργίες και βοηθήματα ύπνου, μπορεί να είναι αναποτελεσματικά ή ακόμα και επιβλαβή μετά την ημερομηνία λήξης τους.
Την ίδια ώρα η πραγματική ισχύς των φαρμάκων στο Διάστημα σε σύγκριση με τη Γη παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη. Το σκληρό διαστημικό περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένης της ακτινοβολίας, θα μπορούσε να μειώσει την αποτελεσματικότητά τους.
«Οι μικροασθένειες θα επηρεάσουν την αποστολή»
«Η προηγούμενη εμπειρία και η έρευνα δείχνουν ότι οι αστροναύτες αρρωσταίνουν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, αλλά υπάρχει επικοινωνία σε πραγματικό χρόνο με το έδαφος και ένα καλά εφοδιασμένο φαρμακείο που ανεφοδιάζεται τακτικά, γεγονός που εμποδίζει τους μικρούς τραυματισμούς ή τις μικροασθένειες να μετατραπούν σε προβλήματα που επηρεάζουν την αποστολή», επισημαίνει ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Ντάνιελ Μπάκλαντ, επίκουρος καθηγητής Επείγουσας Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Duke και ερευνητής Αεροδιαστημικής Ιατρικής.
Η μελέτη επικεντρώθηκε στην αδυναμία ανεφοδιασμού που θα είχε μια αποστολή στον Άρη με νεότερα φάρμακα, κάτι που επηρεάζει όχι μόνο τα φάρμακα αλλά και άλλες κρίσιμες προμήθειες, όπως τα τρόφιμα. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι η αύξηση του αριθμού των φαρμάκων που μεταφέρονται θα μπορούσε να συμβάλει στην αντιστάθμιση της μειωμένης αποτελεσματικότητας των ληγμένων φαρμάκων.
«Οι υπεύθυνοι για την υγεία των πληρωμάτων των διαστημικών πτήσεων θα πρέπει να βρουν τρόπους να παρατείνουν τη λήξη των φαρμάκων για να ολοκληρώσουν μια αποστολή στον Άρη διάρκειας τριών ετών, να επιλέξουν φάρμακα με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής ή να αποδεχτούν τον αυξημένο κίνδυνο που συνδέεται με τη χορήγηση ληγμένων φαρμάκων», παρατηρεί ο συν-συγγραφέας της μελέτης και ειδικευόμενος φαρμακοποιός στο νοσοκομείο Johns Hopkins, Τόμας Ντίαζ.